بیماری دیورتیکولی در روده
بیماری دیورتیکولی عبارت است از وجود بیرون زدگی های کوچک کیسه مانند (دیورتیکول) از دیواره روده بزرگ. وجود این دیورتیکول ها ممکن است علامتی به همراه نداشته باشد. دیورتیکولیت نیز یعنی التهاب دیورتیکول. دیورتیکولوز مسری یا سرطانی نیست.
علایم
الف) علایم دیورتیکولوز
- معمولا بدون علامت است.
- دل پیچه یا حساسیت به لمس در طرف چپ شکم که با دفع گاز یا اجابت مزاج بهبود می یابد.
- گاهی در مدفوع، خون قرمز روشن وجود دارد.
- دیورتیکول های غیرعفونی گاهی خونریزی می کنند.
ب) علایم دیورتیکولیت
- درد شکم همراه با دل پیچه به صورت متناوب که پس از مدتی دایمی می شود.
- تب
- تهوع
- حساسیت به لمس در همان قسمتی که دیورتیکول در روده بزرگ وجود دارد.
علل
ناشناخته هستند، اما تا حدی ارثی است.
رژیم غذایی کم حجم حاوی مواد غذایی فرآوری و آماده شاید در تشکیل دیورتیکول موثر باشد.
به علت کم حجم بودن غذا، در قسمت سیگمویید روده بزرگ اسپاسم ایجاد می شود و فشار داخل این قسمت از رود بزرگ بالا می رود. سرانجام به علت وارد آمدن فشار زیاد، بافت پوششی داخل روده بزرگ به شکل کیسه هایی کوچک از دیواره روده بزرگ بیرون می زند.
عوامل تشدید کننده بیماری
- رژیم غذایی نامناسب که فیبر غذایی کمی دارد.
- سابقه خانوادگی ابتلا به دیورتیکولوز
- بیماری رگ های قلب یا بیماری کیسه صفرا
- سن بالای 50 سال
- چاقی
پیشگیری
الف) خوردن غذاهای پر فیبر
ب) نوشیدن مایعات زیاد
ج) زور نزدن به هنگام اجابت مزاج
د) حفظ سلامت قلب و عروق . این بیماری ممکن است با اختلات عروقی ارتباط داشته باشد.
روند بیماری
با شناسایی زودهنگام و درمان عوارض، سرانجام بیماری خوب است.
دیورتیکولوز تنها زمانی خطرناک است که عفونی شود یا خونریزی داشته باشد.
دیورتیکولیت نیز با جراحی قابل معالجه است.
عوارض
اگر دیورتیکول ها عفونی شوند، ممکن است شدیداً خونریزی کنند و یا سوراخ شده و به بروز پریتونیت (عفونت و التهاب پرده صفاق، پرده پوشاننده سطح داخل شکم و احشاء) بیانجامند.
تشخیص
- عکسبرداری به کمک اشعه ایکس و تنقیه باریم از قسمت پایینی لوله گوارش
- سیگموییدوسکوپی (آندوسکوپی راست روده و قسمت پاینی روده بزرگ)
درمان
اگر علامتی وجود نداشته باشد، درمان معمولا لازم نیست.
در موارد خفیف، تغییر در رژیم غذایی و استفاده از مواد ملین ممکن است کافی باشد.
در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به استراحت، دارو و جراحی باشد.
سعی کنید هر روز سر یک ساعت معین اجابت مزاج داشته باشید. حداقل 10 دقیقه صبر کنید و زور نزنید.
مدفوع خود را روزانه از نظر خونریزی کنترل کنید. اگر مدفوع سیاه است، نمونه ای را برای آزمایش ببرید.
برای رفع درد و اسپاسم خفیف، کیسه آب گرم روی شکم قرار دهید.
در صورت عفونی شدن دیورتیکول یا خونریزی شدید آن، عمل جراحی برای برداشتن قسمتی از روده بزرگ لازم است.
داروها
- آنتی بیوتیک در صورتی که دیورتیکول ها عفونی شده باشند.
- امکان دارد مصرف داروهای ملین و ضد یبوست توصیه شود.
در صورتی که نتوانید رژیم غذایی پرفیبر داشته باشید، داروهای مسهل از نوع حجیم کننده مدفوع ممکن است تجویز شوند. توجه داشته باشید که از مصرف خودسرانه داروهای مسهل باید خودداری کرد.
رژیم غذایی
یک رژیم غذایی متعادل که فیبر زیاد، نمک کم و چربی کم داشته باشد.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم دیورتیکولوز یا دیورتیکولیت را دارید.
- اگر علی رغم درمان ، درد شدید ادامه دارد.
- اگر در مدفوع خون دیده شود.
- اگر تب ، استفراغ و یا ورم شکم به هنگام درمان رخ دهند.
بخش سلامت تبیان
منبع: آی آر طب
مطالب مرتبط: