9 عامل آلودگی هوا در محیط بسته
برخی از آلوده کننده ها زمانی می توانند مضر واقع شوند که در فضایی محدود مانند خانه، محصور شده باشند. استنشاق چنین موادی در برخی مواقع سبب بروز مشکلات تنفسی، به ویژه در افرادی که به آلرژی و بیماری های ریوی از قبیل برونشیت و آسم مبتلا هستند، می شود.
همه ما با آلودگی هوا در فضای آزاد که عمدتا ناشی از دود خودروها است آشنایی داریم، اما منظور از آلودگی هوا در محیط بسته چیست؟
هوایی که تنفس می کنیم، حاوی درصد کمی از مواد آلوده کننده مانند گازها، ذرات گردوغبار، مواد شیمیایی و کپک هاست که بیشتر آن را مواد بی ضرر تشکیل می دهد.
برخی از آلوده کننده ها زمانی می توانند مضر واقع شوند که در فضایی محدود مانند خانه، محصور شده باشند. استنشاق چنین موادی در برخی مواقع سبب بروز مشکلات تنفسی، به ویژه در افرادی که آلرژی و بیماری های ریوی از قبیل برونشیت و آسم دارند، می شود.
از آنجایی که بیشتر افراد، حدود 90 درصد از اوقاتشان را در محیطی بسته سپری می کنند، فراهم کردن هوایی پاک و به دور از آلودگی در منزل و یا محیط کار بسیار حائز اهمیت است.
در برخی موارد، آلوده کننده های هوا در فضای محدود داخلی باعث بروز واکنش های آلرژیک و ایجاد حساسیت در پوست، چشم، بینی و ریه می شوند و در موارد جدی تر می توانند موجب سرگیجه و تهوع شوند.
در صورتی که علائم بیماری با افزایش تهویه هوای اتاق و دور بودن از مکان آلوده کننده بهبود یابد، عامل آلودگی را باید در داخل ساختمان جست وجو کرد.
کاهش آلودگی هوا در محیط بسته
موثرترین شیوه برای مهار آلوده کننده ها در محیط های بسته، از بین بردن عامل اصلی آن است.
به علاوه با استفاده از هوای تمیز بیرون می توان به تهویه هوای اتاق کمک کرد و در بعضی از موارد استفاده از دستگاه تصفیه کننده هوا می تواند مفید واقع شود.
علل اصلی آلودگی هوا در فضای بسته
1- استعمال دخانیات
دود سیگار حاوی مواد آلوده کننده ای مانند مونوکسید کربن، فرمالدئید، گازها و ذرات ریز است که برخی از آنها سرطان زا هستند. بنابراین از فرد غیرسیگاری نمی توان انتظار داشت، در محیطی که دیگران سیگار می کشند، سلامتی خود را حفظ کند.
2- حیوانات خانگی
ذرات مو و پوست حیوانات خانگی مثل گربه و طوطی، عامل مهم حساسیت در بسیاری از موارد است. برای مثال موی گربه روی فرش، لوازم منزل و رختخواب قرار می گیرد و سبب بروز آلرژی طولانی مدت می شود. موثرترین شیوه آن است که حیوانات خانگی در داخل خانه نگهداری نشوند. از طرف دیگر از طریق گردگیری منظم و کامل می توان ذرات ناشی از حیوانات را کاهش داد. این گونه حیوانات را از اتاق خواب باید دور نگه داشت.
3- کپک، قارچ و باکتری
اگر دستگاه های تهویه خانه به خوبی تمیز نشوند و یا منبع رطوبتی در داخل ساختمان باشد، کپک ها، قارچ ها و باکتری ها تجمع پیدا می کنند. برای جلوگیری از رشد این عوامل مضر، باید تهویه اتاق ها به ویژه حمام و آشپزخانه به خوبی تامین شود.
4- گاز فرمالدئید
این گاز از چسب، لوازم منزل، کاغذ و پارچه های مبلمان مورد استفاده در ساختمان آزاد می شود. این گاز باعث سردرد، سرگیجه، اگزما، تهوع و تحریک چشم و بینی و گلو می شود.
در کارگاه ها می توان از تجهیزات مخصوص مراقبتی استفاده کرد. در صورت امکان باید منبع تولید گاز را از ساختمان خارج کرد. در غیر این صورت لازم است، منبع با روکش پوشانده شود و همچنین میزان تهویه فضای داخل ساختمان افزایش یابد.
5- وسایل گرمایی و پخت و پز
وسایل گرم کننده و چراغ خوراک پزی که با گاز کار می کنند، اگر به درستی نصب نشود، مقدار زیادی دی اکسید نیتروژن و مونواکسید کربن تولید می کنند که بسیار مضر هستند. این گازها در سطوح پایین می توانند سبب تحریکات تنفسی و چشمی، سردرد و تهوع و در سطوح بالاتر به مرگ شخص منجر شوند.
باید از نصب دقیق و بازرسی وسایل اطمینان حاصل شود و دریچه ای به خارج در نظر گرفته شود.
در صورتی که متوجه نشت گاز شدید، بلافاصله اجاق گاز را خاموش نمایید و پنجره ها و درها را باز و فورا درخواست کمک کنید.
6- بیدهای خانگی
بیدها در هر خانه ای بیشتر در رختخواب یافت می شوند، چون در مکان های گرم و مرطوب تکثیر این موجودات بسیار سریع انجام می گیرد. ریشه کن کردن آنها عملا غیرممکن است.
بسیاری از افراد به ویژه افراد آسمی به بیدهای خانگی حساسیت دارند.
با شست وشوی مداوم و مرتب رختخواب ها و استفاده از ملحفه های ضخیم برای بالش ها و تشک ها، می توان با آنها مبارزه کرد.
7- مواد شیمیایی
برخی از محصولات مورد استفاده خانگی از قبیل مواد تمیزکننده، حشره کش ها، مواد بهداشتی و آرایشی، رنگ ها و حلال ها، ناراحتی هایی مانند سرگیجه، تهوع، حساسیت چشمی و تحریک راه های تنفسی ایجاد می کنند.
همواره به دستورالعمل هایی که برای استفاده از این محصولات ارائه می شود، به دقت عمل کنید و در محیطی با تهویه مناسب با آنها کار کنید.
حتی الامکان از کاربرد آنها به صورت افشانه و مایع معلق در گاز خودداری نمایید.
در صورت امکان از تولیدات غیرسمی استفاده کنید.
8- گاز رادون
این گاز از خاک و تخته سنگ هایی که حاوی مقادیر بسیار کوچکی رادیوم و اورانیوم هستند، آزاد می شود.
در برخی از نواحی ایران که خانه سازی روی صخره های گرانیتی صورت می گیرد، گاز رادن از طریق شکاف ها وارد منزل می شود.
9- آزبست (پنبه سوز)
رشته های آزبست می توانند باعث امراض ریوی مختلف شوند. در ساخت لوله ها، مخازن و دیگ های بخار ممکن است آزبست به کار رفته باشد.
اگر این وسایل پوسیده باشند و یا به درستی تعمیر نشوند، ممکن است خطرآفرین باشند، لذا باید به وسیله متخصصان تعویض شوند.
آزبست ممکن است در ساخت سقف ها، کف ها و عایق گذاری به کار برود که اگر در وضعیت خوبی باشد، بهتر است به آنها دست نزنید که در این صورت خطرش کمتر از برداشتن آنهاست و به هر حال باید توجه داشت که از مته کردن، سنباده زدن و یا اره کردن آنها خودداری شود.
بخش سلامت تبیان
منبع : روزنامه تهران امروز - مهندس مینا شیرژیان
مطالب مرتبط:
هوای داخل خانه هم آلوده می‌شود
دستگاه تصفیه هوای استاندارد بخرید
در زمستان هوای خانه آلوده‌تر است
