ارادت ویژه رئیس مذهب به ساحت مقدس سالار شهیدان

حقی از حقوق خدا و رسول

آن جناب فرمودند: اگر یكى از شما طول دهر و عمرش را به حجّ رفته ولى به زیارت حسین بن على علیهما السّلام نرود حتما و محقّقا حقّى از حقوق خدا و حقوق رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را ترك كرده زیرا حق حسین علیه السّلام فرضیه و تكلیفى است از جانب خداوند كه بر هر مسلمانى واجب مى‏باشد.(1)

آداب سفر به کربلا

امام صادق علیه السّلام به یكى از یاران خود فرمود: آیا به زیارت قبر أبى عبد اللّه صلوات اللَّه علیه می روید؟ گفت: آرى. فرمود: براى این سفر سفره بر می دارید؟ گفت: آرى. فرمود: ولى اگر به زیارت قبور پدران و مادرانتان می رفتید چنین نمی كردید. گوید: عرض كردم در این صورت چه چیزى باید بخوریم؟ گفت: نان با شیر.

و در خبرى دیگر امام‏ صادق‏ علیه السّلام است كه فرمود: به من خبر رسیده است گروهى چون حسین‏ علیه السّلام را زیارت‏ می كنند، سفره ‏هائى به همراه خود می برند، كه بزغاله بریان، و حلواى خرما و امثال آنها در آن حمل شده است، در صورتى كه اگر قبور دوستانشان را زیارت می كردند چنین غذاها با خود نمی بردند.(2)

زیارت از راه دور 

در روایت حنان بن سدیر از پدرش آمده است كه گفت: امام‏ صادق‏ علیه السّلام به من فرمود: اى سدیر، هر روز به زیارت قبر حسین‏ علیه السّلام مى ‏روى؟ عرضه داشتم نه فدایت شوم، فرمود: چه جفاست این كار شما، آیا در هر ماه زیارت‏ می كنى، عرض كردم: نه، فرمود: سالى یك بار به زیارت می روید؟ عرض كردم گاهى، فرمود: یا سدیر! چقدر نسبت به حسین علیه السّلام جفا و بى‏ مهرى است از شما، آیا نمى ‏دانى كه خداى تعالى را هزار هزار فرشته گردآلود و موى پریشان است كه بر حسین علیه السّلام می گریند و پیوسته زیارت مى كنند و خستگى نمى ‏پذیرند، و چه مى‏شود تو را كه هر هفته پنج بار به زیارت حسین علیه السّلام بروى یا روزى یك بار، عرضه داشتم: فدایت شوم میان من و قبر او فرسخها است؟ فرمود: بر بام خانه خود برو و به جانب راست و چپ بنگر سپس سر خود را به سوى آسمان بالا ببر سپس به سوى قبر توجّه نما و بگو:

«السّلام علیك یا أبا عبد اللّه السّلام علیك و رحمة اللَّه و بركاته»

براى تو یك زیارت نوشته خواهد شد.(3)

زائر کربلا و ملائکه

هرون بن حمزه غنوى گوید: شنیدم امام‏ صادق‏ علیه السّلام می فرمود: خداى تبارك و تعالى چهار هزار فرشته ژولیده و گردآلود بر قبر حسین‏ علیه السّلام گمارده كه تا روز قیامت بر او می گریند و هر كه آن حضرت را زیارت‏ كند وى را بدرقه كنند تا به مأمن او برسانند و اگر بیمار شود بامداد و شامگاه از او عیادت كنند و اگر بمیرد جنازه او را تشییع كنند و تا قیامت براى او آمرزش خواهند.(4)

زیارت با معرفت

ابن مسكان از امام‏ صادق‏ علیه السّلام روایت كرده است: هر كس به زیارت‏ حسین‏ علیه السّلام برود در حالى كه از مقام و منزلت او آگاه باشد (او را امام مفترض الطّاعة بداند و خود نیز از پیروان او باشد) نام او در علّیّین ثبت مى ‏شود.(5)

