مهم ترین راه کارهای مطالعه برای موفقیت در کنکور
بعد از یک برنامه ریزی خوب و اصولی برای موفقیت در کنکور، قدم مهم بعدی، شیوه مطالعه درست و اصولی برای کسب آمادگی در آزمون سراسری است.
در واقع یک شروع درست و اصولی در مطالعه به شما کمک می کند تا از تلاش خود بهترین نتیجه را بگیرید. گاه بسیاره از دانش آموزان را می بینیم که بارها و بارها کتابی را می خوانند و پس از صرف وقت زیاد، بدون این که اطلاعات قابل ملاحظه ای از کتاب را درک کرده باشند، خسته، کتاب را به کناری می گذارند و ادعا می کنند که مطالب آن، حجیم و سنگین است و مغز ما توانایی درک آن ها را ندارد.
همچنین با دانش آموزانی مواجه می شویم که مطالب درسی را خوب می خوانند و به خاطر می سپارند، ولی در جلسه امتحان دچار فراموشی شده و هر چه فکر می کنند، نمی توانند مطالب فراگرفته شده را به خاطر بیاورند.
این دانش آموزان، هم وقت و هم انرژی خود را به هدر می دهند؛ زیرا مطالعه کردن نیز مانند بسیاری از فعالیت های زندگی، دارای فنون و مهارت هایی است که به کارگیری آن ها باعث می شود که با تلاش کمتر، بهره ای بیشتر از کارمان ببریم و بیهوده انرژی مان را هدر ندهیم.
یکی از بزرگترین دغدغه های ذهنی داوطلبان این است که به چه روشی برای کنکور، درس بخوانند. اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود که شما بدانید اگر برنامه ریزی خوبی داشته باشید، اما شیوه مطالعه اصولی را در پیش نگیرید، به هیچ وجه نمی توانید نتیجه دلخواهی را در آزمون سراسری کسب کنید.
شیوه مطالعه از چند سال پیش، بیشتر از گذشته برای داوطلبان اهمیت پیدا کرده است؛ زیرا به علت مهم بودن معدل در کنکور سال های آینده، باید در طول تحصیل، بسیار خوب و عمیق درس بخوانید و با معدل عالی دیپلم بگیرید؛ از طرف دیگر، سازمان سنجش هم با مفهومی کردن سۆالات در چند سال اخیر، داوطلبان کنکور را به خواندن دقیق کتب درسی و عدم استفاده از روش های کوتاه و تستی رهنمون کرده است؛ به گونه ای که بعد از بررسی سۆالات به این نتیجه می رسیم که سۆالات به سمت مفهومی و دقیق شدن پیش می روند؛ یعنی کاملا از کلیشه ای بودن خارج شده اند؛ از طرف دیگر، سۆال ها طوری طراحی می شوند تا فقط کسانی که مطلب را به طور کامل فهمیده و یاد گرفته اند؛ بتوانند از بین گزینه ها، درست ترین را انتخاب کنند؛ در واقع، سۆالات طوری طراحی شده اند که داوطلبان باهوش تر، پر تلاش تر و ماهرتر انتخاب شوند؛ چون برخی از مراکز پیش دانشگاهی و دبیرستان ها و مخصوصاً کلاس های کنکور، دانش آموزان را به سوی سطحی خواندن و حفظ کردن مطالب سوق می دهند و دانش آموزان، به جای این که دروس را به صورت تشریحی و دقیق تر بیاموزند و نقاط ضعف خود را مرتفع کنند، روش تستی خواندن و نحوه تست زدن را می آموزند؛ در این میان، سازمان سنجش برای مقابله با این نظام غلط و غیر اصولی، سیاست مفهومی تر کردن سۆال ها و تأثیر معدل نهایی سال سوم متوسطه را در پیش گرفته است تا داوطلبان برای فراگیری دقیق و عمیق درس ها، ارزش بیشتری قائل شوند.
همان گونه که متوجه شدید، شیوه صحیح و اصولی درس خواندن تا حد بسیار زیادی در موفقیت شما تأثیر خواهد گذاشت؛ پس در این مقاله تلاش می کنیم تا مهم ترین راهکارها را درباره مطالعه درست به شما ارائه دهیم.
دانش آموزان کنکوری! سعی کنید که قبل از کلاس، درسی را که قرار است داده شود، روزنامه وار بخوانید تا پیش زمینه ذهنتان آماده دریافت بوده و در هنگام توضیح مبحث، آمادگی پرسیدن اشکالات و فهمیدن کامل درس را داشته باشد.
باید دقت داشته باشید که از آنجایی که بخشی از وقت خود را در مدرسه می گذرانید، می بایست حداکثر استفاده را از مدرسه، کلاس ها، معلمان و دانش آموزان زرنگ کلاس داشته باشید و بخوبی و با دقت به درس و صحبت های معلم که باعث بهتر جا افتادن مطلب می شود، گوش کرده و فعالانه نکات مهم و اشکالات خود را یادداشت کنید و در آخر کلاس نیز، تمام اشکالاتی را که در ذهنتان است، بپرسید. تا اینجا 60 درصد یادگیری انجام شده است و 40 درصد بقیه مانده است که البته در روند یادگیری بسیار مهم است.
