تبیان، دستیار زندگی
راه خدا یكى است. اگر رنگ خدایى نباشد، رنگ‏هاى دیگر، انسان را گیج و متحیّر مى‏كند. و همرنگ شدن با جماعتى كه اكثر آنها دچار انحرافند خود مایه رسوایى و خوارى در قیامت است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بهترین رنگ در نگاه قرآن


بهترین رنگ آن است كه صفا و بقا داشته و چشم اولیاى خدا را به خود جلب كند. همرنگ با فطرت و منطق بوده، مشترى آن خدا، و بهاى آن بهشت باشد.

همه‏ى رنگ‏ها پاك مى‏شوند، قبیله، نژاد و نسب، دیر یا زود از بین مى‏روند، ولى آنچه ابدى و باقى است همان رنگ و صبغه‏ى الهى یعنى اخلاص و ایمان است.


رنگ

صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدونَ (بقره ـ 138)

این است نگارگرى الهى و كیست خوش‏نگارتر از خدا؟ و ما او را پرستندگانیم.

به دنبال دعوتى كه در آیات سابق از عموم پیروان ادیان، دائر به تبعیت از برنامه‏هاى همه انبیاء شده بود، در آیه مورد بحث، به همه آنها فرمان مى‏دهد كه " تنها رنگ خدایى را بپذیرید" (كه همان رنگ ایمان و توحید خالص است)

در واقع قرآن فرمان مى‏دهد همه رنگ هاى نژادى و قبیلگى و سایر رنگ هاى تفرقه‏انداز را از میان بردارند و همگى به رنگ الهى در آیند.

انسان در زندگى خویش باید رنگى را بپذیرد، امّا در میان همه رنگ‏ها، رنگ خدایى بهتر است.

ناگفته پیداست كه تا رنگ نژاد و قبیله و هوس ها را كنار نگذاریم، رنگ وحدت و برادرى و تسلیم امر خدا بودن را نخواهیم گرفت.

همه‏ى رنگ‏ها به مرور زمان كم رنگ و بى‏رنگ مى‏شود امّا رنگ خدایى همیشگى و پایدار است.

«كُلُّ شَیْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ» ( قصص، 88) و چه رنگى بهتر از رنگ خدا كه او را عبادت و بندگى مى‏كنیم.

بگذریم كه یهود، كودكان خود را با آبى مخصوص شستشو داده و بدینوسیله به او رنگ مذهبى مى‏دهند ، یا در جایی مفسران نوشته‏اند كه در میان مسیحیان معمول بود كه فرزندان خود را "غسل تعمید" مى‏دادند، گاه ادویه مخصوص زرد رنگى به آب اضافه مى‏كردند و مى‏گفتند: این غسل مخصوصاً با این رنگ خاص باعث تطهیر نوزاد از گناه ذاتى كه از آدم‏ به ارث برده است مى‏شود.

قرآن بر این منطق بى اساس، خط بطلان مى‏كشد و مى‏گوید: بهتر این است كه به جاى رنگ ظاهر و رنگ هاى خرافاتى و تفرقه‏انداز، رنگ حقیقت و خدایى را بپذیرید تا روح و جانتان از هر آلودگى پاك گردد.

بهترین رنگ آن است كه صفا و بقا داشته و چشم اولیاى خدا را به خود جلب كند. همرنگ با فطرت و منطق بوده، مشترى آن خدا، و بهاى آن بهشت باشد.

همه‏ى رنگ‏ها پاك مى‏شوند، قبیله، نژاد و نسب، دیر یا زود از بین مى‏روند، ولى آنچه ابدى و باقى است همان رنگ و صبغه‏ى الهى یعنى اخلاص و ایمان است.

