تبیان، دستیار زندگی
کتاب «فیض بوک» جدیدترین سروده‌های طنز ناصر فیض با رویکرد سیاسی به زودی به چاپ دوم می‌رسد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گرفتم خانه‌ای پهلوی مجلس


کتاب «فیض بوک» جدیدترین سروده‌های طنز ناصر فیض با رویکرد سیاسی به زودی به چاپ دوم می‌رسد.

گرفتم خانه‌ای پهلوی مجلس

مجموعه سروده های طنز ناصر فیض که در ایام نمایشگاه بین المللی کتاب تهران انتشار یافته بود از همان روزها با استقبال مخاطبان مواجه شد و به زودی چاپ دومی می‌شود.

«فیض بوک» دربردارنده 70 قطعه طنز است که بیشتر در قالب کلاسیک سروده شده و در آن زبان معیار و محاوره به کار رفته است. محتوای سروده‌ها بیشتر اجتماعی و سیاسی است که در آن موضوعات مختلف مرتبط با این دو حوزه مطرح می‌شود.

ناصر فیض با بیان اینکه گرایش به موضوعات سیاسی در این اثر بیشتر از دیگر موضوعات به چشم می‌خورد، به عنوان کتاب اشاره کرد و افزود: «فیض بوک» به نوعی فیس بوک را که یک صفحه اجتماعی سیاسی است را به ذهن تداعی می‌کند. علاوه بر این، دوست داشتم از این قابلیت نام خانوادگیم در طراحی و انتخاب عنوان کتاب استفاده کنم. به غیر از این اثر، یک کتاب دیگر هم در دست تدوین دارم که خواستم در آن از نام خانوادگی خودم استفاده کنم و با ترکیب عنوان جدیدی به آن بدهم. به همین خاطر عنوان کار جدیدم را دیوان «حافیض» انتخاب کردم که «حافظ» را به ذهن تداعی می‌کند.

فیض ضمن بیان اینکه این اثر دنباله آثار گذشته‌ام است، یادآور شد: به نوعی ردپای دیگر آثارم در این کتاب هم دیده می‌شود، اما با این تفاوت که در این مجموعه تمامی اشعار ارائه شده جدید هستند، اما در دیگر آثار مانند «نزدیک ته خیار» نثرها و سروده‌های طنزی که در مجلات و روزنامه‌های مختلف مانند جام جم و کتاب هفته جمع‌آوری شده بود، تدوین شد. در این کتاب تمامی اشعار جدید هستند و مخاطب آنها را در جای دیگری نخوانده است.

ناصر فیض  کتاب هایش بویژه دو اثر اخیر او یعنی «املت دسته دار» و «فیض بوک» توانسته اند بعد از انتشار با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شوند. او دارای مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی است. پیش از آنکه آثار او در قالب کتاب منتشر شود با نشریات مختلف همکاری می کرد و توانست نخستین بار، رباعیات خود را در سال 1365 در نشریه اطلاعات هفتگی منتشر کند. اولین کتاب چاپ شده او متشکل از اشعار و بیوگرافی 40 شاعر ترک بود که در سال 1380 از سوی نشر مرکز منتشر شد. فیض تاکنون سمت هایی چون عضو شورایعالی شعر و موسیقی صدا و سیما، عضو شورای شعر آذربایجانی صدا و سیما، مدرس هنرستان موسیقی زبان و ادبیات فارسی، عضو دفتر طنز حوزه هنری و... را نیز برعهده داشته است.

«دست هایم را برای تو می آورم، «اگر کمونیسم بیاید»، «نامه هایی به تارانتا بابو» و... برخی آثار منتشر شده این شاعر، طنزپرداز و مترجم در حوزه تالیف و ترجمه به شمار می رود. کتاب اخیر او «فیض بوک» در بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از سوی انتشارات سوره مهر عرضه شد. این کتاب مشتمل بر 2 بخش «عارفانه های مشاغل» و «همین جوری» است. او در قالب این 2 بخش به سرودن دوبیتی هایی پرداخته که درونمایه این شعرها درباره مشاغلی چون کارگردانان سینما، شهردار، نماینده مجلس و... است. فیض همان طور که روی جلد کتاب «فیض بوک» نیز عنوان کرده در مقدمه به این نکته اشاره می کند که این کتاب به خواننده کمک می کند با دوستان و بستگان خود بخندد؛ خنده به مضامینی که دستمایه شاعر در این کتاب شده و از قضا موضوعاتی ملموس، باورپذیر و اجتماعی تلقی می شود. او ابتدای کتاب «فیض بوک» را با حمد و ثنای پروردگار شروع می کند، منتها به شیوه ای غیرمتداول:

به نام اون که می خندونه ما رو

شاید ما هم بخندونیم شما رو!

همون که گریمون هم دست اونه

با اینکه خیلی خیلی مهربونه...

ناصر فیض با بیان اینکه گرایش به موضوعات سیاسی در این اثر بیشتر از دیگر موضوعات به چشم می‌خورد، به عنوان کتاب اشاره کرد و افزود: «فیض بوک» به نوعی فیس بوک را که یک صفحه اجتماعی سیاسی است را به ذهن تداعی می‌کند. علاوه بر این، دوست داشتم از این قابلیت نام خانوادگیم در طراحی و انتخاب عنوان کتاب استفاده کنم

او از جمله طنزپردازانی است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در آثار خود به رشدی قابل ملاحظه دست یافت و توانست به مدد برگزیدن یک جور روش نگارشی غیرمرسوم و نامتعارف و همین طور انتخاب درونمایه های منحصر به فرد، جایگاهی برای خود در میان دوستداران آثار طنز به دست بیاورد.

اشعار او در «فیض بوک» اگرچه تماما دارای رگه های طنزآمیز هستند اما در عین حال بر پایه مسائل اجتماعی بنا شده اند که مخاطب را به خواندن و مطالعه هرچه بیشتر ترغیب می کند. برخی منتقدان ادبی، همین مقدار شعرهای طنزآمیز و به طور مشخص دوبیتی هایش را تغزل گونه قلمداد می کنند بویژه اینکه ایهام در اشعار او خاصه در «فیض بوک» جایگاه بسزایی دارد و او در مقام شاعری توانا توانسته صرفنظر از بهره گیری از واژگان ادبی، از صنایع ادبی نیز در آثار خود استفاده کند. فیض معمولاعناوین آثار خود را طوری انتخاب می کند که در نگاه اول توجه مخاطب را به خود جلب کند و تا حدودی توانسته در این زمینه نیز موفق عمل کند چندان که کتاب هایی چون «املت دسته دار»، «نزدیک ته خیار» و این اواخر «فیض بوک» با توجه به برخورداری از چنین ویژگی توانسته اند طیف مخاطبان و کتابخوانان را به سمت و سوی خود جذب کنند.

با این تفاسیر، «فیض بوک» او بعد از عرضه در نمایشگاه امسال، نشان از این مساله داشت که فیض این بار برای ارائه کاری تازه در مقایسه با آثار قبلی خود دست به ابداعات و نوآوری های زیادی زده است. فروش تعداد زیادی از نسخه های کتاب اخیر او در نمایشگاه نیز به خوبی گواه این ادعا بوده که او توانسته در دهه 90 که مخاطبان با تعدد رسانه های مختلف مواجه هستند و حتی به زعم برخی منتقدان ادبی، کتاب به تدریج و به هزار و یک دلیل منطقی و غیرمنطقی از سبد خانوار کنار گذاشته شده، رگ خواب مخاطب را به دست بیاورد. «فیض بوک» به طور کلی در قالب 200 صفحه و 70 شعر ضمن نظر داشتن به مسائل جامعه وقت، سروده های 3 سال گذشته این شاعر را نیز دربر گرفته است.

فیض اگرچه در همه اشعار این کتاب رویکردی طنزآمیز را در پیش گرفته و با طنازی که در لحن و کلام و واژگان به کار می برد لبخند را به لب مخاطب می نشاند اما در باطن می کوشد با نگاهی انتقادی و موشکافانه، دغدغه های اجتماعی را نیز زیر ذره بین قرار داده و به چالش بکشد. آنهایی که «فیض بوک» او را خوانده اند، مولفه مهم و به نوعی برگ برنده اثر را نزد مخاطب، سادگی و روان بودن اشعار این شاعر قلمداد می کنند.

فیض در پشت واژگان طنزآمیز که بار محتوایی و اجتماعی زیادی دارند پنهان می شود و به مدد مولفه های یکدست و انسجام کلام، پیام های اجتماعی که می خواهد را به مخاطب منتقل می کند. وجود چنین ویژگی هایی است که به طور کلی «فیض بوک» او را از دیگر آثاری که طی سال های اخیر ارائه کرده متمایز می کند چندان که خود او نیز به عنوان مولف کتاب، «فیض بوک» را دارای وجوه افتراقی در مقایسه با دیگر کارهایش می داند. او در «املت دسته دار» که مشتمل بر اشعار و نثرهای طنزآمیز هستند به گفته خود به تجربه های تازه ای دست یافت. در «نزدیک ته خیار» نیز گفت وگوها و نثرهایی که طی سال های اخیر تا امروز در نشریات و اصولامطبوعات نوشته بود را گردآوری و منتشر کرد اما در «فیض بوک» آن طور که خود مولف عقیده دارد، ردپای انتقاد به معضلات اجتماعی و همین طور واکنش های افراد در جامعه بیش از آثار قبلی او به چشم می خورد و وجود همین ویژگی هاست که «فیض بوک» را از دیگر آثار او تاحدودی منفک می کند.

راننده تاکسی

به نام اون که رحمان و رحیمه

روال کار من، مثل قدیمه

خدا هرجا که باشم، با منه، چون

مسیر من صراط المستقیمه!

نماینده مجلس

گرفتم خانه ای پهلوی مجلس

گرفت اعضای بنده، بوی مجلس

خدایا! از تو ممنونم که هستم

برای بار چندم توی مجلس

فرآوری: منیژه خسروی

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان


منابع: سوره مهر/وطن امروز