دروس آن روز را همان روز بخوانید و برخی از تمرین های کلیدی را انجام دهید تا درس و کاربرد آن کاملاً جا بیفتد و به بهترین وجه در حافظه تان حک شود. دوره دروس و تکمیل تمرین های حل نشده را به روزی که فردای آن، این دروس را دارید، موکول کنید. حل تست ها و تمارین بیشتر را به روزهای تعطیل و جمعه موکول کنید؛ التبه در مورد دروس ریاضی و فیزیک،این نکته که شما درس را سر کلاس خوب گوش دهید و بفهمید هم مهم است؛ یعنی فکر نکنید که اگر درس را سر کلاس نفهمیدید بعداً خودتان آن درس را می خوانید و یاد می گیرید.
اگر قصد یادگیری کامل و پایدار مطالب یک کتاب را دارید، آن را در سه مرحله بخوانید؛ در مرحله اول به صورت سریع، کلی و روزنامه وار به مطالب کتاب نگاهی بیندازید و از خود سۆال کنید؛ در مرحله دوم به صورت عمیق و دقیق مطالب را خوانده و ضمن مطالعه، نکات مهم آن را در آورده و آن ها را به صورت طرح شبکه ای از کل به جزء سازمان دهی کرده و در کاغذی یادداشت کنید؛ چرا که با سازمان دهی اطلاعات، مطالب کتاب در مغز شما به صورت منظم هر یک در جای خود قرار می گیرند و بازیابی آن راحت انجام می شود؛ در مرحله سوم، کتاب را مرور کرده و از خود بپرسید یا پس از پایان مطالعه کتاب با دوستتان درباره مباحث آن مباحثه کنید.
پس از نیم ساعت تا چهل و پنج دقیقه مطالعه، پنج تا ده دقیقه استراحت کنید و به خود پاداشی ( مانند خوردن خوراکی مورد علاقه) بدهید تا به مطالعه علاقه پیدا کنید. پس از خواندن کتاب آن را به کناری نگذارید؛ چرا که پس از یک روز 70 درصد مطالب فراموش می شوند. به منظور جلوگیری از فراموشی و صرفه جویی در وقت و زمان، مطالب کتاب را به ترتیب زمانی زیر مرور کنید؛ مرور اول: یک روز پس از مطالعه، مرور دوم: ده روز پس از مرور اول، مرور سوم: یک ماه پس از مرور دوم، مرور چهارم: سه ماه پس از مرور سوم و مرور پنجم که معمولاً برای کنکوری ها باید در خرداد ماه انجام گیرد و به مرور و جمع بندی نهایی معروف است؛ البته این نحوه تقسیم بندی، غیر قابل تغییر نیست و شما می توانید با توجه به سختی یا آسانی یک درس، مقدار مطلبی که در هر مطالعه می خوانید و قدرت حافظه و یادگیری خود، مدت زمان مرورها را تغییر دهید.
حتماً به خاطر داشته باشید همان گونه که شروع خواندن یک درس جدید اهمیت خاصی دارد، مرورهای آن نیز مهم است و شما برای این مرحله باید زیر مطالب مهم خط کشیده و برای خود خلاصه برداری کرده باشید تا مطالب مهم و اساسی را در وقت کمتر به صورت بهتری یاد بگیرید. بیشتر دانش آموزان و داوطلبان فکر می کنند که خلاصه کردن، کار وقت گیری است و باعث می شود که در زمان آمادگی برای کنکور، بخشی از وقت و انرژی آن ها را در زمان مطالعه بگیرد؛ اما باید بدانید که همین خلاصه ها در مرورهای بعدی می تواند به روند بهتر مطالعه شما کمک زیادی کند. حتما به این نکته توجه داشته باشید که کار خط کشیدن زیر مطالب مهم و نیز خلاصه برداری را خودتان انجام دهید؛ نه اینکه قسمت های مهم را از روی خلاصه نویسی دوستانتان بخوانید؛ زیرا ممکن است نکات مهمی که برای شما سخت و برای دوستانتان آسان بوده است از قلم افتاده باشد.
این موضوع باعث شود تا شما عملاً بخشی از مطالب را نخوانده باشید یا پس از مطالعه اصلی فراموش کنید.
روش پس ختام: نام این روش متشکل از حروف اول شش مرحله آن است: پیش خوانی، سۆال کردن، خواندن، تفکر، از حفظ گفتن و مرور کردن. فرض کنید می خواهید بخشی از یک کتاب را به خاطر بسپارید و سپس بازیابی کنید. ابتدا باید با پیش خوانی، برداشت کلی از موضوعات مهم انجام دهید. این نوع پیش خوانی سبب می شود که مطالب مهم فصل را سازمان دهی کنید. در مرحله دوم، باید درباره هر بخشی پرسش هایی طرح کنید. در مرحله سوم، باید هر بخش را با هدف پاسخ دادن به پرسش های طرح شده بخوانید. در مرحله چهارم، باید هنگام خواندن، ساختن پرسش و ایجاد ارتباط بین دانسته های خود درباره مطلب بیندیشید و به مطالب خوانده شده معنا دهید؛ سپس در مرحله پنجم و ششم، یعنی مراحل از حفظ گفتن و مرور کردن، باید بکوشید که واقعیت های اصلی مطالب خوانده شده را به یاد آورید و به پرسش هایی که خود طرح کرده اید، پاسخ دهید.
