گزینه های احتمالی ایران در برابر حمله امریکا به سوریه

ایران در برابر حمله به سوریه چه می کند؟

ظهور جنبش صهیونیسم و طرح بازگشت یهودیان به فلسطین ، به عنوان سرزمین موعود را می توان از عمده ترین تحولات سیاسی این دوران به حساب آورد. یکی از کشورهایی که همواره در کانون بحران ها بوده سوریه می باشد که با طرح حمله آمریکا به این کشور مورد توجه رسانه ها، مردم و کارشناسان قرار گرفته است.

مخالفان دولت سوریه، نظامیان را متهم به استفاده از سلاح شمیایی کردند و در این راستا آمریکا، انگلیس و فرانسه طرح حمله نظامی به سوریه را مطرح کردند. این امر سطح تنش در خاورمیانه را بالا برد  و این نگرانی را به وجود آورد که آغاز جنگی تازه به بی ثباتی در کل منطقه می انجامد و دامنه آن به تمامی کشورهای خاورمیانه می تواند کشیده شود. به هر حال "جو بایدن" معاون رییس جمهور آمریکا گفته است که "شکی" در استفاده نیروهای دولتی سوریه از سلاح های شیمیایی وجود ندارد و "جی کارنی "سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده است "هیچ تردیدی" در استفاده نیروهای اسد از این تسلیحات ندارد، باراک اوباما رییس جمهور آمریکا مداخله نظامی کشورش در سوریه را منوط به اجازه کنگره دانست و افزود: "نیروهای مسلح ما در منطقه آماده هستند و هر وقت بخواهیم چه امروز یا فردا یا یک ماه دیگر فرمان حمله (به سوریه) را صادر می کنیم".

جان کری وزیر امور خارجه، چاک هیگل وزیر دفاع و ژنرال ماترین دمپسی رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا در  جلسه کمیته امور خارجی  سنا حضور داشتند و به سناتورهای کمیته روابط خارجی سنا توضیحاتی درباره مختصات عملیات احتمالی نظامی در سوریه ارایه کردند. جالب توجه است که آمریکا در طرح حمله، به ایران توجه داشته وکری در سخنان خود بارها به کشورهایی جون ایران و گروه حزب الله لبنان اشاره کرد و گفت عدم واکنش آمریکا به اقدام دولت سوریه  کشورهایی چون ایران و گروه هایی چون حزب الله را علیه آمریکا جسورتر خواهد کرد واین امر به نوعی اعتراف به نقش کلیدی ایران در منطقه است.

اما سوال اصلی در این رابطه آن است که مهم ترین متحد حکومت بشاراسد در میان کشورهای اسلامی  یعنی ایران چگونه به این حمله واکنش نشان خواهد داد؟

"محمدعلی جعفری" فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران هشدار داد که "تصور آمریکا از توانایی محدودسازی مداخله نظامی در سوریه توهمی بیش نیست و واکنش‌ها به این حمله فراتر از مرزهای سوریه خواهد بود". مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای دولت ، تهدید و دخالت نظامی احتمالی آمریکا در سوریه را "فاجعه" توصیف کرد و تاکید کردند: "اگر چنین اقدامی انجام شود، آمریکاییها قطعاً همانند دخالت در عراق و افغانستان، ضرر خواهند کرد. این آتش افروزی همچون جرقه ای در انبار باروت است که ابعاد و پیامدهای آن نامشخص خواهد بود". "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران نیز تاکید کرده بود که اطمینان دارد استفاده از تسلیحات شیمیایی بدست مخالفان دولت سوریه صورت گرفته است و نسبت به "پیامدها و عواقب" چنین حمله ای هشدار داده بود.

برخی کارشناسان معتقدند که شاید حمله و تهدید آمریکا بیشتر جنبه تنبیهی داشته باشد. اما اگر اقدام و عمل آمریکا از این سطح بالا رود مسلما واکنش ایران هم متفاوت خواهد بود. به نظر می رسد که ایران چندین گزینه پیش روی خود داشته باشد که شامل سکوت، مداخله مستقیم، مداخله غیر مستقیم و همکاری و شاید اتحاد با متحدان سوریه از جمله روسیه می باشد.

