بهترین راه نزدیک شدن به خدا ! (شرح دعای روز 28 ماه رمضان)
شرح دعای روز بیست و هشتم
«اللهمّ وفّر حظّی فیهِ من النّوافِلِ واكْرِمْنی فیهِ بإحْضارِ المَسائِلِ وقَرّبِ فیهِ وسیلتی الیكَ من بینِ الوسائل یا من لا یَشْغَلُهُ الحاحُ المُلِحّین، خدایا بهره‌ام را در این روز از نوافل «نمازهای مستحبی» افزون گردان و مرا با یادگیری مسائل گرامی دار ، و در بین وسائل رسیدن به تو «قرآن، دعا، صدقه، نماز» وسیله نزدیک شدن را مهیا فرما، ای خدائی که تقاضای درخواست‌کنندگان با سماجت، مانع اجابت خواسته نمی‌شود.»
روزهای پایانی ماه مبارک رمضان دو احساس مختلف برای افراد به وجود می آورد، برای عده ای از اینكه در این مهمانی بزرگ آسمانی حاضر شدند و به هیچ قیمتی حتی گرمای طاقت فرسای تابستان حاضر به ترك این ضیافت نشدند، احساس خوشحالی و نشاط دارد، چرا كه دعوت نامه خداوند را لبیك گفتند و با این اجابت، خود نیز آسمانی شدند و برای عده ای دیگر كوهی از حسرت و اندوه و غم به دنبال خواهد داشت كه چرا در مقابل دعوت به آسمانی ترین مهمانی زمین، خود را به خاك گره زدند و نه تنها صعودی نكردند، بلكه صدها كیلومتر به قعر زمین سقوط كردند.
در واقع نیز برای این عده حسرت و اندوه دارد، چرا كه خداوند متعال با برگزاری این جشن آسمانی قصد داشت كه همه مردم را آسمانی كند:
«وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواه: و اگر مىخواستیم، قدر او را به وسیله آن [آیات] بالا مىبردیم، امّا او به زمین [=دنیا] گرایید و از هواى نَفْس خود پیروى كرد»[الأعراف:176]
اما برخی با تبعیت از شیطان درون و هوای نفس به زمین چسبیدند و خود را گرفتار دام های آتشین شیطان كردند و پر و بال خود را برای پرواز سوزاندند.
اما نكته قابل توجه این است كه درهای رحمت و غفران الهی هیچ گاه بسته نمی شود و هنوز هم برای افرادی كه نتوانسته‌اند به هر دلیلی از این ضیافت الهی بهره مند شوند، فرصت باقی است تا در این روزهای پایانی نیز خود را به جمع آسمانیان برسانند و به همین جهت در روز بیست و هشتم ماه مبارك رمضان از خداوند متعال مسئلت می داریم كه :
گنجی آسمانی به نام نماز شب «اللهمّ وفّر حظّی فیهِ من النّوافِلِ»
نوافل به نمازهای مستحبی گفته می شود كه در كنار نمازهای واجب برای قرب و نزدیكی به خداوند و همچنین جبران نواقص نمازهای واجب توصیه شده است، كه هر نماز واجب برای خود نمازی مستحب دارد كه در میان نوافل ، نافله شب از اهمیت و عظمت خاصی برخوردار است، تا جایی كه خدای متعال، پیامبرش را برای رسیدن به مقام محمود و پسندیده به خواندن آن توصیه می كند و می فرماید:
«وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً : و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [به منزله] نافلهاى باشد، امید كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.»[الإسراء:79]
در بیان عظمت و بركات مادی و معنوی نماز شب آیات و روایات متعددی بیان شده است كه از جمله روایات جامع در بیان فضیلت ها و بركات این عبادت ویژه،روایتی است كه از محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است كه حضرت فرمودند:
«صَلاةُ اللّیلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِكَةِ وَ سُنَّةُ الانبیاءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ الیمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ كَراهیَةٌ لِلشَّیطانِ وَ سِلاحٌ عَلَى العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَكَةٌ فِى الرِّزقِ؛ نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدنها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و بركت در روزى است.»[ارشاد القلوب، ج 1، ص 191]
اگر تنها بهره ما از ماه رمضان استجابت این دعا و انس و ارتباط با نماز شب و مناجات با خداوند در دل شب باشد به گنجی بزرگ دست یافته ایم كه این گنج می تواند تاثیرات قابل توجهی در زندگی ما از خود به جای گذارد و به همین جهت در این روز از خداوند متعال مسئلت می داریم كه :« خدایا بهره‌ام را در این روز از نوافل «نمازهای مستحبی» افزون گردان »
آگاهی از مسائل «واكْرِمْنی فیهِ بإحْضارِ المَسائِلِ»
در تبیین و توضیح این فراز از دعا ،تفاسیر مختلفی بیان شده است كه از جمله این تفاسیر دعا برای آگاهی از مسائل و موضوعاتی است كه به دین و عقائد آدمی مربوط می شود، چرا كه برخی از افراد از هر رشته ای هنری دارند، اما تا بحث دین و احكام و قرآن مجید می رسند، به گونه ای وانمود می كنند كه توان یادگیری احكام و مسائل مربوط به دین و اعتقاد خود را ندارد كه به همین جهت در این روز از خداوند متعال مسئلت می داریم كه توفیق یادگیری احكام و مسائل شرعی مربوط به زندگی را به ما عنایت فرما تا در سایه این یادگیری و عمل به آنها، قدر و منزلت ما نیز افزایش پیدا كند.
بهترین وسیله «وقَرّبِ فیهِ وسیلتی الیكَ من بینِ الوسائل»
خداوندا در این روز از بین وسائلی كه برای قرب و نزدیكی بندگانت قرار دادی ،بهترین ها را برای من قرار بده تا بتوانم بیشتر و بهتر به تو نزدیك شوم كه امیرالمومنین علی علیه السلام پیرامون معرفی بهترین وسائلی كه می توان با آنها به خداوند متعال نزدیك شد در روایتی گهربار این چنین می فرماید:
«برتر چیزى كه متوسلان به خداوند پاك و بزرگ به آن توسل جستند عبارت است از: ایمان به خدا و رسول او; و جهاد در راه حق كه قلّه اسلام; كلمه اخلاص كه فطرت توحیدى; و به پا داشتن نماز كه حقیقت آیین; و اداى زكات كه فریضه اى مشخص و لازم; و روزه ماه رمضان كه سپر از عذاب; و حج و عمره خانه خدا كه نابودكننده فقر و شوینده گناه; و صله رحم كه عامل ازدیاد ثروت و طول عمر;و صدقه پنهانى كه كفّاره گناهان; و صدقه آشكار كه دفع كننده مردن بد است; و انجام كارهاى خوب و نیكى به دیگران كه آدمى را از افتادن در خوارى حفظ مى كند.» [ نهجالبلاغه،خطبه 110]
خداوندا در این ماه آسمانی به ما توفیق انس با نماز شب و آگاهی از احكام و مسائل شرعی و دینی و همچنین بهره مندی از بهترین وسائل قرب و نزدیكی به بارگاهت را عنایت فرما .
امین ادریسی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
