گاهی گوش هم سکته می کند
سکته گوش یک آسیب ناگهانی است که فرد به طور ناگهانی شنوایی خود را به طور کامل یا ناقص از دست می دهد. این مکانیسم، مانند سکته قلبی یا مغزی است و خونرسانی به دلایل نامشخصی قطع شده و اکسیژن به بافت نمی رسد و در نتیجه بافت نابود شده و عملکرد خود را از دست می دهد.
سکته گوش اصطلاحی است که چندان برای ما آشنا نیست و اطلاعات چندانی هم از آن نداریم. پزشکان می گویند از هر 5000 نفر، یک نفر به این بیماری گرفتار می شود، اما سکته گوش چگونه بیماری ای است؟ آیا واقعا اتفاقی که در سکته های قلبی یا مغزی برای عضو رخ می دهد، اینجا هم بــــا همان شکل و مکانیسم است؟
دکتر ابراهیم رزم پا، فوق تخصص جراحی سر و گردن و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره توضیح می دهد.
آیا این اصطلاح یعنی سکته گوش درست است و واقعا قسمتی از گوش دچار سکته می شود؟
سکته گوش یک آسیب ناگهانی است که فرد به طور ناگهانی شنوایی خود را به طور کامل یا ناقص از دست می دهد. این مکانیسم، مانند سکته قلبی یا مغزی است و خونرسانی به دلایل نامشخصی قطع شده و اکسیژن به بافت نمی رسد و در نتیجه بافت نابود شده و عملکرد خود را از دست می دهد. در این بیماری به گوش داخلی آسیب وارد شده و سلول های مژکدار داخل حلزون گوش به سبب کمبود اکسیژن تخریب می شوند.
یعنی کمبود اکسیژن عامل اصلی سکته گوش است؟
نه چنین نیست. سکته گوش انواع گوناگونی دارد و عوامل متعددی در آن دخیل هستند. به طور کلی کاهش شنوایی یا از دست دادن کامل آن فقط به علت کاهش اکسیژن نیست و اگر از نظر آسیب شناسی بخواهیم موضوع را بررسی کنیم، بحث گسترده تری لازم است.
عوامل ویروسی مانند اوریون، ضربه به گوش، شکسته شدن دیوار صوتی، مصرف برخی دارو ها بخصوص خانواده آمینوگلیکوزیدها، عفونت های مزمن گوش، تومور ها و اختلالات متابولیک و هورمونی در بروز بیماری نقش بسزایی دارند.
وقتی چنین اتفاقی برای بیمار رخ می دهد، یافتن علت اصلی چندان آسان نیست، اما مطالعات نشان داده یک عامل، اشکالاتی را در سیستم ایمنی بدن ایجاد می کند؛ یعنی شرایط داخلی بدن به هم می خورد و با یک محرک مانند استرس، کری ناگهانی پدید می آید.
شما به شکسته شدن دیوار صوتی یا ضربه به گوش اشاره کردید. مگر در این موارد پرده گوش آسیب نمی بیند؟
نه در بسیاری از ضربات و کری های ناشی از آن، ما هیچ پارگی و تغییری را در گوش مشاهده نمی کنیم و آسیب به همان مژک های داخل حلزون گوش وارد می شود.
آیا علامتی وجود دارد که بیمار متوجه تغییر در گوش خود شده و به سرعت به پزشک مراجعه کند؟
مهم ترین نشانه، وز وز گوش و سنگین شدن آن است. این نشانه برای همه بیماران باید هشداردهنده باشد و هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنند.
سرگیجه و نداشتن تعادل هم ممکن است وجود داشته باشد، ولی همیشه این علامت ها نیستند و گاهی فرد در سلامت کامل بوده و به طور اتفاقی شنوایی اش کاهش می یابد یا از بین می رود. البته روند تدریجی این بیماری اغلب سه روز طول می کشد، بخصوص در کسانی که دچار ترومای گوش شده باشند.
کری موقت است یا دائم؟
نمی توان به راحتی قضاوت کرد. بیمارانی که سریع و در همان مراحل اولیه به ما مراجعه می کنند، شانس بهبودشان بالاتر است و تقریبا می توان گفت نیمی از بیماران به طور نسبی درمان می شوند. ولی در یک چهارم بیماران درمان موثر واقع نمی شود و کری تا آخر عمر باقی می ماند.
