اتفاقی میان اما و اگر
گفت‌و‌گو با حسین فلاح از كارگردانان مجموعه تلویزیونی «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»
تاكنون كارگردانی 9 اپیزود از مجموعه تلویزیونی شاید برای شما هم اتفاق بیفتد را برعهده داشته است كه از میان آنها می‌توان به «نقطه صفر»، «جبران»، «رهایی»، «اولین راه» و «آسان‌ترین راه» اشاره كرد. «حسین فلاح» كه دومین سال همكاری‌اش با این سریال را پشت سر می‌گذارد، در گفت‌و‌گو یی درباره موضوعات مختلفی از جمله معیار‌هایش در انتخاب بازیگران، ماهیت اپیزودیك این سریال و الزامات خاص آن، دلایل موفقیت این سریال و مسائلی از این دست صحبت كرده است.
مجموعه شاید برای شما هم اتفاق بیافتد چند سالی است كه در شبكه تهران تولید می‌شود و حالا هم تعداد اپیزود‌های آن از 200 قسمت فرا‌تر رفته است. فكر نمی‌كنید این اتفاق باعث تكراری شدن موضوعات به كار رفته در سریال می‌شود؟
در این سریال تكرار اتفاق نمی‌افتد چرا كه برای مثال موضوعی به عنوان خیانت را می‌توان از زوایای مختلف مطرح كرد و به آن پرداخت. وقتی موضوعی مثل خیانت یا هر موضوع دیگری در چارچوب یك درام و قصه قرار می‌گیرد معانی متفاوتی را در پیشبرد قصه خواهد داشت. به نظر من امسال سریال شاید برای شما هم اتفاق بیفتد توانسته است در مقایسه با سال‌های گذشته حتی موفق‌تر هم عمل كند. این را از این جهت نمی‌گویم كه خودم از كارگردانان این سریال هستم بلكه بر اساس نظرات و برداشت‌های همكارانم در حوزه تلویزیون این را می‌گویم.
فكر می‌كنم امسال در نوشتن متن‌ها هم با دقت نظر بیشتری عمل شده است زیرا امسال در این مجموعه یك تیم نویسنده فعالیت می‌كردند. در واقع این اتفاق دو سالی است كه در این سریال افتاده است. همچنین در ساخت سری جدید این سریال با شتابزدگی رو به رو نبودیم. عاملی كه می‌تواند گاهی از كیفیت محصول و نتیجه كار كم كند. با عجله پیش بردن كار به تبع ممكن است از میزان كیفیت آن كم كند. سال گذشته خود من در ماه رمضان هم مشغول ساخت این سریال بودم. اما این اتفاق امسال تكرار نشد.
چقدر از نتیجه نهایی و برآیند كار حداقل در اپیزودهایی كه خودتان كارگردانی آن را بر عهده داشته‌اید، رضایت دارید؟
من نمی‌خواهم بی‌دلیل از این سریال دفاع كنم. اصلا نیازی هم به این كار نیست. من حدود 17 سال است كه در این حرفه كار می‌كنم و اگر قرار نباشد كه با این پروژه همكاری كنم به هر حال سراغ ساخت كارهای دیگری خواهم رفت. اما واقعا باید بگویم كه در سری جدید این سریال بسیار با دقت عمل شد و به جزئیاتی كه می‌توانست به كیفیت كار كمك كند توجه كافی داشتیم و توانستیم حتی بسیاری از افرادی كه خودشان در این حرفه فعالیت می‌كنند و مخاطبان تخصصی تلویزیون هستند را به تماشای این سریال دعوت كنیم.
استفاده از تركیبی از نویسندگان می‌تواند به تنوع دیدگاه‌ها و موضوعات مطرح شده در قصه‌ها منجر شود. اما از طرفی این آفت را به دنبال دارد كه یكدستی قسمت‌های مختلف را كم می‌كند. نظرتان در این رابطه چیست؟
نه، من با این گفته مخالفم زیرا در نوشتن فیلمنامه طرحی موردنظر قرار گرفته و راجع به آن بحث و بررسی می‌شود تا اتفاق نظر صورت بگیرد. پس از نوشتن فیلمنامه چندین بار بازنویسی صورت می‌گیرد و همه جزئیات آن مورد توجه است. مزیت حضور نویسندگان متعدد در این سریال هم همان تنوعی است كه به آن اشاره كردید. وقتی تنها یك نفر نگارش فیلمنامه را بر عهده دارد خیلی نمی‌توان نگاه‌ها و زاویه‌های دید مختلف را تجربه كرد. در حالی كه همكاری تیم نویسنده با پروژه علاوه بر اینكه به جذابیت كار كمك كرد باعث شد تا نظارت كاملی هم در بخش نگارش ایجاد شود. ضمن اینكه هر داستان دارای اوج و فرود‌های زیادی بود و پرداخت 40 دقیقه‌ای آن هم به این قضیه شدت می‌بخشید.
