عصر رومی و هنرهای زیبا

در سال 500 ق.م رومی ها سر به شورش برداشتند و با بیرون راندن اتروسک ها، حکومت جمهوری تاسیس کردند. دوره جمهوری ، از سال 500ق.م تا سال 60ق.م دوره توسعه و تحکیم قلمرو بود. رومی ها از همان هنگام که دولت شهری ساده پبش نبودند، در صدد فرمانروایی بر دنیای باستان برآمدند و از اسپانیا تا خاورمیانه و از افریقای شمالی تا جزایر بریتانیا را به تصرف خود درآوردند. همراه با این توسعه اشاعه ی قوانین، مهندسی ، دانش فنی ، هنر ، ادبیات و مهارت های اداری رومی نیز فرا رسید.

در سال 31ق.م "مارکوس آنتونیوس" در نبرد" اکتیوم "و به دست" آوگوستوس" شکست خورد. در حقیقت بدین ترنیب حکومت جمهوری برچیده شد. در سال 27ق.م ، امپراتوری روم با فرمانروایی مطلق آوگوستوس بنا نهاده شد.

از سال 27ق.م تا حدود سال 200 میلادی ، امپراتوری روم به حد اعلای وسعت و نفوذ خود رسید. قدرت و اعتبار روم چنان نافذ بود که دشمنان این امپراتوری تا 200 سال در تنگنا قرار داشتند .

در این دوره که به "پاکس رومانا" یا صلح رومی مرسوم است، رم با دستاوردهای ارزشمند خود در زمینه ی ساخت و ساز از همه پیشی گرفت. از جمله ی دستاوردها، احداث شبکه ای از جاده ها و پل ها برای ارتباط امپراتوری، "آباره" ها برای تامین آب آشامیدنی شهرها، برج و باروهای نظامی برای در امان ماندن از حملات بربرهاف تماشاخانه ها و ورزشگاه ها برای سرگرمی ، حمام های عمومی و فاضلاب ها برای سلامتی و بهداشت و طاق ها و ستون های پیروزی به یادبود پیروزی ها و فتوحات بود.

حدود سال 200م، امپراتوری روم به تدریج رو به فروپاشی نهاد. پس از یک سده هرج و مرج اداری و سلسله ای از امپراتوران ضعیف و نالایق، "کنستانتین" در سال 306میلادی حاکم بلامنازع روم شد. او ثابت کرد که امپراتوری قوی و پرکار است. او نه تنها امپراتوری را استحکام بخشید بلکه پیروی از دین مسیح را نیز در سال 313میلادی مجاز دانست.

کنستانتین در دوران حکومت خود پایتخت دومی در "بیزانتیوم" یا استانبول کنونی بنانهاد و به تناسب نام خود ، آن را "کنستانتینوپل" (قسطنطنیه) نامید. شهر قسطنطنیه مرکز اداری بخش شرقی امپراتوری شد و رم نیز پایتخت غربی باقی ماند.

در سال 340 میلادی، سه سال پس از مرگ کنستانتین، فرزندان او برای بدست گرفتن امپراتوری به جنگ با یکدیگر برخاستند که حاصل آن تقسیم امپراتوری به دو بخش شرقی و غربی بود.

در طی سالیان مختلف، کوشش های ناموفقی برای اتحاد مجدد این دو بخش صورت گرفت، اما حملات و یورش های مکرر هون ها، گوت ها ، واندال ها، فرانک ها و دیگر قبایل بربر مانع تحقق این هدف شد.

امپراتوری غربی سرانجام در سال 476میلادی سقوط کرد ، اما امپراتوری شرقی یا بیزانس تا ساال 1453میلادی به حیات خود ادامه داد و در این سال به دست ترکان عثمانی افتاد.

هنرهای زیبا

از طرح ها و نقاشی های رومی جز اندکی بر جای نمانده است. این تعداد نیز، همانند دیوارنگاره های پمپی ، موزاییک های کف ساختمان ها و کنده کاری های خطی بر آینه های فلزی و ظروف همگی از تاثیرپذیری شدید هنرمندان روم از هنر یونان نشان دارند.

دیوارنگاره های پمپی به پیش از سال 79م باز می گردد. سالی که فوران آتشفشانی کوه " وزوو" شهر پمپی را زیر گدازه ها فرو برد. گفته می شود این دیوارنگاره ها را هنرمندان محلی یونان و روم به سبک یونانی آغازین کشیده اند.

این آثار گویای مهارت و استادی این هنرمندان در ترسیم پیکرهای انسانی ، ترکیب بندی و برجسته نمایی با رنگ سایه های تیره و روشن است.

مناظر، موضوع رایج این دوره ، به سبک های متعددی نقاشی می شدند و به تکنیک ضربه قلم ناپیوسته نقاشان امپرسیونیست شباهت دارند.

رومی ها نیز، همانند یونانی ها، پرسپکتیو را هیچ گاه به درستی درک نکردند.

چهره پردازی رومی به خوبی در سردیس های موم رنگ( نقاشی با مخلوط رنگدانه و موم مذاب بر سطح چوب) دیده می شود.

تک چهره ها با رنگ های مومی بر قاب های چوبی نقاشی می شدند تا به اجساد مومیایی شده الصاق شوند. این تک چهره ها بیش تر به میانه ی سده های اول تا سوم و به منطقه ی "فیوم" مصر تعلق دارند.

سنت واقع گرایانه، که خواهان ارائه ی بینش روان شناختی بود، به چهره پردازی رومی خصوصیتی منحصر به فرد داد. همه ی این موارد پس از سده ی سوم میلادی به دلیل تاثیرات مسیحی و خارجی دگرگونی پذیرفت.

منابع:

تاریخ هنر جانسن

سی قرن طراحی گرافیک جیمز کرایگ و بروس برتون

هنر در گذر زمان هلن گاردنر