نیازی نبود عراق به ما بگوید!
دخالت مستقیم آمریکا ثابت شد (قسمت اول)
ممکن است دولت ایالات متحده آمریکا در نظر داشته باشد که در پاسخ به حملات شیمیایی در نزدیکی دمشق، دست به اقدام نظامی بزند. اما یک نسل پیش، جوامع نظامی و امنیتی آمریکا از مورد مشابهی اطلاع داشتند اما برای متوقف ساختن مجموعهای از حملات با گاز اعصاب در میزانی به مراتب ویرانگرتر از آنچه در سوریه مشاهده شده است، هیچ اقدامی نکردند. فارین پالیسی اسنادی را منتشر کرده است که این را نشان میدهد.
در سال 1988، در روزهای پایانی جنگ عراق و ایران، ایالات متحده آمریکا از طریق تصویربرداری ماهوارهای دریافت که ایران با بهرهگیری از یک حفره در بخش دفاع عراقیها، به گرفتن یک امتیاز استراتژیک مهم نزدیک است.
مقامات اطلاعاتی آمریکا در حالی که به طور کامل آگاه بودند که ارتش صدام حسین از سلاح شیمیایی مانند سارین - یک عامل اعصاب مرگبار - استفاده خواهد کرد، موقعیت دستههای نظامی ایران را به عراقیها منتقل کردند. آنها اطمینان دادند که سیاست دیرینه دولت ریگان این است که پیروزی عراقیها محقق شود. با این حال این مورد پس از کشمکشهای چندین سالهای بود که دولت ریگان از آن اطلاع داشت و آن را فاش نکرد.
این اطلاعات شامل تصاویر و نقشههای مربوط به حرکت نیروهای نظامی ایران و همچنین موقعیت مکانی امکانات لجستیک ایران و جزییات مربوط به دفاع هوایی ایران میگردید. عراقیها پیش از چهار تهاجم عمده در اوایل سال 1988 که وابسته به تصاویر، نقشهها و دیگر اطلاعات از سوی آمریکا بود از گاز خردل و سارین استفاده کردند. این حملهها کمک کرد تا شیب جنگ به سمت عراق بلغزد و ایران را بر سر میز مذاکره بیاورد.
مقامات ایالات متحده آمریکا مدتها تسلیم تسلیحات شیمیایی به عراق را تکذیب کردهاند و بر این اصرار دارند که دولت صدام حسین هرگز اعلام نکرده بود که قصد استفاده از سلاحهای شیمیایی را دارد. با این حال عضو بازنشسته نیروی هوایی، سرهنگ ریک فرانکونا (Rick Francona) که در حملات سال 1988، یک وابسته نظامی در بغداد بود، تصویر متفاوتی را به نمایش میگذارد.
او به فارین پالیسی گفت: «عراقیها هرگز به ما نگفتند که قصد دارند از گاز اعصاب استفاده نمایند. چون دلیلی نداشت که این را به ما بگویند زیرا ما خودمان از قبل میدانستیم».
بر طبق مستندات و مصاحبههای اخیر CIA با مقامات اطلاعاتی سابق مانند فرانکونا، ایالات متحده آمریکا شواهد مستحکمی از حملات شیمیایی عراق داشت که از سال 1983 آغاز شد. در آن زمان، ایران به طور صریح ادعا میکرد که حملات شیمیایی غیرقانونی علیه نیروهایش انجام شده است و در حال شکل دادن یک پرونده برای ارائه در سازمان ملل متحد بود اما این پرونده برای اثبات اتهام عراق فاقد مدارک متقن بود؛ مدارکی که بیشتر آنها در گزارشها و یادداشتهای سری ارسالی برای مقامات اطلاعاتی دولت ایالات متحده آمریکا موجود بوده است. CIA از ارائه نظرات خود درباره این داستان خودداری کرد.
بر خلاف آن رویه، بحث امروز بر سر این که ایالات متحده آمریکا باید به دلیل حملات با سلاحهای شیمیایی ادعایی صورت گرفته توسط دولت سوریه دخالت نظامی نماید، آمریکا محاسبات متفاوتی را در سه دهه گذشته به کار برد تا صدام حسین بتواند استفاده از سلاح شیمیایی را علیه دشمنانش و مردم کشور خود گسترش دهد. دولت ریگان تصمیم گرفت که اگر این حملات میتواند نتیجهی جنگ را تعیین نماید، بهتر است که اجازه دهند حملات ادامه یابد. حتی اگر آنها کشف میکردند، CIA پیشبینی میکرد که خشم بینالمللی و محکومیتها، خاموش خواهد بود.
در این مدارک، CIA میگوید که ممکن است که ایران مدارک متقاعد کنندهای برای استفاده عراق از سلاح شیمیایی پیدا نکند، اما آژانس آن را در اختیار دارد. همچنین آژانس خاطر نشان میسازد که جماهیر شوروی در افغانستان از عوامل شیمیایی استفاده کرده بود و عواقب اندکی را دریافت کرد.
پیشتر گزارش شده بود که ایالات متحده آمریکا اطلاعات تاکتیکی به عراق داده بود، آن هم در زمانی که مقامات شک داشتند که صدام حسین از تسلیحات شیمیایی استفاده نماید. اما مدارک CIA که معمولاً به طور کامل مورد بیتوجهی قرار میگیرند و در مجموعهای از محتویات از طبقهبندی خارج شده در آرشیو ملی موجود در کالج پارک مریلند قرار دارند، شامل مصاحبههای اختصاصی مقامات اطلاعاتی سابق است که جزییات جدیدی را از عمق اطلاعات آمریکا از چگونگی و زمان استفاده عراق از مواد مرگبار را فاش مینمایند.
این مدارک نشان میدهند که مقامات ارشد ایالات متحده آمریکا به طور مرتب از ابعاد حملات شیمیایی صورت گرفته آگاه بودهاند و به مثابه پذیرش رسمی آمریکا در همدستی در مخوفترین حملات شیمیایی انجام شده در طول تاریخ میباشد.
به مقامات CIA شامل رییس اداره مرکزی، ویلیام جی. کیسی (William J. Casey) که دوست صمیمی رییسجمهور ریگان بود، درباره موقعیت کارخانجات تولید و مونتاژ تسلیحات شیمیایی عراق اطلاع داده شد؛ این که عراق به طور جدی سعی دارد تا به مقدار کافی از گاز خردل تولید نماید تا بتواند تقاضاهای خط مقدم خود را پاسخ بگوید، این که عراق در شرف خریداری تجهیزات از ایتالیا است تا به تسریع روند تولید توپها و بمبهای با محتوی شیمیایی کمک نماید و این که عراق همچنین میتواند از عوامل اعصاب علیه نیروهای نظامی ایران و احتمالاً غیرنظامیان استفاده نماید.
همچنین به مقامات هشدار داده شد که در صورتی که ایران اعتقاد پیدا نماید که ایالات متحده آمریکا همدست کمپین جنگ شیمیایی عراق علیه آنها میباشد. ممکن است به فکر راهاندازی حملات تلافیجویانه علیه منافع آمریکا در خاورمیانه از جمله حملات تروریستی بیفتد.
CIA در گزارشی فوق سری در نوامبر 1983 آورد: «هر چقدر این حملات ادامه پیدا نماید، این احتمال که ایرانیها به یک پوستهی حاوی خردل با نشانههای عراقی دست پیدا نمایند، شدیدتر خواهد شد… تهران چنین مدارکی را به سازمان ملل ارائه خواهد داد و آمریکا را به مشارکت در نقض قوانین بینالمللی متهم خواهد کرد» .
فرانکونا به فارین پالیسی گفت که در همان زمان، اداره مستشاری نظامی با استفاده از تصاویر ماهوارهای مشغول پیگیری و شناسایی آماده شدن عراقیها برای حمله بود. به گفته یک مقام سابق CIA، تصاویر ماهوارهای، تحرکات عراقیها را در زمینه تسلیحات شیمیایی و تجهیز توپخانهی آنها به سمت مواضع ایرانیها پیش از هر حمله، نشان میداد.
فرانکونا به عنوان کارشناس مجرب خاورمیانه و زبانشناس عربی که برای NSA و DIA کار میکرده است، بیان کرد که او ابتدا از استفاده عراقیها از تسلیحات شیمیایی علیه ایران در سال 1984 و در زمانی که در امان، پایتخت عمان به عنوان وابسته نیروی هوایی مشغول بود، آگاه شده است. اطلاعاتی که او بدست آورده بود به وضوح نشان میداد که عراقیها از عامل اعصاب تابون (که به عنوان GA نیز شناخته میشود) علیه نیروهای ایرانی استفاده کرده بودند.
مدارک از طبقهبندی خارج شدهی CIA نشان میدهد که کیسی و دیگر مقامات ارشد به طور مرتب درباره حملات شیمیایی عراقیها و برنامههای آنها برای حملات بعدی مطلع میشدند. CIA در یک مدرک فوقسری گفته است: «اگر عراقیها بتوانند میزان بیشتری از عامل خردل را بسازند یا بدست آورند، به طور قطع از آن بر علیه نیروهای ایرانی و شهرهای مرزی استفاده میکنند» .
با این وجود این سیاست ریگان را نشان میداد که حاضر بود به هر قیمتی عراق پیروز جنگ علیه ایران باشد.
بخش فرهنگ پایداری تبیان
منبع: خبرگزاری تسنیم