پیاده و سواره رفتن به کربلا

حسین‏ بن ثویر بن ابى فاخته، از امام‏ صادق‏ علیه السّلام روایت كرده است كه به من فرمود: اى حسین! هر كس به قصد زیارت‏ قبر حسین بن على علیهماالسّلام از خانه ‏اش بیرون آید، اگر پیاده باشد خداوند به ازاى هر گامى كه بر مى ‏دارد حسنه ‏اى برایش ثبت و گناهى از او پاك مى‏ كند. و اگر سواره باشد، خداوند به ازاى هر قدمى كه مركبش بر مى ‏دارد، حسنه ‏اى براى او مى ‏نویسد و گناهى از او پاك مى ‏سازد. و هنگامى كه به حائر حسینى برسد خداوند او را از رستگاران و حاجت رواشدگان منظور مى‏فرماید. و چون اعمالش را تمام كند، خداوند او را از افراد ظفرمند و پیروز ثبت مى ‏كند، و هنگامى كه مى‏ خواهد (به شهر و دیار خود) باز گردد، فرشته ‏اى به نزد او آمده و به‏ او مى ‏گوید كه رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به تو سلام مى ‏رساند و مى ‏فرماید كه: عملت را از نو آغاز كن كه خداوند گناهان گذشته تو را بخشید.(6)

آداب زیارت

امام‏ صادق‏ علیه السّلام فرمودند: هر گاه خواستى امام حسین‏ علیه السّلام را زیارت‏ كنى، در حالى كه غمگین، اندوهگین، ژولیده موى، غبارآلود، گرسنه و تشنه ‏اى او را زیارت كن. زیرا همانا امام حسین علیه السّلام غمگین، اندوهگین، ژولیده مو، غبارآلود، گرسنه و تشنه شهید شد. حوایج خود را از او بخواه سپس بازگرد و آن جا را وطن خود قرار نده.(7)

قطعه ای از بهشت

عبداللَّه بن سنان مى‏گوید: از امام صادق علیه السّلام شنیدم كه مى‏ فرمودند:

مساحت قبر حسین بن علىّ علیهماالسّلام بیست ذراع‏ (هر ذراع حدودا  نیم متر می باشد.) در بیست ذراع مى‏ باشد، این محل باغى است از باغ‏ هاى بهشت‏، از آنجا عروج به آسمان صورت مى ‏گیرد، و هیچ فرشته مقرّب و نبىّ مرسلى نیست مگر آنكه از حق تعالى درخواست مى ‏كند كه به زیارت حسین علیه السّلام برود پس فوجى از آسمان به زمین فرود آمده و به زیارت آن حضرت رفته و فوجى پس از زیارت به آسمان مى ‏روند.(8)

در پایان به این نکته متذکر می شود که روایات با موضوعات متنوع از امام صادق علیه السّلام در خصوص زیارت اباعبدالله علیه السّلام وارد شده است. به منابعی که در این مقاله ذکر شده به ویژه «ثواب الاعمال» و «کامل الزیارات» مراجعه شود.

پی نوشت:

1) ابن قولویه، جعفر بن محمد - ذهنى تهرانى، محمد جواد، كامل الزیارات / ترجمه ذهنى تهرانى، 1جلد، انتشارات پیام حق - تهران، چاپ: اول، 1377 ش، ص398

2) ابن بابویه، محمد بن على - غفارى، محمد جواد، من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، على اكبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر، 6جلد، نشر صدوق - تهران، چاپ: اول، 1367ش، ج‏3، ص156 و 157

3) شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى،ج3،ص524

4) ابن بابویه، محمد بن على - كمره اى، محمد باقر، الأمالی (للصدوق) / ترجمه كمره‏اى، 1جلد، كتابچى - تهران، چاپ: ششم، 1376ش، ص 14

5) ابن بابویه، محمد بن على - مجاهدى، محمد على، پاداش نیكیها و كیفر گناهان / ترجمه ثواب الأعمال، 1جلد، انتشارات سرور - قم، چاپ: اول، 1381ش، ص229

6) ابن بابویه، محمد بن على - مجاهدى، محمد على، پاداش نیكیها و كیفر گناهان، ص241-242

7) ابن بابویه، محمد بن على - بندر ریگى، ابراهیم محدث، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال / ترجمه بندرریگى، انتشارات اخلاق - قم، چاپ: سوم، 1379ش، ص189

8) ابن قولویه، جعفر بن محمد - ذهنى تهرانى، محمد جواد، كامل الزیارات ، ص374

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان