بگذار پاك بمانم!

بررسی راهكارهای قرآنی كنترل شهوت و افزایش تقوا

چند دقیقه وقت داری؟!

قول می‌دهم زیاد وقت تو را نگیرم!

یك سوال از من پرسیده‌اند كه می‌خواهم جوابش را با كمك تو پیدا كنم .

بیا با هم همفكری كنیم، شاید زودتر به پاسخ برسیم.

سوال این است:

برای كنترل شهوت و زیاد كردن تقوی چه باید كرد؟

چنانكه می‌دانی واژه‌ی «شهوت» در موارد مختلفی مانند: شهوت مال، شهوت پست و مقام، شهوت كار و شهوت جنسی ... كاربرد دارد. ولی به نظر می‌رسد این پرسش در مورد «غریزه‌ی جنسی» ‌باشد، چون شهوت هر وقت كه بظور مطلق و به تنهایی به كار رود معمولا مراد از آن غریزه جنسی است.

تو فكر می‌كنی از كجا شروع كنیم؟ از چه منبعی كمك بگیریم؟

من فكر می‌كنم بهترین مرجعی كه برای پاسخ به این سۆال می‌توان از  آن بهره گرفت قرآن و كلام معصومان علیهم‌السلام است.

چرا؟!

خوب معلوم است! چون این خداست كه از ما رعایت تقوا را خواسته و از شهوت‌پرستی پرهیزمان داده است، پس حتما باید در جایی از كلامش گفته باشد كه برای این مقصود چه باید بكنیم و ائمه علیهم السلام هم  مفسران حقیقی قرآن‌اند و بهتر از هر كسی میتوانند كلام خدا را در جایی كه مجمل و كوتاه بیان شده تفسیر نمایند.

خوب كه دقت می كنیم می بینیم كه سۆال ما از دو بخش تشكیل شده: 1ـ كنترل شهوت و 2ـ زیاد كردن تقوا.

پس بهتر این است كه قدم به قدم پیش برویم اول تكلیف شهوت را روشن كنیم تا بعد ببینیم تقوا با چه چیزهایی تقویت می‌شود.

حال كه مرجع یافتن پاسخ را انتخاب كردیم باید دوباره سۆالمان را تكرار كنیم اما این‌بار كامل‌تر:

برای كنترل شهوت و زیاد كردن تقوی چه راهكارهایی در قرآن و احادیث وجود دارد؟

یادم می آید در  كتابی خواندم:

تمایل و غریزه‌ی جنسی را مانند غرایز و تمایلات دیگر، خداوند در وجود انسان به امانت گذاشته و ما در قبال آن سه راه داریم:

1. سركوب كردن یا از بین بردن غریزه‌ی جنسی.

2. رها كردن افسار شهوت و غریزه‌ی جنسی.

3. آن را تحت برنامه‌ی دین درآوریم.

راه اول: یعنی راه سركوب كه باعث نقص جسمانی می‌شود؛ و به دنبال آن بسیاری از استعدادهای درونی انسان را نابود می‌كند و اجازه‌ی شكوفایی و رشد نمی‌دهد و دین اسلام با این راه مخالف است.

راه دوم: رها كردن افسار شهوت، كه این هم موجب هلاكت انسان، و بروز بیماری‌های روحی و جسمی می‌شود كه امروزه در بسیاری از كشورهای غربی شاهد آن می‌باشیم و اسلام با این راه هم مخالف است.

راه سوم: این كه نه این غریزه و نعمت الهی را سركوب كنیم و نه اینكه آن را یله و رها كنیم، بلكه طبق دستورات شرع شهوت خود را مدیریت كنیم.

به نظرم نویسنده این كتاب حرف درستی زده است با عقل جور درمی‌آید.

در همان كتاب چند راهكار برای مدیریت دینی شهوت ارائه شده بود كه شاید پاسخگوی سۆال ما هم باشد. آنجا گفته بود:

در قرآن راه های مفید و كاربردی برای رسیدن به این هدف ارائه شده است كه چند مورد از آنها به این قرار است:

1. ازدواج 

یكی از بهترین راهكارهایی كه در قرآن و روایات، بدان سفارش شده «ازدواج» است و حتی در قرآن دستور بسیج همگانی، برای فراهم كردن اسباب ازدواج جوانان آمده است. در سوره نور آیه‌ی 32 به مومنان دستور می‌دهد: «و انكحوا الأیامی منكمْ» مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید.

و در آیه‌ی بعدی می‌فرماید: «آنهایی كه توانایی مالی ندارند پاكدامنی پیشه كنند تا خداوند از فضل و كرم خود آنها را بی‌نیاز كند.»

2. كنترل چشم 

پرهیز از چشم چرانی و حاضر نشدن در مجالس و محل‌هایی كه نامحرمان حضور بیشتری دارند، و تماشا نكردن فیلم‌ها و عكس‌های مبتذل.

از این رو در آیه‌ی 30 و 31 سوره‌ی نور می‌فرماید:

«به مردان با ایمان بگو چشم‌های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند، و عفاف خود را حفظ كنند؛ این برای آنان پاكیزه‌تر است؛ خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است!»

«و به زنان با ایمان بگو چشم‌های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویش را حفظ كنند ...»

3. دوری از ناپاكان 

برخی از افراد نا اهل و منحرف در لباس دوست ظاهر می‌شوند و انسان را از مسیر صحیح خارج می‌كنند از این رو قرآن در آیه 27 سوره نساء خطر همنشینی با این افراد را چنین گوشزد می‌كند:

4. روزه

گرفتن روزه در افزایش تقوا و فرو نشاندن آتش شهوت بسیار موثر است و اصولا قرآن، هدف روزه گرفتن را تقوا معرفی می‌كند:

«یا أیها الذین آمنوا كُتب علیكم الصیام كما كتب علی الذین من قبلكم لعلكم تتّقون» (183 بقره)

5. دوری از تخیلات شیطانی 

آری تخیلات شیطانی همچون «طوفانی» بر «تلاطم امواج شهوت» می‌افزاید لذا توصیه می‌شود:

الف: لحظات قبل از خواب، با قرایت قرآن یا دعا یا مطالعه كتاب سودمندی در بستر سپری شود.

ب: قبل از خواب یا با كار یا ورزش یا مطالعه و .... خود را آماده‌ی خواب كنیم.

ج: نماندن در محلی كه تنها هستیم و كسی حضور ندارد.

و هر مورد دیگری را كه باعث حركت «پرنده‌ی خیال» ما می‌شود باید مواظب باشیم.

از این رو قرآن در مورد دوری از خیالات شیطانی می‌فرماید:

«ای كسانی كه ایمان آورده‌اید! از گامهای شیطان پیروی نكنید! هر كس پیرو شیطان شود (گمراهش می‌سازد، زیرا) او به فحشا و منكر فرمان می‌دهد!» (21 نور)

برخی صاحب‌نظران نیز برای كنترل شهوات موارد ذیل را توصیه می‌كنند:

الف: ورزش و عضویت در تیم‌های ورزشی

ب: مطالعه‌ی كتب مفید (به ویژه زندگی علما و اولیای خدا)

ج: پرهیز از غذاهای محرك.

در كنترل شهوت موثر می‌باشد.

خسته كه نشدی؟!

فكر می‌كنم جملات مفیدی از كلام خدا یاد گرفتیم كه شاید هیچوقت این طور كاربردی به آنها نگاه نكرده بودیم و اگر هنوز حوصله ات از این تبادل فكری دوستانه سرنرفته برویم سراغ راهكارهای افزایش تقوا:

در قرآن كریم آمده است:

«گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست» (13 حجرات)

«و زاد و توشه تهیه كنید، كه بهترین زاد و توشه، پرهیزگاری است ...» (197 بقره)

بله در اهمیت تقوا همین آیات كافی است كه خدا می‌فرماید گرامی‌ترین و بزرگوارترین بنده نزد من آن بنده‌ای است كه وقتی در موقعیت گناه و ... قرار می‌گیرد خود نگهدرای كند و مرتكب گناه نشود.

حال برای دستیابی به راهكارهای افزایش تقوا باز به سراغ این سفره‌ی الهی می‌رویم و از غذاهای معنوی آن نوش جان می‌كنیم:

1. عبادت 

قرآن می‌فرماید: «ای مردم پروردگار خود را پرستش و عبادت كنید ... تا پرهیزگار شوید.» (21 بقره)از این آیه فهمیده می‌شود كه عباداتی مانند روزه، نماز، تلاوت قرآن و ...

عباداتی مانند كمك به بینوایان، یتیم نوازی و خدمت به خلق و ... همه اینها به افزایش تقوا كمك می‌كند.

2. مطالعه احوال اقوام گذشته و عبرت گرفتن از آنها

«ما به آنها كه روز شنبه نافرمانی و گناه كردند گفتیم: «به صورت بوزینه‌هایی طرد شده در آیید» ما این كیفر را درس عبرتی برای مردم آن زمان و نسل‌های بعد از آنان، و پند و اندرزی برای پرهیزكاران قرار دادیم.» (65 بقره)

3. روزه 

«ای افرادی كه ایمان آورده‌اید! روزه بر شما نوشته و واجب شده همان گونه كه بر كسانی كه قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزگار شوید.»(183 بقره)

در آیه 21 بقره عبادت را برای افزایش تقوا معرفی كرد، و در این آیه به طور خاص «روزه» را معرفی می‌كند با این كه روزه یكی از عبادات است معلوم می‌شود كه نقش روزه در افزایش تقوا بسیار مهم است.

4. پرهیز از راه‌های انحرافی 

5. سیر در مسیر الهی 

«این راه مستقیم من است از آن پیروی كنید! و از راههای پراكنده (و انحرافی) پیروی نكنید، كه شما را از طریق حق، دور می‌سازد! این چیزی است كه خداوند شما را به آن سفارش می‌كند، تا پرهیزگار شوید.» (153 انعام)

6. یادآوری نعمت‌های الهی و انجام وظایف.

7. توجه و تفكر در آیات معاد، و آگاهی به عالم برزخ و قیامت و چگونگی حسابرسی انسان‌ها

آیاتی مانند:

«واز آن روز بترسید كه كسی مجازات، دیگری را نمی‌پذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته می‌شود؛ ونه غرامت از

او قبول خواهدشد؛ ونه یاری می‌شوند.» (48 بقره)

8. باور و یقین قلبی به موارد زیر نیز باعث ایجاد انگیزه در رعایت تقوا می‌شود:

اینكه انسان بداند: