تبیان، دستیار زندگی
شخصی که وارد مسجد می شود و می‌بیند جماعت تمام شده است؛ ولی هنوز صفها به هم نخورده، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید؛ بلکه اذان و اقامه‌ای که برای نماز جماعت گفته اند، برای این شخص نیز به حساب می‌آید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از احکام مسجد چه میدانید؟

راهکارهای مدیریتی روحانی مسجد(2)


مسجد جاى ورزش و تمرین ورزشى نیست و از کارهایى که با شأن و منزلت مسجد منافات داشته و با جهت وقف مخالفت دارد، ‏باید پرهیز شود.


در این مقاله در مورد مسجد و احکام آن مطالب و پرسش و پاسخهایی را تقدیم شما عزیزان می کنیم:

سوال: آیا در مسجد اجرای برنامه ورزشی ازقبیل باستانی؛ کشتی؛ پینک پنگ جایز است؟

انجام این گونه امور در شأن مسجد نیست. بله گاهی مسجد دارای سالن یا زیر زمینی است که حکم مسجد را ندارد و واقف هم شرط خاصی در استفاده از آن نکرده است، که در این صورت مانعی در اجرای برنامه های فرهنگی، ورزشی (با حفظ حرمت مسجد) در آن نمی باشد.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

مسجد جاى ورزش و تمرین ورزشى نیست و از کارهایى که با شأن و منزلت مسجد منافات داشته و با جهت وقف مخالفت دارد، ‏باید پرهیز شود.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

مناسب مسجد نیست.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

ورزش براى همگان، مخصوصاً براى جوانان و نوجوانان امر لازمى است؛ ولى مناسب مساجد و حسینیّه ها نیست. لازم است مکان مناسب دیگرى براى آن در نظر گرفته شود.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

انجام این امور در مسجد جایز نیست.

(توجه: استفتا برای این سوال از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است)

سوال: آیا نام‌گذاری مسجد روستایی که فقط یک مسجد دارد به مسجد جامع، صحیح است؟

این‌کار اشکال ندارد و در صورتی‌که مسجد مذکور اختصاص به گروه و قوم خاصی نداشته باشد، مسجد جامع شمرده می‌شود.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

فی نفسه اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

مانعی ندارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

اشکالی ندارد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):

در صورتی‌که محل رفت و آمد همه مردم باشد و اختصاص به قوم خاصی نداشته باشد، مسجد جامع محسوب می‌شود.

حضرت آیة الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

اشکالی ندارد.

(توجه: استفتا برای این سوال از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست انجام گرفته است)

مساجد از جهت فضیلت در یک رتبه نیستند. ترتیب فضیلت آنها به این قرار است: مسجد الحرام، مسجد النبی(صلی الله علیه و آله)، مسجد کوفه، مسجد الاقصی، مسجد جامع هر شهر، مسجد قبیله و مسجد بازار

مسجد، احکامی دارد؛ از جمله:

این امور درباره مسجد، مستحب است:

الف) ساختن؛

ب) تمیز کردن؛

ج) روشن کردن چراغهای آن؛

د) خواندن دو رکعت نماز تحیت هنگام ورود به مسجد؛

ه) اقامه نمازهای واجب در مسجد (ولی اقامه نمازهای مستحبی در منزل، بهتر است)؛

و) خوشبو بودن؛

ز)پوشیدن لباسهای پاکیزه و گرانبها هنگام رفتن به مسجد؛ زیرا قرآن می‌فرماید: «خُذُوا زینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ»1 ؛2

انجام این امور در مسجد مکروه است:

الف) حضور نیافتن در مسجد بدون عذر، مخصوصاً برای همسایه آن؛ زیرا در روایت وارد شده است: «لَا صَلاَةَ ِلجَارِ المَسْجِدِ اِلَّا فِی المَسْجِدِ.»3

ب) بدون استفاده گذاشتن مسجد؛ زیرا یکی از سه چیزی که روز قیامت به خداوند شکایت خواهد کرد، مسجدی است که تعطیل شده است.

ج) در مسجد از دنیا حرف زدن؛4

این کارها درباره مسجد، حرام است:

الف) توقف جنب، حائض و نفساء؛ ولی عبور آنها اشکال ندارد، به استثنای مسجد الحرام و مسجد النبی(صلی الله علیه و آله)

ب) گذاشتن چیزی در مسجد توسط این سه نفر؛ گرچه از پنجره مسجد، چیزی را در داخل مسجد قرار دهند.

ج) نجس کردن مسجد؛ اگرمسجد، نجس شود، تطهیر آن واجب فوری است.

د) طلاکوبی مساجد؛

ه) انتقال و بیرون بردن اموال مسجد به جای دیگر؛ حتی اگر آن مکان نیز مسجد باشد.5

چنانچه زمینی برای ساخت مسجد وقف شود، عمق و ارتفاع آن نیز مسجد خواهد بود؛ مگر آنکه واقف، استثنا کرده باشد و نیز پس از آنکه مسجد ساخته شد، همه جای آن حکم مسجد را دارد، به همین سبب است که فقها می‌فرمایند: اعتکاف کردن در پشت بام مسجد نیز جایز است.6

برخی احکام مسجد:

1ـ واقف، هیئت امنا، امام جماعت مسجد و نیز هیچ کس دیگر حق ندارند مسلمانی را از آمدن به مسجد منع کنند؛ زیرا مسجد، متعلق به تمام مسلمانان است.

2ـ چنانچه شخصی در مسجد جا گرفته است، حتی اگر کودک باشد، جایز نیست جای او را بگیرند یا او را بلند کنند و دیگری را به جای او بنشانند؛ مگر آنکه نماز، شروع شده و آن شخص نیامده باشد.7

3ـ شخصی که وارد مسجد می شود و می‌بیند جماعت تمام شده است؛ ولی هنوز صفها به هم نخورده، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید؛ بلکه اذان و اقامه‌ای که برای نماز جماعت گفته اند، برای این شخص نیز به حساب می‌آید.8

4ـ مساجد از جهت فضیلت در یک رتبه نیستند. ترتیب فضیلت آنها به این قرار است: مسجد الحرام، مسجد النبی(صلی الله علیه و آله)، مسجد کوفه، مسجد الاقصی، مسجد جامع هر شهر، مسجد قبیله و مسجد بازار.9

5ـ به فتوای بیشتر فقها شخص مسافر در سه مسجد و نیز در حرم امام حسین (علیه السلام) مخیر است که نمازهای چهار رکعتی خود را کامل یا قصر بخواند: مسجد الحرام، مسجد النبی(صلی الله علیه و آله) و مسجد کوفه.10

6ـ اعتکاف باید در مسجد باشد و خروج معتکف از مسجد جایز نیست؛ مگر به ضرورت (پس اعتکاف در منزل و حسینیه، باطل است). آن هم نه هر مسجدی؛ بلکه مساجد اربعه؛ یعنی مسجد الحرام، مسجد النبی(صلی الله علیه و آله)، مسجد کوفه و مسجد بصره، و در مسجد جامع شهرهای دیگر به قصد رجاء اشکال ندارد.11

سۆال: آیا سیاه‌کوبی مساجد در عزای سید الشهداء (علیه السلام) و اقامه عزای آن حضرت و یا برگزاری کلاسها و انجام کارهای فرهنگی در مساجد جایز است؟

جواب: چنانچه لطمه‌ای به مسجد وارد نشود و مزاحم انجام نماز نباشد، اشکال ندارد.

پی نوشت:

1) اعراف/29.

2) تحریر الوسیله، امام خمینی(رحمه الله)، جامعه مدرسین، قم، ج 1، ص 138.

3) وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، مۆسسه آل البیت، قم، 1409ق، چاپ اول، ج5، ص194.

4) تحریر الوسیله، امام خمینی، ج 1، ص 138.

5) همان، ص 34.

6) همان، ص 280.

7) همان، ص 133.

8) همان، ص 140.

9) همان، ص 137.

10) همان، ص 240.

11) همان، ص 279.

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره156

سایت اسلام کوئیست

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.