از مرضیه فرمانده تا مرضیه سخنگو

مرضیه های سیاست

دولت قبل تنور حضور زنان در کابینه را داغ کرد و دولت حسن روحانی نیز  این امر را در  نوع خود به صورت های جدیدی ادامه داد. وی سابقه اولین دیپلمات و سخنگوی امور خارجه زن را نیزبه نام دولت یازدهم کرد.

خیلی ها کم و بیش مرضیه دباغ را می شناسند به ویژه نسل انقلاب که حوادث و نام ها را با جزییات کامل در حافظه دارند زنی چریک که محافظ شخصی امام خمینی شد، فرمانده شد دیپلمات شد، به مجلس رفت تدریس کرد مدیریت کرد از بخش اعلامیه به اینجا رسید زنی جوان با شجاعت مردانه هر چند دوست ندارد از اصطلاح مردانه برای وصف سختی های کارش استفاده کند و یک بار به شهید بهشتی در این رابطه تذکر می دهد.

مرضیه دباغ که اسم واقعی اش مرضیه حدیدچی بوده و به خواهر طاهره خواهر زینب احمدی نیلی معروف است، همسن و سال شهناز، دختر شاه پهلوی است می گوید همسن و سال بودیم ولی کاملا متفاوت همه می گفتند فاصله من و شهناز زیاد است و او با آن همه امکانات در تهران و من بدون امکانات در همدان، همین حرف ها و احساس تعبض بود که جرقه مبارزه را در دل مرضیه دباغ روشن و درس های اساتید آن را شعله ور کرد.

و او بعدها در تهران خود را به شکل کولی ها در آورد و گدایی کرد تا اطلاعاتی برای شکتن یا دستگیری پدر شهناز جمع کند در خیابان منتهی به سعدآباد تشکی پاره کنار جوی آب می انداخت و گدایی می کرد و برخی به او چند قران پول هم می دادند، مرضیه دباغ نزدیک 20روز کولی و گدا شد.

ساواکی ها به او می گفتند پیرزن چون قیافه اش بر اثر فشار شکنجه، در کمیته مشترک شکسته بود و حتی نمی توانست صاف راه برود و خودش می گوید که بیشتر مواقع دولا راه می رفت.

با این حال با وجود صدمه هایی که از شکنجه، می بیند و بارها مورد عمل جراحی قرار می گیرد در سوریه و لبنان با قدرت آموزش نبردهای تن به تن و جنگ های نامنظم می بیند و به موجب همین آموزش ها و توانمندی هایی که کسب می کند و نوفل لوشاتو محافظ شخصی امام خمینی می شود و روزی که شاه از ایران می رود، در پی هجوم خبرنگارها برای مصاحبه با امام در باره رفتن شاه وقتی خبرنگاری را می بیند که پشت سر امام پشت نرده ها از چوبی بالا رفته، برای امام احساس خطر کرده به سمت نرده رفته و آنقدر با دو دست نرده ها را فشار می دهد که تخته چوبی افتاده و بعدها متوجه می شود که دوربین هم شکسته این حرکت برای محافظت از جان امام خمینی به بیهوشی او می انجامد و در بیمارستان بستری می شود.

او با توانمندی های چریکی نه تنها به خوبی از امام خمینی محافظت می کند بلکه با توجه به این توانمندی به فرماندهی سپاه پاسداران در همدان می رسد و در عملیات در منطقه کردستان چند روستا را از اسلحه و مهمات تخلیه می کند. شهید بهشتی درباره این عملیات می گوید خانم دباغ یک شاهکار مردانه یی را انجام دادند امام دباغ ترجیح می دهد از شاهکار زنانه در این رابطه سخن بگوید و تاکید می کند کارش شاهکار زنانه است.

مرضیه دباغ که امام خمینی به او خواهر طاهره می گفتند وقتی در نوفل لوشاتو کار مخافظت از امام را بر عهده داشت برای ارتباط با خبرنگارها و همسایه ها از محمد غرضی که همین امسال در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری کاندید شد و او هم ناگفته هایی را از مبارزاتش با ساواک گفت کمک می گرفت و او آنچه می خواست به فرانسه برایش ترجمه می کرد.

او که فعالیت سیاسی خود را تقریباً از سال 1346 با پخش و توزیع اعلامیه شروع کرده بود و زندان رفته بود، بعد از پیروزی انقلاب مسوولیت بسیج خواهران کل کشور، نمایندگی مجلس شورای اسلامی در سه دوره که تاکید بسیار هم بر پوشش چادر داشتند، فرماندهی سپاه همدان استاد دانشگاه علم و صنعت، استاد، مدرسه عالی شهید مطهری، قائم مقام جمعیت زنان جمهوری اسلامی را بر عهده گرفت.

اما نقطه عطف در پرونده فعالیت های سیاسی مرضیه دباغ زمانی است که امام خمینی او را به عنوان عضوی از نمایندگان ایران به کاخ کرملین برای دیدار گورباچف می فرستند تا پیام تاریخی امام را به او ابلاغ کند. دی اه سال 1367 بود آن طور که خود مرضیه دباغ تعریف می کند در فرودگاه مسکو وقتی همراه برادران لاریجانی از پله های هواپیما پایین می آمده وزیر امور خارجه، مشاور مخصوص گورباچف و امام جماعت مسجد بزرگ مسکو که برای استقبال آمده بودند سر خود را بالا گرفته و به او که یک زن همراه دیپلمات های مرد بود نگاه می کردند دیدار مرضیه دباغ با گورباچف به او وجه دیپلماتیک داد و او حالا علاوه بر فرمانده و محافظ شخصی امام به عنوان یک دیپلمات هم شناخته می شود.

