دولت خوبه وقتی به ما پول بدهد!

از این رو انتظار دارند تا دولت با پرداخت هزینه آنها به یاری بیاید. در چنین شرایطی می توان توقع داشت دولت بدجه فدراسیون ها را بدهد و نظارتی بر چگونگی خرج آن نداشته باشد؟ اگر امروز فدراسیون فوتبال به دلیل زیر ذره بین بودن در مسایل مالی سر و صدا به پا کرده این مشکل منحصر به این فدراسیون نیست. اکثر قریب به اتفاق فدراسیون های ورزشی با چنین مشکلی روبرو هستند. چه بسا طی سالهای اخیر مسئولانی که بدون داشتن لیاقت بر صندلی ریاست فدراسیون های ورزشی تکیه زدند و همه دلیل این اتفاق هم دسترسی آنها به منابع مالی دولتی بوده است. آیا این آن هدفی است که کمیته بین المللی المپیک و فدراسیون های جهانی در پی آن هستند؟ در گزارش زیر از مشرق این موضوع زیر ذره بین رفته است.

در حالی این روزها فدراسیون فوتبال و مدیرانش از بی‌پولی و نیاز به کمک دولت سخن می‌گویند که تا چندی قبل خود را نهادی غیردولتی و مستقل می‌دانستند.

اساسنامه فدراسیون فوتبال با سایر فدارسیون‌ها فرق می‌کند. فدراسیون فوتبال نهاد غیردولتی (NGO) است و کاندیداتوری من، ‌منعی ندارد." اینها را علی کفاشیان زمانی بر زبان آورد که ابهاماتی درباره وضعیت فدراسیون فوتبال و امکان فعالیتش وجود داشت. او در آن روزها فدراسیون را نهادی غیردولتی می‌دانست؛ اما امروز انتظاراتی دارد که در تضاد با آن حرف‌هاست. او اکنون فقط از لزوم پول و کمک دولت به تیم ملی می‌گوید و اشاره‌ای به غیر دولتی بودن این مجموعه ندارد.

* نهادی غیردولتی با بودجه دولتی

وقتی کفاشیان توانست در یک انتخابات پرحاشیه به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال بماند، بسیاری عنوان داشتند که این مجموعه، نهادی غیردولتی است و اشتغال رئیس به عنوان شخصی بازنشسته، فاقد ایراد است. آنها عنوان می داشتند که این فدراسیون باید مستقل باشد و انتخابات را جشن استقلال می دانستند. در حقیقت، این انتخابات به شکلی اداره شد که گویا گزینه نزدیک به دولت (دکتر قریب) نتوانسته به ریاست برسد و بخش خصوصی به پیروزی رسیده است.

اما چیزی نگذشت که تمامی معادلات برهم خورد. تیم ملی که باید خود را آماده جام جهانی 2014 کند، این روزها خبرهای خوبی از آن به گوش نمی‌رسد. لغو پیاپی اردوهای خارجی، به نتیجه نرسیدن رایزنی برای دیدارهای دوستانه و ...، مواردی است که موجب شده تا این روزها، مردم با نگرانی پیگیر اخبار این تیم باشند. اما پرسش اصلی این است که اداره فوتبال توسط بخش خصوصی و با خرد جمعی اهالی آن به کجا رسیده است؟ آیا وعده فوتبال مستقل یعنی رقم خوردن وضعیت کنونی برای اهالی این رشته ورزشی؟

اگر قرار بر این باشد که هزینه ها را دولت تأمین کند، چه لزومی در سپردن مدیریت به شخصی دیگر است. در چنین فضایی، مدیریت با جیب دولت و بیت‌المال است که به درستی، جلوی آن گرفته شده است

* مدیریت با خرج مردم؟

در حالی که قرار بود براساس صحبت‌های علی کفاشیان، فوتبال به شکل یک نهاد غیردولتی و با درآمدزایی، در این چهار سال دوران جدیدی را تجربه کند، اکنون با جیب خالی مواجه شده است. این بی‌پولی به جایی رسیده که امکان برگزاری حتی یک اردوی ساده نیز وجود ندارد. این تنش نیز به جامعه منتقل شده و مردم نگران شده اند. البته خواندن صحبت های امروز کفاشیان نیز قابل توجه است. "تمام تلاش‌مان را کردیم که بتوانیم هزینه‌های این سفر را فراهم کنیم؛ اما وقتی نمی‌شود تأمین هزینه کرد، نمی‌توانم بدهی روی بدهی‌های فدراسیون اضافه کنم. ما در فدراسیون تمام تلاش و رایزنی‌هایمان را انجام دادیم تا بتوانیم مشکلات مالی را حل کنیم اما هیچ کس به ما کمک نمی‌کند.. آقای احمدی‌نژاد قول داده بودند که مشکلات مالی فدراسیون فوتبال را حل کنند اما هیچ اتفاقی نیفتاد. ما هم از دولت جدید انتظار معجزه نداریم اما باید به فوتبال توجه ویژه کنند."

رئیس فدراسیون در حالی این سخنان را بیان می‌کند که دولت هیچ کشوری به تیم ملی کمک خاصی نمی‌کند. در حقیقت، فدراسیون‌ها هستند که به سمت درآمدزایی رفته و کارها را اداره می‌کنند. آنها با یک برنامه تجاری، کمیته اقتصادی، ریاست و دبیرکلی فدراسیون را به شکلی طراحی می‌کنند که شرایط اقتصادیی مطلوبی را مهیا کند اما اگر قرار بر این باشد که هزینه‌ها را دولت تأمین کند، چه لزومی در سپردن مدیریت به شخصی دیگر است. در چنین فضایی، مدیریت با جیب دولت و بیت‌المال است که به‌درستی، جلوی آن گرفته شده است. امروز فوتبال را می توان تعبیر رۆیای فوتبال مستقل و غیردولتی دیروز مدیرانش دانست.

آیا تا کنون از ظرفیت این رشته بهره برده شده است؟ نقش مدیران آن در درآمدزایی چیست؟ آیا مدیریت کنونی می‌تواند موجب رشد و استقلال فوتبال شود؟ و ...

* وقتی فدراسیونی‌ها نیز اعتراض می‌کنند

در چنین فضایی، صحبت‌های شهاب‌الدین عزیزی خادم جالب توجه است: "خطاب من به رئیس فدراسیون است که اگر ناتوان است یا بی‌تدبیر یا اینکه مانعی بر سر راه قرار دارد، بیاید و به مردم اعلام کند. در حال حاضر مردم با فوتبال آشتی‌ کرده‌اند و اگر رئیس فدراسیون نتواند این تعامل را به وجود بیاورد، توان مدیریتی فدراسیون زیر سوال می‌رود." این عضو هیئت رئیسه فدراسیون انتقادهایی جدی به رئیس دارد و وی را متهم وضعیت کنونی می‌داند. در حقیقت، وضعیت فدراسیون موجب شده تا اعضای آن نیز لب به انتقاد باز کنند.

البته، نکته دقیق در ادامه سخنان عزیزی خادم است: "قبول داریم که وزارت ورزش باید کمک کند و پیش از این هم همیشه به فوتبال کمک کرده است؛ اما تا چه زمانی باید این نگاه وجود داشته باشد. ظرفیت فوتبال کم نیست و می‌توان از ظرفیت فعلی که بعد از صعود به جام‌جهانی ایجاد شده بیشتر استفاده کرد." این نکته‌ای است که اکنون موجب انتقاد از مدیریت فدراسیون شده است. آیا تا کنون از ظرفیت این رشته بهره برده شده است؟ نقش مدیران آن در درآمدزایی چیست؟ آیا مدیریت کنونی می‌تواند موجب رشد و استقلال فوتبال شود؟

هرچه می‌گذرد، فشارها بر فدراسیون بیشتر می‌شود اما فدراسیون هم همچنان به دولت معترض است و از نداشتن بودجه می‌گوید. کفاشیان هنوز به پرسش‌هایی مانند آنچه عضو هیئت رئیسه مطرح کرده، پاسخ نداده که نقش مدیر این نهاد عمومی غیردولتی در اداره آن چیست؟ امروز تعبیر وعده‌های روز انتخابات در مدیریت فوتبال است؟

***

به هر ترتیب باید چشم انتظار بود با توجه به واقعیت های موجود راهکاری صحیح در این باره پیدا شود. راهکاری که فقط منطبق با شرایط چند کشور خاص نباشد. هر چند ایده آل همه اهل فن این است که فدراسیون ها مستقل باشند و با درآمد سازی اصولی خود را به شکلی دور از دسترس دولت اداره کنند اما تا تحقق چنین شرایطی نمی توان دست روی دست گذاشت. در این که دولت باید در این باره مددکار باشد نیز شکی نیست اما همان طور که گفته شد انتظار این که دولت فقط پول بدهد و بابت آن هیچ نظارتی نداشته باشد نیز توقع درستی به نظر نمی رسد.