به عنوان یكی از كارگردانان مجموعه فكر می‌كنید در قصه‌ها تا چه اندازه موضوعات روز جامعه و شرایط اجتماعی انعكاس یافته است؟
هر قسمت این مجموعه یك داستان اصلی دارد كه در كنار آن به مسائل مختلفی هم اشاره می‌شود. برای مثال در یكی از اپیزودهایی كه خود من آن را كارگردانی كردم قصه جوانی روایت می‌شود كه عاشق دختری است. پدر دختر فوت می‌كند و آن دختر سعی دارد جوان را با پول تطمیع كند و ماجرا‌ها به همین ترتیب پیش برده می‌شود. در واقع تم این قسمت طمع است كه یكی از مشكلات مناسبات میان مردم است و متاسفانه در جامعه امروز خیلی با آن سرو كار داریم و با مشكلات اینچنینی مواجه می‌شویم. این تنها یك مثال از مجموعه بود. در بسیاری از اپیزود‌ها به همین شیوه موضوعات اجتماعی و اخلاقی كه مردم غالبا با آن درگیر هستند طرح و به آنها پرداخته می‌شود. بنابراین اگر یك تم و مضمون اصلی در هر قسمت داریم در كنار آن ماجرا‌ها و خرده داستان‌هایی فرعی هم بیان می‌شود.
در طول سال‌های ساخت و تولید این سریال همیشه شاهد حضور بازیگران جوان و مستعدی بوده‌ایم كه بعد‌ها توانسته‌اند به دیگر آثار تلویزیونی یا حتی سینمایی راه یابند و در واقع مجموعه شاید برای شما هم اتفاق بیفتد پله‌ای برای ترقی‌شان در حوزه بازیگری بوده است. اما به نظر می‌رسد امسال در ساخت این سریال بیشتر به دنبال استفاده از بازیگران باتجربه و شناخته شده‌تر بوده‌اید یا دست كم در تناسب با بازیگران غیرچهره وزنه به سمت این گروه از بازیگران سنگینی می‌كرد.
مجموعه شاید برای شما هم اتفاق بیفتد در این سال‌ها افراد بسیاری را به تلویزیون معرفی كرده است كه فقط به حوزه بازیگری محدود نمی‌شود بلكه بسیاری از این افراد در بخش‌های نویسندگی، فیلمبرداری، طراحی صحنه و غیره هم فعالیت دارند. در واقع این سریال بستری شده است تا آنها بتوانند حیطه حرفه‌ای و تخصصی‌شان را تجربه كنند در كارهایی كه به اعتقاد من حتی از فیلمسازی در سینما هم سخت‌تر است. زیرا در اینجا فرصت كمتری برای بیان یك داستان با تمام جزئیات آن داری و در عین حال هم باید در قصه‌ات اوج و فرود داشته باشی، شخصیت‌ها را به خوبی معرفی كنی و تا حدودی وارد جزئیات داستان هم بشوی.
فكر می‌كنم یكی از دلایل موفقیت این برنامه بودجه پایینی باشد كه به كار اختصاص داده شده است. این مجموعه همچنین توانسته است از مرز 200 قسمت هم بگذرد و در تعداد قسمت‌ها در بین آثار تلویزیونی ركورد‌دار است. خیلی از بازیگران خودشان برای همكاری با این پروژه ابراز تمایل می‌كنند. اگرچه دستمزد‌ها در این مجموعه به نسبت كارهای دیگر پایین‌تر است اما بسیاری از بازیگران به ما لطف دارند و در كار بازی می‌كنند. بعضی‌هایشان هم به خاطر رفاقت حاضر می‌شوند تا در كار حضور داشته باشند. در كل معیارهایی كه برای انتخاب بازیگران در این سریال در نظر گرفته می‌شود متناسب با فضای قصه و فیلمنامه است. برای مثال در یكی از اپیزود‌ها نقشی داشتیم كه سخت بود زیرا دو مقطع زمانی داشت و در واقع بازیگر باید در دو شخصیت ظاهر می‌شد. من برای این نقش امیر حسین صدیق را در نظر گرفتم و به او همه شرایط را توضیح دادم. او هم صادقانه با ما همكاری كرد و به خوبی از عهده ایفای این نقش برآمد. در بعضی دیگر از اپیزود‌ها هم ممكن است از بازیگران غیرچهره استفاده كنیم. اما معمولا تركیبی از بازیگران شناخته شده و كمتر شناخته شده را برای نقش‌ها در نظر می‌گیریم.
چه عاملی در پایدار شدن این سریال‌ها تاثیر دارد؟
من فقط از مسئولین می‌خواهم كه بیشتر به این سریال بها بدهند. تنها موضوع من به عنوان كارگردان یا آقای تحویلیان به عنوان تهیه‌كننده مطرح نیست. بلكه یك مجموعه از طریق ساخت این اثر ارتزاق می‌كنند و 6 گروه به طور همزمان در حال ساخت قسمت‌های مختلف هستند تا بتوانند همچنان موفقیت‌های گذشته را حفظ و تكرار كنند. باید بگویم آقای تحویلیان برای ادامه یافتن این سریال طی این سال‌ها زحمت زیادی كشیده‌اند و شاید اگر حمایت‌ها و مدیریت ایشان پشت قضیه نبود امروز نمی‌توانستیم از 200 قسمتی شدن آن حرف بزنیم.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع : روزنامه تهران امروز
