شب کوری؛ کاهش دید در شب و تاریکی
شب کوری عبارتست از ضعف بینایی در شب و یا در یک محیط تاریک. در مبتلایان به شب کوری قدرت تباین و تقابل(کنتراست) دید کمتر است.
هنگامی که وارد یک محیط تاریک می‌شوید، پس از چند دقیقه به تاریکی عادت می‌کنید و می‌توانید اشیای اطراف را مشاهده کنید، اما اگر نتوانید پس از پنج دقیقه حتی آنچه را که در دست دارید، مشاهده کنید، آن گاه پیداست که دید شما در شب آنچنان که باید، مناسب نیست.
مردایان، متخصص بینایی سنجی در مورد شب کوری می گوید:
«مشکل دید در شب، بخصوص در افراد نزدیک بین نسبتا شایع است. کسانی که به طور ناگهانی دچار شب کوری می شوند و یا اینکه ناگهان شب کوری آنها وخیم‌تر می‌شود، فعالیت در شب به دلیل درخشندگی زیاد نور برایشان مشکل می شود و در بسیاری از موارد حتی قادر به دیدن ستاره‌هایی که دیگران می بینند نیستند.
از دیگر علل شب کوری می توان به دیابت، تخریب ماکولا، آب مروارید، جدا شدن تدریجی شبکیه چشم، بیماری ارثی به نام التهاب رنگدانه ای شبکیه و حتی کمبود شدید ویتامین آ اشاره کرد.
هنگام بروز این مشکل باید تشعشعات نور را کاهش داد. باید برای نیل به این هدف از عینک‌های ضدبازتاب یا آنتی رفلکس که تشعشع نور تابیده شده به چشم را کاهش می‌دهند، استفاده کرد.
همچنین افرادی که نزدیک بین هستند، دست کم بعد از غروب خورشید عینک به چشم بزنند.
بسیاری از افراد پس از 60 سالگی درمی یابند که نور زرد لامپ‌های حرارتی بهتر از لامپ‌های مهتابی امکان دید بهتری را برایشان فراهم می آورد. لذا این افراد بجای استفاده از لامپ‌های مهتابی می‌توانند از لامپ‌های حرارتی و زرد رنگ استفاده کنند.
در مبتلایان به شب کوری قدرت تباین و تقابل(کنتراست) دید کمتر است و افراد مبتلا به تخریب ماکولا باید از تمامی نور دریافتی استفاده کنند. این افراد باید در روشنایی قرار بگیرند و در ابتدای بیماری برای مطالعه از لامپ‌های مطالعه استفاده کنند و نور را به گونه‌ای تنظیم کنند که از پشت شانه به صفحه مورد مطالعه شان بتابد.
مواد غذایی آنتی اکسیدان در مهار بسیاری از عوامل که منجر به ضعف دید در شب می شوند، موثرند. این مواد مانع از فعالیت مواد آسیب رسان به بافت چشم می شوند که در رأس این مواد ویتامین‌های A، C، E و نیز عنصر روی و بتاکاروتن که در بدن به ویتامین آ تبدیل می شود قرار دارند.
اگر غذای افراد حاوی مقدار مناسبی حبوبات، میوه و سبزی باشد، مقدار قابل توجهی از این مواد دریافت می شود، اما برای اطمینان بهتر است از مکمل‌های مولتی ویتامین نیز استفاده شود.»
دکتر محمدرضا انصاری فوق تخصص شبکیه و لیزر در این باره می گوید:
«شب کوری می‌تواند نشانه بسیاری از بیماری‌های دیگر باشد که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند باعث کوری فرد نیز شود.
شب کوری که به دلیل کمبود ویتامین A و بیماری‌های ارثی رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به کوری دائمی شود.
این بیماری در درجه اول یک خطر بسیار مهم برای شبکیه چشم محسوب می‌شود و در چرخه گیرنده‌های بینایی تاثیر می‌گذارد و موجب از بین رفتن پرده بینایی می‌شود.
در چشم، سلول‌هایی وجود دارد که نور را به امواج الکترونیکی تبدیل و به مغز انتقال می‌دهند. این سلول‌ها غالبا استوانه‌ای یا مخروطی هستند و کمبود ویتامین A در متابولیسم و کارکرد این سلول‌ها تاثیرگذار است.
در صورت از بین رفتن این سلول‌های استوانه‌ای نوری منتقل نمی‌شود و در نتیجه اقدامات چشم مختل می‌شود.
افرادی که دچار شب کوری هستند باید بیشتر از ویتامین A که در هویج، جگر، دل، قلوه و گوشت قرمز موجود است، استفاده کنند.
افرادی که به دلایل ارثی به این عارضه دچار شده‌اند هیچ راه درمانی ندارد و تنها راه پیشگیری از این عارضه می‌تواند مشاوره ژنتیکی قبل از ازدواج باشد.
برخی از افراد دچار بیماری ضعف چشمی هستند که در آن، شب و روز برای فرد فرقی نمی‌کند و تابش نور در آنها تاثیری ندارد و این علائم با نشانه‌های شب کوری متفاوت است.»
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- قدرت بینایی در نور ضعیف به طور ناگهانی مشکل شده و یا بدتر می شود.
- رانندگی یا کارهای دیگر هنگام شب در اثر انعکاس نور مشکل شده است.
- شب ستاره هایی را که دیگران می بینند، نمی بینید.
درمان شب کوری
1- عینک بزنید.
استفاده از عینک آنتی رفلکس یا ضدبازتاب نور، باعث رسیدن نور بیشتری به چشم شده و دید شبانه را بهتر می کند. اگر کمی نزدیک بین هستید و نیازی به زدن عینک به طور دائم ندارید، لااقل بعد از غروب آفتاب از آن استفاده کنید.
2- از نور زرد استفاده کنید.
بعد از 60 سالگی، بسیاری از مردم در نور زرد (چراغ معمولی) بهتر از نور چراغ های فلورسنت می بینند.
3- چراغ کافی روشن کنید.
اگر پزشک جدا شدن شبکیه را در چشم شما تشخیص داده است، به نور کافی، مخصوصاً هنگام مطالعه، نیاز دارید. در مراحل اولیه بیماری، قرار دادن یک لامپ هالوژن در پشت سر، نور مناسبی را فراهم می کند.
4- خوب بخورید.
شواهد نشان داده است که مواد مغذی کافی به کنترل مشکلاتی که باعث شب کوری می شوند کمک می کند. مهم ترین این مواد عبارتند از ویتامین های C,A و E، روی، و بتا کاروتن که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.
5- شب رانندگی نکنید.
رانندگی بعد از غروب آفتاب، مخصوصاً وقتی نور چراغ اتومبیل های روبرو چشم را می آزارد، کار دشواری است. در مسیرهایی رانندگی کنید که نور چراغ های مقابل در خارج از دید مستقیم شما قرار گیرند.
6- عینک آفتابی بزنید.
طی رانندگی در روز و در جاده ها، دو کیلومتر قبل از رسیدن به تونل، عینک آفتابی بزنید تا چشمتان راحت تر به تاریکی داخل تونل عادت کند. به محض ورود به تونل، عینک را بردارید.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
آفتاب
ایسنا
مطالب مرتبط:
