تبیان، دستیار زندگی
مسلمانان ، آنانند كه چون قدرت را بدست گیرند اوّلین كارشان اقامه نماز است : الَّذینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُور
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کسانی که تبدیل به طاغوت جدید نمی‌شوند!


مسلمانان، آنانند كه چون قدرت را بدست گیرند اوّلین كارشان اقامه نماز است:

الَّذِینَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ


نماز

نماز جزء برنامه های حكومت اسلامی

الَّذِینَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ :

همان‏ها كه اگر آنان را در روى زمین تسلط و توان دهیم نماز را برپا مى‏دارند و زكات مى‏پردازند و (مردم را) به هر كار پسندیده (عقلى و شرعى) وا مى‏دارند و از هر عمل ناپسند و زشت بازمى‏دارند، و عاقبت همه كارها از آن خداست. (حج ، 41)

این آیه خطاب به یاران خدا است كه در آیه‌ قبل وعده یاری به آنها داده شده است و مقام و اوصاف مۆمنین را بیان می‌كند.

آنها هرگز پس از پیروزی، همچون خودكامگان و جباران به عیش و نوش و لهو و لعب نمی‌پردازند و در غرور و مستی فرو نمی‌روند؛ بلكه پیروزی ها و موفقیت ها را نردبانی برای ساختن خویش و جامعه قرار می‌دهند.

آنها پس از قدرت یافتن، تبدیل به یك طاغوت جدید نمی‌شوند، ارتباط‌شان با خدا محكم و با خلق خدا نیز مستحكم است؛ چرا كه نماز سمبل پیوند با خالق است و زكات، رمزی برای پیوند با خلق، و امر به معروف و نهی از منكر پایه های اساسی ساختن یك جامعه‌ سالم محسوب می‌شود.[1]

همین چهار صفت برای معرفی این افراد كافی است، و در سایه‌‌ آن سایر عبادات و اعمال صالح و ویژگیهای یك جامعه‌ با ایمان و پیشرفته فراهم است.

مۆمنان تنها قبل از پیروزی به در خانه‌ خدا نمی‌روند ، بلكه بعد از پیروزی هم به مقتضای (الَّذینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ...) رابطه‌ خود را با او همچنان محكم می‌دارند و پیروزی بر دشمن را وسیله‌ای برای نشر حق و عدالت و فضیلت قرار می‌دهند.

ـ در بعضی از روایات اسلامی آیه‌‌ فوق به حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ و یارانش یا آل محمد به طور عموم تفسیر شده است. چنانكه از حدیثی از امام باقر ـ علیه السّلام ـ می‌خوانیم كه در تفسیر آیه‌ (الَّذِینَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ) فرمود: این آیه تا آخر از آن آل محمد و مهدی و یاران او است.

خداوند شرق و غرب زمین را در سیطره‌ حكومت آنها قرار می‌دهد آیینش را آشكار می‌سازد و به وسیله‌ مهدی ـ علیه السّلام ـ و یارانش بدعت و باطل را نابود می‌كند آن چنان كه تبهكاران حق را نابود كرده بودند و آن چنان می‌شود كه بر صفحه‌ زمین اثری از ظلم دیده نمی‌شود چرا كه آنها امر به معروف و نهی از منكر می‌كنند.[2]

یكی از صفات مۆمنین این است كه اگر در زمین تمكنی پیدا كنند و در انتخاب هر قسم زندگی كه بخواهند به آنها آزادی داده شود، و در میان همه‌ انواع و انحاء‌ زندگی، یك زندگی صالح را اختیار می‌كنند و جامعه‌ای صالح بوجود می‌آورند كه در آن جامعه نماز به پا داشته می‌شود و زكات داده می‌شود، و امر به معروف و نهی از منكر انجام می‌شود

این احادیث بیان كننده‌ مصداق های روشن و آشكار است و مانع عمومیت مفهوم آیه نیست ؛بنابراین مفهوم گسترده‌ آیه، همه‌ افراد با ایمان و مجاهد و مبارز را شامل می‌شود.

یكی از صفات مۆمنین این است كه اگر در زمین تمكنی پیدا كنند و در انتخاب هر قسم زندگی كه بخواهند به آنها آزادی داده شود، و در میان همه‌ انواع و انحاء‌ زندگی، یك زندگی صالح را اختیار می‌كنند و جامعه‌ای صالح به وجود می‌آورند كه در آن جامعه نماز به پا داشته می‌شود و زكات داده می‌شود، و امر به معروف و نهی از منكر انجام می‌شود.

اگر از میان همه‌ جهات عبادت، ‌نماز را و از میان همه‌ جهات مالی، زكات را نام برده بدین جهت است كه این دو در باب خود، عمده آن باب هستند.[3]

ـ زجاج گوید این آیه‌ وصف كسانی است كه خدا را یاری كنند.

وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ ؛ عاقبت كارها به دست خدا است، این جمله نظیر (الی الله ترجع الامور) است، یعنی هر ملكی و حكومتی و قدرتی باطل می‌شود جز ملك و حكومت و قدرت حق و سرانجام همه‌ امور به دست خدا می‌افتد.[4]

اهمیت حكومت اسلامی و احیاء نماز و زكات و امر به معروف و نهی از منكر

در تفسیر المیزان آمده: مراد به تمكین آنان در زمین این است كه ایشان را در زمین نیرومند كند به طوری كه هر كاری را بخواهند، بتوانند انجام دهند و هیچ مانعی یا مزاحمی نتواند سد راه آنان شود.

در صورت داشتن قدرت و اختیار،‌ اجتماعی صالح به وجود می‌آورند.

مراد به مۆمنین، عموم مۆمنین آن روز بلكه عامه مسلمین تا روز قیامت است. عالی‌ترین جامعه‌ای كه در تاریخ اسلام تشكیل یافت جامعه‌ای بود كه در عهد رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ در آن جامعه نماز به پا شد.[5]

ـ مۆمنان تنها قبل از پیروزی به در خانه‌ خدا نمی‌روند بلكه بعد از پیروزی هم به مقتضای (الَّذینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ...) رابطه‌ خود را با او همچنان محكم می‌دارند و پیروزی بر دشمن را وسیله‌ای برای نشر حق و عدالت و فضیلت قرار می‌دهند

پیام‏ها [6]

1- یارى خداوند از طریق احیاى دین اوست. «وَلَیَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ »، «الَّذِینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ» ...

2- امر به معروف و نهى از منكر، به قدرت نیاز دارد. «مَكَّنَّاهُمْ»

3- پیروزى مۆمنان، زمینه‏ى بندگى و تعاون مالى و فرهنگى را فراهم مى‏كند و غفلت و غرور را از بین مى‏برد. «إِنْ مَكَّنَّاهُمْ» ...

4- براى مۆمنان، تمام زمین یكسان است، آنان هر كجا كه توان دارند هدف مقدّس خود را پیاده مى‏كنند. «فِی الْأَرْضِ»

5- همه‏ى قدرت‏ها را از خدا بدانیم. «مَكَّنَّاهُمْ»

6- اوّلین ثمره‏ى حكومت صالحان، نماز و زكات و امر به معروف و نهى از منكر است. «إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ» ...

7- رابطه با خدا و دستگیرى از محرومان و آگاهى دادن به جامعه و جلوگیرى از مفاسد، از هم جدا نیست. «أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ» ...

8- اقامه‏ى نماز و اداى زكات و امر به معروف و نهى از منكر از وظایف و كارهاى قطعى مسئولان حكومت اسلامى است. «أَقامُوا» نه «یقیمون»

9- حاكمان مۆمن، هم در فكر ارتقاى روحى و رشد امور معنوى هستند و هم به دنبال رفاه و حل مشكلات اقتصادى و فقرزدایى و اصلاح جامعه. «أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ» ..

پی نوشت ها:

[1] . نمونه، ج14، ص117.

[2] . نمونه، ج14، ص121.

[3] . المیزان، ج14، ص574.

[4] . مجمع البیان، ج7، ص139.

[5] . المیزان، ج14، ص574 و 575.

[6] . تفسیر نور ،ج‏8، ص، 51

بخش قرآن تبیان


منبع: سایت نماز