نابودی فساد در سایه تشکیل حکومت الهی
هدف اصلی و اولی از بعثت انبیاء, کامل کردن شرایط برای رشد و تکامل آزادانه و آگاهانه انسان ها بوده که به وسیله قرار دادن وحی الهی در دسترس مردم, تحقق یافته است و در نهایت, انبیاء الهی در صدد تشکیل جامعه ایده آل بر اساس خداپرستی و ارزش های الهی, و گسترش عدل و داد در سراسر زمین بوده اند و هر کدام در حد امکان, قدمی در این راه برداشته اند و بعضی از ایشان توانسته اند در محدوده جغرافیایی و زمانی خاص, حکومت الهی را برقرار سازند و ولی برای هیچکدام از ایشان شرایط تشکیل حکومت جهانی, فراهم نشده است.
با توجه به اینکه امامت, متمّم نبوت, و تحقق بخش حکمت خاتمیت است, می توان نتیجه گرفت که این هدف بوسیله آخرین امام (علیه السلام) تحقق خواهد یافت. و این, همان مطلبی است که در روایات متواتری که درباره حضرت مهدی (علیه السلام) وارد شده, مورد تأکید قرار گرفته است. (1)
با استناد به روایات, جهان در آستانه ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) مملو از فساد, تباهی و ظلم و جور خواهد بود؛ از طرفی خداوند متعال در آیاتی از قرآن کریم, فراگیر شدن دین حق بر کل عالم هستی را به مومنان بشارت و وعده داده است که مستلزم این امر, تغییر و تحول در سرتاسر دنیاست.
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ یَكُونَ الدِّینُ كُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما یَعْمَلُونَ بَصِیر» (2).
بنابراین, به موجب این آیه, جهاد با معاندان و کافران تا زمانی که هیچگونه ظلم, ستم و فتنه ای در جهان نباشد و دین (و پرستش) همه مخصوص خداوند باشد, ادامه دارد.
جنگ و جهاد در اسلام، براى كشور گشایى نیست، بلكه با هدف گسترش مكتب اسلام, مقابله با فتنه و سلطه كفّار و ایجاد فضاى سالم براى دعوت به حقّ است. «فتنه»، معناى وسیعى دارد و شامل هر گونه اعمال فشار مىشود. در قرآن کریم، فتنه به معناى «شرك» نیز آمده است، شاید به این لحاظ كه از سوى مشركان انواع محدودیّتها و اعمال فشارها بر فكر و روح حقطلبان و جامعه آنان انجام مىگیرد، یا از آن جهت كه شرك، موجب عذاب ابدى مىشود. (3) و برخی نیز,كوشش هاى دشمنان براى سلب آزادى فكرى و اجتماعى مسلمانان را از مصادیق فتنه می دانند. (4) و علامه (ره) بر این باور است که «فتنه» بیشتر در پیشآمدهاى جنگى و ناامنىها و شكستن پیمانهاى صلح استعمال مىشود(5). در قرآن کریم، فتنه بالاتر از قتل (6) ، بلكه شدیدتر از آن (7), شمرده شده است.
برآیند موارد فوق, را می توان اینگونه بیان داشت که در این آیه مراد از «فتنه», فساد است كه شامل كفر, شرك, ضلالت, ظلم, فسق و فجور می شود, و از آنجایی که باید تمام این ها از روى زمین, به قرینه «حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ», كنده و ریشهكن شود, می توان نوشت که تحقق کامل و اتم این تعابیر, در سایه ظهور حضرت بقیة اللَّه (عجل الله تعالی فرجه شریف) صورت خواهد پذیرفت. بنابراین امر «و قاتلوهم» متوجه اصحاب آن حضرت می باشد(8).
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده كه ایشان فرمودند: «هنوز تاویل و تفسیر نهایى این آیه، فرا نرسیده است, هنگامى كه قائم ما قیام كند، كسانى كه در آن زمان بر روى زمین باشند، تاویل این آیه را خواهند دید و به خدا سوگند که دین محمد (صل الله علیه و آله وسلم)، به تمام نقاطى كه شب پوشش خود را بر آن مىافكند, خواهد رسید تا در پهنه گیتى شرك و بتپرستى باقى نماند» (9).
مسلم و قطعی است که بنا بر فرموده نبی مکرم اسلام در خصوص آینده جهان (10), با ظهور حضرت بقیة اللَّه (عجل الله تعالی فرجه شریف), و تشکیل حکومت از سوی ایشان, تمامی فتنه ها و مفاسد از جامعه رخت خواهد بست و اسلام با تمامی زوایای خود در جامعه جاری می شود.
پی نوشت:
1) مصباح یزدی, محمد تقی, آموزش عقاید, موسسه انتشارات امیر کبیر, 1377ش, صص329 و330
2) الانفال / 39
3) ر.ک: قرائتى, محسن, تفسیرنور, تهران, مركز فرهنگى درسهایى از قرآن,1383ش، ج4، صص 322و 323
4) ر.ک: مكارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران, دار الكتب الإسلامیة، 1374ش, ج7، ص166
5) موسوى همدانى, سید محمد باقر, ترجمه تفسیر المیزان, قم, دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم, چاپ پنجم, 1374ش, ج9، ص99
6) البقره/217 :« ...وَ الْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَ لا یَزالُونَ یُقاتِلُونَكُمْ حَتَّى یَرُدُّوكُمْ عَنْ دِینِكُمْ إِنِ اسْتَطاعُوا وَ مَنْ یَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِینِهِ فَیَمُتْ...»
7) البقره/ 191:«وَ اقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَیْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَ الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ...»
8) طیب, سید عبد الحسین, اطیب البیان فی تفسیر القرآن, تهران, انتشارات اسلام, چاپ دوم، 1378ش, ج6، ص123
9) الطبرسى, فضل بن حسن, مجمع البیان فى تفسیر القرآن, تحقیق: با مقدمه محمد جواد بلاغى, چاپ سوم, تهران, انتشارات ناصر خسرو, 1372ش, ج4، ص834
10) مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت, مۆسسة الوفاء، 1404ه, ج51, ص102: «اگر از دنیا تنها یک روز باقی مانده باشد, خداوند آن روز را چنان طولانی میکند تا مردی از اهل بیت مرا که همنام من است, بفرستد و زمین را همانگونه که پر از ظلم و ستم شده, مملو از قسط و عدل نماید.
شهربانو زند لشنی
بخش مهدویت تبیان