ظریف وزیر خارجه بعدی ایران؟
«وارن هوگ»، از نویسندگان روزنامه هرالدتریبیون درباره وزیر خارجه آینده ایران نوشته بود: «او چنان در دانشگاهها، مجامع سیاسی و اجتماعی برای سخنرانی آمریکا حضور پیدا میکند که لیسا آندرسون، رییس مۆسسه امور عمومی و بینالمللی دانشگاه کلمبیا کنایهآمیز از او پرسید که آیا قرار است در رقابتهای انتخاباتی آمریکا شرکت کند؟!» یکی دیگر از روزنامهنگاران امریکایی درباره او نوشته بود: «در مجامع عمومی به او با احترام گوش داده و به گرمی تشویق میشود.
شش سال کافی بود تا محمدجواد ظریف که گفته بود «دیگر قصد انجام کارهای دیپلماتیک را ندارم»، پس از پنجم تیر 1386 ـ که مأموریتش در مقام سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل متحد به پایان رسیده بود و اوقات خود را برای تدریس در دانشکده روابط بینالملل وزارت امور خارجه میگذراند ـ باز هم به وزارت خارجه بازگردد.
بازگشت محمدجواد ظریف با دفعات پیش بسیار متفاوت خواهد بود، زیرا در دولت یازدهم و کابینه حسن روحانی، قبای صدارت امور خارجه را بر تن خواهد کرد.
ظریف که در کارنامه خود پنج سال نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، دستیار ارشد وزیر وزارت امور خارجه، معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امورخارجه و مشاور سرکنسولگری در سانفرانسیسکو، ریاست کمیسیون فرهنگی ـ یونسکو، ریاست کنفرانس آسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی، عضویت گروه شخصیتهای برجسته گفتوگوی تمدنها، ریاست کمیسیون خلع سلاح ملل متحد ـ نیویورک، ریاست کمیته متخصصین گفتوگوی تمدنها ـ جده، ریاست کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد ـ دوربان، عضویت گروه شخصیتهای برجسته زمامداری جهانی، سخنگویی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران، ریاست کارشناسان ارشد هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران، ریاست کمیته سیاسی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران و ریاست کمیته حقوقی مجمع عمومی 47 ملل متحد ـ نیویورک را در کارنامه دارد، از جمله مشهورترین دیپلماتهای پر سابقه ایران به شمار میآید. ظریف دارای لیسانس و فوق لیسانس روابط بینالملل در 1981 و 1982 از دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو و دکترای حقوق و روابط بینالملل در 1988 از دانشگاه دنور است.
اعتماد هم در این باره نوشته است: محمدجواد ظریف در حالی جانشین علیاکبر صالحی در وزارت خارجه خواهد شد که شش سال پیش در چنین روزهایی با تلخکامی این وزارتخانه را ترک کرد. هرچند در همان مراسم میهمانی خداحافظی او (پیش از بازگشت از آمریکا به ایران) که با حضور جمع زیادی از سفرا، رۆسای هیأتهای نمایندگی، دیپلماتها، مسئولان سازمان ملل، مسئولان و اعضای مراکز تحقیقاتی، مسئولان و استادان دانشگاهها، نمایندگان رسانههای همگانی، نمایندگان مراکز اسلامی آمریکا و نیز ایرانیهای مقیم و نمایندگان مراکز فکری و تحقیقاتی آمریکا برگزار شد، آینده روشن محمد جواد ظریف قابل تصور بود که این تصور با روی کار آمدن حسن روحانی به تصویری عینی و واقعی تبدیل خواهد شد.
عملکرد ظریف در سازمان ملل متحد
اما ظریف در حالی سکاندار دستگاه دیپلماسی ایران میشود که ایران در حوزه سیاست خارجی با مشکلات عدیدهای روبهروست. ظریف که در دوران مسئولیتش به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل، تلاش همهجانبهای برای صلح آمیز معرفی کردن پرونده هستهای ایران داشت، توانست دستاوردهای چشمگیری را در این زمینه داشته باشد. ظریف در آن مقطع تلاش زیادی برای معرفی ایران در سطح مجامع سیاسی، رسانهای، علمی و فرهنگی آمریکا داشت که مورد استقبال دوستداران ایران و حتی پذیرش برخی مخالفان قرارگرفته بود، به نوعی که برخی تلاش میکردند برای خنثیسازی کارکرد موفق وی در معرفی چهره انسانی و اخلاقی نظام جمهوری اسلامی، او را جدا از نظام معرفی کرده و معیار نامناسبی برای ارزیابی جمهوری اسلامی بدانند.
انتخاب محمدجواد ظریف در مقام وزیر امور خارجه ایران یقینا سر و صدای زیادی را دركشورهای غربی و به ویژه در امریكا به دنبال خواهد داشت چرا كه امریكاییها و به ویژه روزنامهنگاران و خبرنگاران امریكایی شناخت خوبی از او دارند. به نحوی كه یكی از روزنامهنگاران امریكایی درباره ظریف نوشته بود: «در مجامع عمومی به او با احترام گوش داده میشود و به گرمی تشویق میشود
اعتراف غربیها به حرفهای بودن ظریف
عملکرد ظریف در این مسئولیت به گونهای بود که وارن هوگ، یکی از نویسندگان روزنامه هرالدتریبیون در مقالهای با نام «صدای ایران در سازمان ملل با لهجه آمریکایی سخن میگوید»، به تحسین عملکرد محمد جواد ظریف در سازمان ملل متحد پرداخت. این نویسنده در مقاله خود درباره شخصیت و کارکرد ظریف نوشته بود: «جواد ظریف چنان زیاد در دانشگاهها، مجامع سیاسی و اجتماعی و باشگاههای سیاسی برای سخنرانی حضور پیدا میکند که لیسا آندرسون، رئیس مۆسسه امور عمومی و بینالمللی دانشگاه کلمبیا به طور کنایهآمیزی از او پرسید که آیا قرار است در رقابتهای انتخاباتی در آمریکا شرکت کند؟!» لطیفه این است که ظریف، سفیر ایران در سازمان ملل است و ایران از 1980 به بعد هیچ روابط دیپلماتیکی با ایالات متحده ندارد.
ظریف، 47 ساله (در آن زمان)، بخش عمده زندگی بزرگسالی خود را در ایالات متحده گذرانده و انگلیسی محاورهای را با لهجه آمریکایی صحبت میکند. درباره توانمندی وی برای برقراری روابط صمیمانه با بسیاری از رهبران ایالات متحده و با جمع ـمریکاییهایی که وی معمولا برای آنها سخنرانی و از مواضع کشورش دفاع میکند که با رهبران آن هیچ گونه موافقتی ندارند، گزارشها و تفاسیر متعددی نوشته شده است، به ویژه اکنون که پنج سال خدمت او در سازمان ملل متحد روبه پایان است».
این مقاله میافزاید: «ظریف این راحت بودن با ظواهر و عادات آمریکایی را با ابزارهای ارتباطی نظیر کنفرانس ویدئویی و تلویزیونی و سایت اینترنتی شخصی ترکیب کرده است تا محدودیتهای فضا برای خودش را بشکند و بر روابط ایران ـ آمریکا تأثیر بگذارد».
محمد جواد ظریف کیست؟
ظریف از خانوادهای نسبتا ثروتمند در تهران به دنیا آمده و پدرش از تاجران امور نساجی بوده است. او سال 1355با روادید دانشجویی به ایالات متحده میرود و دقیقا زمانی که وی آزمونهای جامع دکترایش در دنور را در سال 1364 گذراند، اداره مهاجرت ایالات متحده، روادید او را باطل کرد و شانسهای او را برای تکمیل تحصیلاتش از بین برد. ظریف پس از این رویداد به این علت که میخواست تا حضورش در خاک آمریکا کاملا قانونی باشد به نیویورک میرود و در نمایندگی ایران مشغول به کار میشود. او طی سه سال بعد و از راه دور، تحصیلاتش را تکمیل کرد و در آن مدت ارزش خود را برای دولت ایران به اثبات رساند که همین مسأله، باعث میشود تا با حضور او در وزارت خارجه موافقت شود تا خود ظریف درباره دیپلمات شدنش چنین بگوید: «من هم کاملا اتفاقی و هم به دلیل تصمیم اداره مهاجرت، دیپلمات شدم».
دیپلماتی باهوش
بیگمان انتخاب محمدجواد ظریف در مقام وزیر امور خارجه ایران، سر و صدای زیادی در کشورهای غربی و به ویژه در آمریکا به دنبال خواهد داشت، چرا که آمریکاییها و به ویژه روزنامهنگاران و خبرنگاران آمریکایی شناخت خوبی از او دارند، به گونهای که یکی از روزنامهنگاران آمریکایی درباره ظریف نوشته بود: «در مجامع عمومی به او با احترام گوش داده و به گرمی تشویق میشود. وی میگوید: من میدانم آنچه میگویم دقیقا آن چیزی نیست که آنها میخواهند بشنوند، ولی من هیچ مشکلی در برقراری یک ارتباط اصیل با گروه زیادی از امریکاییها نمیبینیم».
دیدگاههای محمدجواد ظریف در سیاست خارجی
ظریف به عنوان دیپلماتی باهوش در مسئولیتهایی که داشته، نشان داده است که خوب میداند چه باید بگوید. او تا به امروز اظهارات زیادی را درباره پرونده هستهای ایران، هولوکاست، رابطه ایران و آمریکا داشته است. ظریف درباره هولوکاست استدلال کرده که احمدینژاد این موضوع را مطرح نکرده که آیا چنین چیزی رخ داده است بلکه صرفا میگوید که فلسطینیها به اشتباه تاوان آن را میدهند. وی گفت: فلسطینیها هیچ ربطی به این جنایت ندارند، و این یک جنایت بوده و بایستی محکوم شود و نباید هرگز تکرار شود. این چیزی است که من در اینجا به شنوندگان میگویم. او درباره بن بست هستهای معتقد است که غرب در خلال دو سالی که ایران با تعلیق غنیسازی اورانیوم موافقت کرد، از مذاکره خودداری کرد و بنابراین، تهران اعتماد به مذاکره را از دست داده بوده است.
محمد جواد ظریف، نماینده سابق ایران در سازمان ملل که در بین نخبگان سیاسی آمریکا نیز شناخته شده است نامزد پست وزارت خارجه ایران در کابینه حسن روحانی است. دکتر ظریف به زبان انگلیسی مسلط است و مدرک دکتری خود را از دانشگاه دونور کلورادو در آمریکا دریافت کرده است
ظریف میتواند؟
محمدجواد ظریف 53 ساله در حالی تا چندی دیگر پا به وزارت خارجه خواهد گذاشت که در چند سال گذشته، فرصت زیادی برای رسیدن به آرزوی دیرینهاش برای تدریس در دانشگاه داشته و یقینا زندگی او از این پس دستخوش تغییرات جدید خواهد شد؛ تغییراتی که نگاههای نگران بسیاری را به همراه خود دارد و نگاههایی که میخواهند ببینند تا وزیر خارجه جدید ایران چه راهکارهایی برای برون رفت از وضعیت موجود ایران در سیاست خارجی به کار خواهد گرفت.
اما آنچه از سوابق و علایق ظریف کاملا هویداست، این است که این دیپلمات کارکشته همواره به دنبال رفع شکافهای موجود میان ایران و قدرت جهانی بوده است، ولی به واقع او میتواند در این مقوله یار حسن روحانی باشد؟ باید دید.
استقبال غرب از وزارت ظریف؟
دیپلمات های غربی از نامزد پست وزارت امورخارجه کشورمان استقبال کرده و این انتخاب را نشانه تمایل رئیس جمهور منتخب برای بهبود روابط با غرب به ویژه با آمریکا تفسیر کرده اند.
به گزارش جهان، تسنیم به نقل از رویترز نوشت: انتخاب محمد جواد ظریف برای پست وزارت خارجه بهترین گزینه است برای اینکه حسن روحانی، رئیس جمهور جدید ایران بخواهد نشانهای مبنی بر عزم وی برای بهبود روابط ایران با غرب به ویژه آمریکا بفرستد.
محمد جواد ظریف، نماینده سابق ایران در سازمان ملل که در بین نخبگان سیاسی آمریکا نیز شناخته شده است نامزد پست وزارت خارجه ایران در کابینه حسن روحانی است. دکتر ظریف به زبان انگلیسی مسلط است و مدرک دکتری خود را از دانشگاه دونور کلورادو در آمریکا دریافت کرده است.
به گفته دیپلماتها وی در مذاکرات محرمانه زیادی در طی 35 سال اخیر به ویژه درباره روابط ایران و آمریکا حضور داشته است. مذاکراتی که اغلب به خاطر اختلاف بر سر برنامه هستهای ایران و حمایت ایران از گروههای ضد اسرائیلی و نیز تلاش آمریکا برای تغییر حکومت در ایران به شکست انجامیده است. با این حال انتخاب ظریف، نشان میدهد رئیس جمهور اعتدالگرای ایران قصد دارد یک بار دیگر شانس خود را دراین باره امتحان کند.
یکی از دیپلمات های غربی که چندین بار با ظریف ملاقات داشته است به رویترز میگوید: « ظریف همیشه تلاش میکرد تا آنچه که ممکن است را برای بهبود روابط به شیوهای هوشمندانه، شفاف و مشخص انجام دهد. او کسی است که آمریکا را به خوبی میشناسد و جزو معدود کسانی است که در محافل واشنگنتن نیز شناخته شده است. »
هرچند در پروسه تصمیم گیری سیاست خارجی ایران دستگاههای دیگری همچون، شورای امنیت ملی و دیگر نهادها نقش دارند، اما در صورت انتخاب ظریف از سوی مجلس ایران که اکثریت آن را محافظهکاران تشکیل می دهند، می توان نشانههایی مبنی بر تمایل ایران به بهبود روابط با غرب را دریافت کرد.
دنیس راس، یکی از دیپلماتهای کارکشته آمریکا میگوید:« ظریف تمایل خود به مذاکره بر اساس حسن نیت را نشان داد، انتخاب وی در غرب اینگونه تفسیر خواهد شد که روحانی قصد دارد با غرب وارد تعامل شود.» دنیس راس با این حال می افزاید ظریف تنها در حد یک نشانه است و بایستی رفتار ایران را در عمل را مشاهده کنیم.
برنت اسکروکرافت، مشاور امنیتی جورج بوش، ظریف را فردی «منطقی» توصیف میکند، اما وی تاکید میکند بایستی به میزان آزادی عمل وی نیز توجه کرد.
به گفته یکی از فرستادههای سابق سازمان ملل، محمد جواد ظریف سالها قبل و در جریان مذاکرات آزادی اتباع آمریکاییکه در لبنان ربوده شده بودند، تلاش زیاید از خود نشان داد.
جیمز دابینز، یکی دیگر از دیپلماتهای آمریکایی نیز که در کنفرانس امنیتی بن درسال 2001 برای آینده افغانستان تشکیل شده بودحضور داشت ظریف را داری نقش محوری و مثبت با حس شوخ طبعی در مذاکرات توصیف میکند. وی به خاطر میآورد که چگونه ظریف نماینده ائتلاف شمال افغانستان را متقاعد کرد تا از برخی خواستههای خود در حکومت افغانستان منصرف شود.
« هیئت ائتلاف شمال بر مواضع خود پافشاری میکرد، بالاخره ظریف رئیس هیئت را به کناری کشید و چند لحظه درگوشی با او صحبت کرد، سپس فرستاده ائتلاف به میز مذاکرات برگشت و گفت: اوکی! منم موافقم.؛ ظریف در انتها نقشی را ایفا کرد که بدون آن دولت کرزی شکل نمیگرفت.»
منبع : تابناک