ویژگیهای هیروگلیف مصری

گفتیم که شانپلیون پی برد که در خط هیروگلیف ، بعضی از علائم، الفبایی، و برخی هجایی و برخی دیگر کلیدی است. علامت کلیدی یعنی نشانه ای که معنای گودنقش قبل را تعیین می کند.

چون در زبان مصری ، بسیاری کلمات تلفظ مشابهی داشتند، علائم کلیدی را پس از این کلمات به کار می بردند تا خواننده معنای آن را به درستی دریابد. مثلا واژه "هی نیو" به دو معنای "مقیاس مایعات" و "همسایه" بود. بنابراین در مورد اول گودنقش سبوی آبجو و در مورد دوم گودنقش مرد یا زن پس از واژه مذکور می آمد.

نخستین کاتبان مصری هرجا در بیان بصری کلمات دچار مشکل می شدند احتمالا یک نقش رمز ، یعنی شکلی را به جای صدا، به کار می بردند. همچنین برای هر حرف صامت و ترکیب حروف صامت در گفتار ، نمادی تصویری برمی گزیدند.

اگر چه هیچ گاه برای حروف صدادارِ متصل، علامتی مشخص نشد ، با ترکیب گودنقشهای مختلف صورت منسجمی برای هر کلمه به وجود آمد.

در دوران پادشاهی جدید (1570-1085ق.م) این نظام نوشتاریِ بسیار کارآمد ، بیش از هفتصد هیروگلیف داشت.

بیش از صدتای آن دقیقا به شکل "کلمه-تصویر" باقی ماند و بقیه به صورتنگاره تبدیل شد.

مصریان باستان حس طراحی فوق العاده ای داشتند و به کیفیتهای تزئینی و بافتی هیروگلیف ها بسیار اهمیت می دادند. این زبان بصری یادمانی در همه جا کاربرد داشت. هیروگلیف ها را به صورت نقوش برجسته و گود بر سنگ می تراشیدند و اغلب روی آنها را رنگ می زدند.

داخل و خارج معابد و مقبره ها را با هیروگلیف ها می پوشاندند . اثاثیه ، تابوتها، جامه ها، لوازم آشپزخانه، بناها و جواهرات همه دارای هیروگلیف بود که هم جنبه ی تزئینی و هم نوشتاری داشت.

اغلب برای برخی هیروگلیف ها ارزش مذهبی و جادوئی قائل بودند. هیروگلیف " آنخ" (به صورت خاج و حلقه ای بر فراز آن ) که در اصل نماد تسمه صندل بود، به دلیل همانندی آوایی، به نماد زندگی و جاودانگی مبدل شد و به عنوان یک علامت مقدس در سراسر مصر کاربرد داشت.

با انتخاب جهت نگارش ، قابلیت انعطاف هیروگلیف ها بسیار افزایش یافت. جهت خواندن خط به همان سمتی بود که جانداران رو بدان داشتند؛ وسطها به طور عمودی یا افقی نوشته می شد.

از این رو طرح آثار دست ساخته یا دست نبشته به چهار طریق می توانست عمل کند:

- چپ به راست افقی

- چپ به راست در ستونهای عمودی

- راست به چپ افقی

- راست به چپ در ستونهای عمودی

خط هیروگلیف در کتب مقدس نیز کاربرد داشت. کتابهایی که بعدها به کتاب مردگان شهرت یافتند همگی با خط هیروگلیف نوشته شده و سپس تصویر سازی شده اند. این کتب که از "پاپیروس" ساخته شده اند در معابد و مقابر کشف گردیدند و چون دریچه ای به دنیای عقاید مصری، انسان عصر حاضر را با آرای مردمان آن دوران آشنا کردند.

منابع:

تاریخ طراحی گرافیک فیلیپ بی. مگز

سی قرن طراحی گرافیک جیمز گرایگ

تاریخ هنر جنسن