مرجانهای دریایی
مرجان چیست؟
در میان اقیانوسهای جهان یکی از غنی ترین فرم های تنوع زیستی را در ساختارهای زنده ای می یابیم که مرجان نام دارند. آبسنگهای مرجانی که به ظاهر شبیه صخره هایی بی جان می باشند، درواقع جوامع زنده ای هستند که تنوع بالای موجودات ساکن آنها را در کمتر اکوسیستمی می توان شاهد بود.
مرجان ها جانورانی گیاهی شكل و استوانه ای از رده كیسه تنان هستند و اغلب دسته جمعی زندگی می كنند. در بالای استوانه ، سر آن ها قرار دارد و در پایین، صفحه ای پهن وجود دارد كه به آن صفحه پایی می گویند. سلول های صفحه پایی موادی آهكی ترشح می كنند تا مرجان بر روی تخته سنگ ثابت نگه داشته شود. با ترشح این مواد، به تدریج پایه ای آهكی برای مرجان به وجود می آید. تجمع مرجان ها و ترشحات آهكی آنها، در طول دوران مختلف زمین شناسی در پیدایش جزیره كیش نقش داشته است. جزایر مرجانی و جنگل های استوایی دارای بالاترین تنوع زیستی در اكوسیستم های جهان هستند.
این آبزیان حساس بویژه در مناطق گرمسیری جهان نقش بسیار مهمی را در پایداری و تداوم حیات اقیانوسها ایفا میکنند. همچنین آبسنگهای مرجانی نقش مهمی را در پایداری و پابرجائی جوامع محلی دارند. دربیش از 80 کشور درحال توسعه جهان جوامع محلی بی شماری ازنظر تامین مواد غذائی و کسب درآمد اقتصادی وابسته به آبسنگهای مرجانی می باشند .
حقایقی درباره مرجانها
مرجانها فقط 1درصد از بستر دریاها را پوشش می‌دهند. مرجانها 25درصد از تمام حیات دریا را در خود حفظ میکنند و بسیاری ازانواع ماهی‌ها در مرجانها زند گی میکنند. هر کدام از مرجانها یک اکوسیستم کامل هستند. در اقیانوس اطلس 15درصد مرجانها تجمع دارند که مجموعی از 70 گونه مرجان می‌باشند. این مرجانها محل زندگی 500 نوع ماهی هست.اقیانوس هند و آرام 85درصد از ریفهای جهان را با 700 نوع مرجان و 4000 گونه ماهی دارا است. مرجانها مقر زندگی گیاهان و جانورانی است که خود اکوسیستم کاملی هستند. بیش از 80000 گونه حیاتی در مرجانها زندگی میکنند. مرجانها 6/1 سواحل دریاها و خشکیها را محافظت میکنند مثلا: جزیره‌های کم ارتفاع را در برابر خشم امواج و فرسایش دریاها محافظت می‌نمایند.هر یک متر مربع مرجان از نظر اقتصادی برابر 47000 دلار می‌ارزد به طوریکه بزرگ‌ترین صنعت توریست جهان با جذابیتهای طبیعی که 10درصد از کل صنعت توریست را پوشش می‌دهند. از مرجانها جهت تولید داروهای ضد سرطان ونیز جهت پیوند استخوان استفاده می‌گردد.مرجانها به غیر از غذا یک مکان برای زندگی موجودات دریایی هستند.
این موجودات قدیمی‌ترین اکوسیستم زمین هستند و جوان‌ترین گونه مرجانها 18000 سال عمر دارند. مرجانها گونه‌ای از جاندارانند که نه گیاهند و نه جانور بلکه ماینرال نام دارنند که از موادی به نام زوکسانتیلا تشکیل یافته‌اند. مرجانها دو دسته‌اند: مرجانهای نرم و مرجانهای سخت. مرجانهای نرم: از اجزایی به نام پلیپس تشکیل شده‌اند. پلیـپسها در درون خود مایعی ژله مانند دارند. دهان مرجانهااز اجزایی به نام تنتیکلز تشکیل شده‌است که به وسیله آن پلنکتونها را به دام می‌اندازد.
مرجانها به دو طریق تقسیم سلولی و حرکت لاروها تولید مثل میکنند، سیستم دفاعی و تهاجمی هم دارند. مرجانها تا جایی که مواد غذایی دارند رشد میکنند، سپس رشد آنان متوقف گردیده و اجازه رشد به گونه‌های دیگری می‌دهند که فرصتهای غذایی مناسب تری دارند.برطبق آمار سازمان اقیانوس‌شناسی آمریکا مرجانها در حال انقراض هستند.
عوامل از بین برنده مرجان ها
به طور كلی مرجانها به نوسانات شرایط محیطی و به‌خصوص شوری، شفافیت آب، اكسیژن محلول و درجه‌ی حرارت بسیار حساس بوده و لذا دامنه‌ی تحمل كمی نسبت به شرایط محیطی دارند و به همین دلیل افزایش آلودگی‌های مختلف در محیط‌های دریایی، این اكوسیستم را سریعا دچار نابودی می‌كند.
فراوری: زهرا فرآورده
بخش کودک و نوجوان تبیان
منابع: وبلاگ محیط زیست کیش
طبیعت و توریسم ایران
سلام کیش
مطالب مرتبط:
