عوامل ظهور شیعه(آیات امامت)
عوامل ظهور و بروز شیعه و یا به تعبیر دیگر: جدایی شیعه از عامه در چند دسته فوق می توان نام برد:
اوّل: وجود آیات فراوان بر امامت و ولایت اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ .
دوم: وجود آیات فراوان درمورد فضائل و مناقب اهل بیت ـ علیهم السّلام . سوم: وجود آیات فراوان درباره مرجعیّت دینی اهل بیت ـ علیهم السّلام . چهارم: وجود روایات فراوان بر امامت و ولایت اهل بیت ـ علیهم السّلام . پنجم: وجود روایات فراوان درباره فضایل و مناقب اهل بیت ـ علیهم السّلام . ششم: وجود روایات فراوان درباره مرجعیّت دینی اهل بیت ـ علیهم السّلام . هفتم: وجد روایات فراوان در مدح شیعه و پیروان اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ می باشد .
که ما سعی می کنیم در چندین مقاله مختصر برای هر یك از امور فوق به طور فهرست وار، ادله و شواهدی اقامه نماییم:
اوّل: وجود آیات فراوان بر امامت و ولایت اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ .
امر اوّل: آیات امامت
با مراجعه به قرآن كریم پی به وجود آیاتی خواهیم برد كه بر امامت و ولایت امام علی ـ علیه السّلام ـ یا مجموعه ی اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ دلالت می كنند كه در ذیل به برخی از آنها اشاره خواهیم كرد:
1.آیه ولایت
خداوند متعال می فرماید: «اِنَّما وَلِیُّكُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُوْتُونَ الزَّكاهَ وَ هُمْ راكِعُونُ » [1] ولیّ امر شما تنها خدا و رسول خدا و مومنانی هستند كه نماز را به پا داشته و فقیران را در حال ركوع زكات می دهند.
داستان نزول آیه شریفه بنا بر آنچه در كتاب های تاریخی، تفسیری و روایی آمده، چنین است: روزی مرد فقیری در مسجد از مردم تقاضای كمك كرد، علی ـ علیه السّلام ـ كه در حال ركوع بود، انگشتر خود را به عنوان صدقه به او داد. آن گاه این آیه توسط جبرئیل بر پیامبر ـ كه در منزل بود ـ نازل شد.
مضمون این حدیث توسط ده نفر از صحابه نقل گردیده و بیش از پنجاه نفر از علمای اهل سنت آن را در كتب خود آورده اند؛ مثل طبرانی،[2] ابوبكر جصّاص،[3] واحدی،[4] زمخشری،[5] و ... .
2. آیه انذار
خداوند متعال می فرماید: «اِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ[6] » همانا تو بیم دهنده ای و برای هر قومی هدایت گری می باشد.
جمهور عامه از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ روایت كرده اند كه فرمود: من منذر و علی هادی است و با تو ای علی! هدایت شوندگان هدایت یابند. [7]
3. آیه تبلیغ
خداوند می فرماید: «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنزِلَ الَیْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ اِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللهُ یَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ. »[8] ای رسول! ابلاغ نما آنچه را كه پروردگارت محافظت می نماید.
ابن عساكر به سند صحیح از ابی سعید خدری نقل می كند كه ا آیه شریفه تبلیغ در روز غدیر خم بر رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ در شأن امام علی ـ علیه السّلام ـ نازل شد.[9]
این حدیث را هشت نفر از صحابه و چهارده نفر از علمای اهل سنت نقل كرده اند.
4. آیه اكمال
خداوند متعال می فرماید: «الْیُومَ أكْمَلْتُ لَكُمْ دینَكُمْ وَ أتْمَمْتُ عَلَیكُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَكُمُ الاسلامُ دیناً »[10] امروز دینتان را بر شما كامل نموده ونعمتم را بر شما تمام كردم و راضی شدم بر شما كه اسلام دین شما است .
خطیب بغدادی به سند صحیح ازابی هریره نقل می كند كه هر كس روز هجدهم ذی حجه ( روز غدیر خم ) را روزه بگیرد خداوند ثواب شصت ماه روزه را به او عطا می كند. روز غدیر روزی است كه پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ دست علیّ را گرفت و فرمود: آیا من ولیّ مومنین نیستم؟ گفتند: آری ای رسول خدا! آن گاه فرمود: هر كه من مولای او هستم این علیّ مولای اوست. در این حال عمر بن خطاب دو بار به علی تبریك گقت و عرض كرد: ای پسر ابی طالب تو مولای من و مولای تمام مسلمانان گشتی، در این هنگام آیه فوق نازل شد. [11]
مضمون این حدیث را بیش از پانزده نفر از علمای اهل سنت نقل كرده اند.
پی نوشت ها:
[1] مائده ( 5 ) آیه 55.
[2] معجم الاوسط، ج7، ص 10، ح6228.
[3] احكام القرآن، ج2، ص 446.
[4] اسباب النزول، ص 133.
[5] الكشاف، ج1، ص 649.
[6] رعد ( 13 ) آیه 7.
[7] جامع البیان، ذیل آیه .
[8] مائده ( 5 ) آیه 67.
[9] ترجمه ایام علی ـ علیه السّلام ـ ابن عساكر، ج2، ص 86.
[10] مائده ( 5 ) آیه 3.
[11] تاریخ بغداد، ج8، ص 290.
بخش نهج البلاغه تبیان
منبع: شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، نویسنده: علی اصغر رضوانی