انسانى كه با جهان بینى توحیدى زندگى مى‏كند و تنها خداوند را مۆثر در عالم وجود مى‏داند و تمام قدرتهاى غیر خدایى را نفى مى‏كند، زندگى او رنگ شاد خدایى دارد او با آرامش و اطمینان و به دور از هر گونه اضطراب و نگرانى و دلهره زندگى مى‏كند. او عزت نفس دارد و شخصیت خود را باور كرده است و هرگز در مقابل زورمداران سر خم نمى‏كند و رنگ خدایى در تمام شئون زندگى او آشكار است

اگر مردم رنگ خدایى بپذیرند یعنى رنگ وحدت و عظمت و پاكى و پرهیزكارى ، رنگ بى رنگى و عدالت و مساوات و برادرى و برابرى ، رنگ توحید و اخلاص، مى‏توانند در پرتو آن به همه نزاع ها و كشمكش ها كه "هر گاه بى رنگى اسیر رنگ شود" به وجود مى‏آید، از میان بردارند، و ریشه‏هاى شرك و نفاق و تفرقه را بر كنند. در حقیقت این همان بى رنگى و حذف همه رنگها است.

در واقع انسانى كه با جهان بینى توحیدى زندگى مى‏كند و تنها خداوند را مۆثر در عالم وجود مى‏داند و تمام قدرت هاى غیر خدایى را نفى مى‏كند، زندگى او رنگ شاد خدایى دارد .

او با آرامش و اطمینان و به دور از هر گونه اضطراب و نگرانى و دلهره زندگى مى‏كند ، عزت نفس دارد و شخصیت خود را باور كرده است و هرگز در مقابل زورمداران سر خم نمى‏كند و رنگ خدایى در تمام شئون زندگى او آشكار است.

در احادیث متعددى از امام صادق(علیه السلام) در تفسیر این آیه نقل شده كه مقصود از: "صِبْغَةَ اللَّهِ" آئین پاك اسلام است‏. (نور الثقلین جلد 1 صفحه 132)

تا رنگ نژاد و قبیله و هوسها را كنار نگذاریم، رنگ وحدت و برادرى و تسلیم امر خدا بودن را نخواهیم گرفت. همه‏ى رنگ‏ها به مرور زمان كم رنگ و بى‏رنگ مى‏شود. امّا رنگ خدایى همیشگى و پایدار است

و در حدیث دیگری آمده است: شخصى در دیوار خانه خود سوراخى ایجاد مى‏كرد، امام صادق علیه السلام پرسید: چرا اینكار را انجام مى‏دهى؟! جواب داد: تا دود اجاق‏ منزل بیرون رود. امام فرمود: مى‏توانى این منظور را داشته باشى كه روزنه‏ى ورود روشنایى قرار دهى تا اوقات نماز را بشناسى. یعنى اگر بناست در دیوار روزنه‏اى ایجاد شود، چرا تنها براى بیرون كردن دود باشد؟ چرا براى ورود نور نباشد؟ (آیة اللَّه جوادى، تفسیر موضوعى، ج 5، ص 132) بله مى‏توان به هر كارى، رنگ خدایى داد.

راه خدا یكى است. اگر رنگ خدایى نباشد، رنگ‏هاى دیگر، انسان را گیج و متحیّر مى‏كند و همرنگ شدن با جماعتى كه اكثر آنها دچار انحرافند ، خود مایه رسوایى و خوارى در قیامت است.

پیام‏های آیه:

ایمان به خدا، پیامبران، كتاب‏هاى آسمانى و تسلیم خدا بودن، صبغه و رنگ خدایى است. در آیات قبل فرمود: «قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَ»، در این آیه مى‏فرماید: «صِبْغَةَ اللَّهِ»

2ـ برترین و زیباترین رنگ‏ها، صبغه و رنگ الهى است. «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً»

3ـ باید تنها بنده خدا بود، نه بنده‏ى دیگران. «وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ»

آمنه اسفندیاری 

بخش قرآن تبیان


منابع:

تفسیر نور ج 1

تفسیر نمونه ج 1

تفسیر کوثر ج 1

تفسیر نور الثقلین جلد 1

تفسیر موضوعى آیة اللَّه جوادى آملی ج 5