اگر حمله آمریکا چند روزه و تنبیهی باشد احتمالا ایران به صورت سیاسی و دیپلماتیک مسئله را پیگیری کرده و آن را محکوم می کند. این امر را می توان ناشی ازدستور کار پرونده هسته ای و مذاکره با غرب و سیاست های دولت تدبیر و امید دانست که مشی تنش زدایی را دنبال میکند و به این ترتیب از پیامد ها و عواقب این جنگ احتمالی مصون می ماند. اما اگر حمله آمریکا از این سطح فراتر رود ایران گزینه های دیگری را می تواند مد نظر قرار دهد. برخی از کارشناسان معتقدند سقوط حکومت بشار اسد باعث تغییر توازن قدرت منطقه و یکی از متحدان ایران یعنی حزب الله لبنان را درمعرض خطر قرار می دهد و ایران منتظر واکنش متحدان سوریه یعنی روسیه خواهد نشست و از این طریق اقدام خواهد کرد. در واقع نوعی مداخله غیر مستقیم را دنبال خواهد کرد. ورود حزب الله لبنان و برخی گروهای فلسطینی نیز در این راستا محتمل به نظر میرسد. سناریوی دیگری که برخی مطرح کردند مداخله مستقیم است. در واقع اگر آمریکا یا ناتو حمله به سوریه را پیگیری کنند و توازن قدرت بهم ریزد ایران به همراه روسیه و چین دست به مداخله مستقیم خواهد زد. این گزینه با توجه به پیشینه و تجربه ایران کمرنگ به نظر می رسد همچنان که در تجربه عراق هم دیده شد.

به هر حال برای شناخت موضع ایران، دقت به بیانات مقام معظم رهبری ضروری به نظر میرسد. رهبرمعظم انقلاب در رابطه با دخالت امریکا و غرب در سوریه تاکید کردند: ما معتقدیم امریکاییها در حال خطا و اشتباه در سوریه هستند و بر همین اساس نیز ضربه وارده به خود را احساس و قطعاً ضرر خواهند کرد. ضمن توصیه همه مسئولان و تصمیم گیران و تصمیم سازان در سطوح مختلف نظام اسلامی به نگاه کلان و جامع در قبال مسائل کشور، منطقه و جهان و موضع گیری همراه با بصیرت و بینش و به دور از انفعال، تأکید کردند: همه مسئولان باید در تصمیم گیریها و موضع گیریهای خود، حتماً سه مۆلفه، «آرمانها و اهداف»، «راهبردهای عمومی و کلی»، و «واقعیات» را مد نظر داشته باشند و با رویکرد عاقلانه و خردمندانه و امیدوار به آینده، در جهت تقویت ساخت درونی نظام و حل مشکلات و ایستادگی بر اصول حرکت کنند.

رهبر انقلاب اسلامی، نگاه جامع، کلان و همه جانبه به حوادث و مسائل را بسیار ضروری دانستند و هدف اصلی استکبار در منطقه را تسلط بر آن با محوریت رژیم صهیونیستی، دانستند و افزودند: در قضایای اخیر سوریه هم که به بهانه سلاح شیمیایی آغاز شده، هدف، همین است اما امریکاییها سعی می کنند با لفاظی و زبان بازی، اینگونه وانمود کنند که برای یک هدف انسانی وارد قضیه شده اند. حضرت آیت الله خامنه ای خاطرنشان کردند: آنچه که ما امروز در منطقه مشاهده می کنیم، در واقع واکنش استکبار و در رأس آن امریکا، به بیداری اسلامی است.

ایشان با اشاره به تلاش جبهه استکبار برای حل مسائل منطقه براساس منافع خود تأکید کردند: حضور استکبار در این منطقه متجاوزانه، زورگویانه و زیاده خواهانه و با هدف از بین بردن هرگونه مقاومت در مقابلِ این حضور است، اما جبهه استکبار نتوانسته این مقاومت را از بین ببرد و از این پس هم نخواهد توانست.