درمان کری جراحی است یا دارویی؟
درمان به صورت دارویی و درمان رایج، کورتون با دوز بالاست. همان طور که گفته شد مهم ترین عامل خودایمنی (اتوایمیون) است و به دلیل نامشخصی سیستم ایمنی ضعیف و دستخوش تغییرات شده است. کورتون بیماری را کنترل می کند یا بهبود می بخشد، اما شرایط استرس زا مانند استرس ناشی از جراحی، استرس های ناشی از تغییر مکان، فشار های سنگین و مصرف بعضی داروها باید برطرف شود. ثابت شده که استرس سیستم ایمنی را تضعیف می کند. با برداشتن عامل استرس زا، شرایط تا حدود زیادی بهتر می شود.
عامل بسیار مهم دیگر، مصرف برخی داروها یا بیماری های کنترل نشده است. گاهی در برخی از بیماران که مبتلا به کم کاری تیروئید هستند نیز کری ناگهانی پدید می آید، ولی با مصرف دارو و اصلاح بیماری کم کاری تیروئید، شنوایی به حالت اول خود برمی گردد.
اگر فرض کنیم علت ناشناخته است و بیمار شنوایی خود را کاملا یا به مقدار زیادی از دست داده و دارو درمانی هم جوابگو نبوده است، تجویز سمعک می تواند موثر واقع شود؟
دو نوع کری وجود دارد؛ کری انتقالی ـ هدایتی و کری حسی ـ عصبی. برای آن بیمارانی که دچار ناشنوایی انتقالی شده اند، سمعک تجویز می شود که صدا را تقویت می کند.
در سکته گوش، کری از نوع حسی ـ عصبی است و مژک های داخل حلزون آسیب دیده اند. بنابراین تجویز سمعک برای این بیماران بیهوده است و مشکل را برطرف نمی کند.
برای بیمارانی که کاهش شنوایی نوع حسی ـ عصبی دارند درمان مناسب، کاشت حلزون است.
لطفا درباره کاشت حلزون بیشتر توضیح دهید؟
کاشت حلزون توسط هر متخصص گوش، حلق و بینی انجام نمی شود. این جراحی در مکان های خاص و توسط متخصصان دوره دیده در این زمینه و به همراه تیم پزشکی مجرب صورت می گیرد.
کاشت حلزون، جاگذاری الکترود داخل حلزون گوش است. دستگاه به طور مستقیم عصب شنوایی را تحریک می کند و به فرد ناشنوا این امکان را می دهد تا اصوات را دریافت کند. اصوات دریافت شده به سیگنال های الکتریکی تبدیل شده و امواج به عصب شنوایی فرستاده می شود.
مرحله اصلی، بعد از عمل جراحی است، یعنی یک دوره طولانی مدت بازتوانی و تمرینات بعد از جراحی، تا بتوان شنوایی را به بیمار باز گرداند.
درصد موفقیت چقدر است و چه کسانی گزینه خوبی برای عمل جراحی کاشت حلزون هستند؟
هر چه جلوتر می رویم، موفقیت بیشتری از لحاظ علمی و تکنیکی کسب می کنیم. موفقیت، فقط به جراح وابسته نیست و مراحل توانبخشی نیز نقش زیادی در بهبود بیماران دارد. ولی گزینه های مناسب کسانی هستند که از قبل شنوایی داشته و با اصوات آشنا هستند. بیماران و کودکانی که کر مادرزادند، به مراتب مشکلات بیشتری دارند و کار کردن با این بیماران بسیار دشوار است.
هزینه جراحی کاشت حلزون چقدر است؟ آیا برای همه مقدور است از این روش درمانی استفاده کنند؟
متاسفانه هزینه الکترودها بسیار بالاست و بیشتر بیمارانی که دچار این مشکل هستند، افراد بی بضاعت جامعه اند و با مراجعه به مراکز درمانی و اطلاع از هزینه هنگفت، از ادامه درمان منصرف می شوند.
بخش سلامت تبیان
منبع : روزنامه جام جم
مطالب مرتبط:
علل کم‌شنوایی یا ناشنوایی در نوزادان
کاشت حلزون شنوایی به چه کسانی کمک می‌کند؟
گوش کودک را حتما به پزشک نشان دهید