مرضیه وزیر

حالا مرضیه دباغ از جمله نخستین دیپلمات های زن در تاریخ جمهوری اسلامی محسوب می شود زن دیگری هم که وارد عرصه سیاست و تصمیم گذاری شد اسمش مرضیه بود با نام کامل مرضیه وحید دستجردی نخستین زنی بود که در تاریخ حکومت جمهوری اسلامی ایران به مقام وزارت می رسید البته پیش از او در تاریخ ایران فرخ و پارسا و مهناز افخمی زنانی بودند که وزیر شده بودند ولی در دوره حکومت جمهوری اسلامی او نخستین زن بود.

اگر مرضیه چریک و فرمانده محافظ شخصی امام خمینی بوده و از او محافظت کرده بود، مرضیه وزیر که تخصص زنان و زایمان دارد آن طور که غلامعلی حداد عادل گفته مامای نوه آیت الله خامنه ای، رهبر انقلاب اسلامی بوده و سال 91 فرزند آقا مجتی را به دنیا آورد.

خود مرضیه وحید دستجردی هم در تهران متولد شده البته خانواده او اصفهانی اند. پدر او سیف الله وحید دستجردی پنجمین رییس جمهوری هلال احمر جمهوری اسلامی ایران بود که در سال 1378 درگذشت خواهر او اله وحید دستجردی پزشک است و سمت های مدیریتی داشته و دارد.

مرضیه وحید دستجردی در سال 1354 در 16 سالگی تحصیلاتش را در رشته پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز و در سال 1362 دکترای عمومی پزشکی را در یافت کرد در سال 1367 بود تخصصی خود را در رشته جراحی زنان و زایمان از همین دانشگاه دریافت کرد و مرداد 1388 محمود احمدی نژاد او را به عنوان گزینه وزارت بهداشت به مجلس که خود وحید دستجردی سابقه نمایندگی در آن داشته، معرفی و بالاخره وزیر شد. هر چند وزارت او تا پایان دولت دهم دوام نیاورد و احمدی نژاد بر خلاف حرفی که معاونش زده بود او را کنار گذاشت.

اسم مرضیه وحید دستجردی همواره به عنوان فعال سیاسی اصولگرا مطرح بوده و مسوولیت وزارت بهداشت و درمان به او وجهه سیاسی خاصی می بخشد.

مرضیه وحید دستجردی در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی که همزمان با فعالیت دولت های ششم و هشتم بوده از طرح تفکیک بیمارستان زنان و مردان دفاع جدی کرده و در مقام وزیر اقدام  به تأسیس بیمارستان های زنانه چندی می کند. او همواره در جناح مخالف سید محمد خاتمی فعالیت کرده و در جناح محمود احمدی نژاد و انتخابات ریاست جمهوری نهم نقش فعالی داشته است وحید دستجردی در سال های پایانی دهه 70 عنوان «مخالف پیوستن ایران به کنوانسیون امحای کلیه اشکال تبعیض علیه زنان»  را در اثنای رای گیری برای این طرح در مجلس از آن خود کرد.

مرضیه سخنگو

حالا بعد از مرضیه های فرمانده و وزیر، مرضیه دیگری به عرصه سیاست آمده که نخستین سخنگوی وزارت امور خارجه در تاریخ ایران است.

مرضیه افخم در دوران وزارت علی اکبر ولایتی مسوولیت اداره کل اخبار و مطبوعات وزارت خارجه را بر عهده داشته و در زمان تصدی کمال خرازی بر وزارت خارجه و سخنگویی حمیدرضا اصفی در این سمت باقی ماند و برای مدتی در یکی از سفارتخانه های ایران در یکی از کشورهای آفریقایی اقدام به فعالیت کرد و در دوران وزارت علی اکبر صالحی، مدیر کل دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه بوده و در مجموع سابقه 30 سال فعالیت در بخش های مختلف وزارت خارجه داشته است.

سید عباس عراقچی، سخنگوی وزارت امور خارجه که همین پریروز جای خود را به مرضیه افخم داد می گوید او فردی با سابقه و پر تجربه در حوزه دیپلماسی رسانه یی بوده یک دوره مدیر کل اطلاعات و مطبوعات بوده و در حال حاضر نیز مدیر کل دیپلماسی عمومی وزارت خارجه است.

البته عراقچی توصیه یی هم به مرضیه افخم داشت که بیشتر مرود توجه قرار گرفت او توصیه کرد خانم افخم تولد هیچ نوزادی را تبریک نگوید تا بلایی که سر او در تبریک به ملکه الیزابت آمد سر مرضیه سخنگو نیاید. سومین مرضیه یی که در سیاست ایران ظاهر شده است و باید منتظر عملکرد او ماند.

منبع: روزنامه اعتماد