بیماری عروق محیطی خطرناک است
بیماری عروق محیطی (Peripheral vascular disease) به بیماری رگ های خونی خارج از قلب و مغز اشاره می کند. این بیماری اغلب سبب تنگ شدن رگ هایی می شود که به پاها، دست ها، معده و کلیه ها خونرسانی می کنند.
دو نوع اصلی از این بیماری رگ های خونی وجود دارند:
1- عملکردی: در این حالت بیماری عروق محیطی علت عضوی ندارد. این بدان معنی است که بیماری عروق محیطی با نقایصی در ساختار رگ های خونی همراه نمی باشد.
این بیماری ها اغلب با علایم مربوط به اسپاسم (انقباض) رگ همراه هستند که رخ داده و سپس قطع می گردد. پدیده رینود مثالی از این بیماری ها می باشد. در پدیده رینود، به واسطه هوای سرد، فشار روحی، کارکردن با اجسام لرزان یا استعمال دخانیات امکان دارد جریان خون دچار محدودیت گردد.
2- عضوی: در این حالت بیماری عروق محیطی، به دلیل نقص ساختاری در رگ های خونی ایجاد می شود. نمونه های این حالت شامل التهاب و آسیب بافتی می باشند.
بیماری سرخرگ محیطی
بیماری سرخرگ های محیطی (Peripheral artery disease) یک نوع از بیماری عروقی محیطی می باشد. این حالت به دلیل رسوب چربی (آترواسکلروز) در دیواره داخلی سرخرگ ها رخ می دهد. این رسوبات جلوی جریان طبیعی خون را می گیرند.
بیماری سرخرگ محیطی حالتی است مشابه بیماری سرخرگ های کرونری و سرخرگ کاروتید.
بیماری سرخرگ کرونری نام دیگر رسوب چربی یا آترواسکلروز در سرخرگ های تامین کننده خون و موادغذایی برای عضله قلبی می باشد.
بیماری سرخرگ کاروتید نام دیگررسوب چربی یا آترواسکلروز در سرخرگ گردن است که خون مغز را تامین می کند.
در بیماری سرخرگ محیطی، رسوبات در دیواره داخلی سرخرگ ها ایجاد می شوند.
این رسوبات و انسداد در دیواره داخلی سرخرگ ها، عمدتا در سرخرگ های کلیه، معده، دست، ساق و پا جریان خون را دچار محدودیت می نمایند.
بیماری سرخرگ محیطی ممکن است در صورت عدم درمان، منجر به قانقاریا و قطع اندام شود. افراد دچار بیماری سرخرگ محیطی اغلب واجد رسوبات چربی در سرخرگ های قلبی و مغزی می باشند و ممکن است بیماری سرخرگ محیطی اولین علامت در آنها باشد.
اکثر افراد دچار بیماری سرخرگ محیطی در معرض خطر مرگ به علت ابتلا به سکته مغزی و حمله قلبی می باشند.
اگر لخته خون تشکیل شود و سرخرگ قلبی را مسدود کند، حمله قلبی رخ می دهد. اگر لخته خون، سرخرگ مغز را دچار انسداد نماید، سکته مغزی ایجاد می شود.
علایم
علایم شایع کاهش خونرسانی به پا در مراحل اولیه شامل گرفتگی، خستگی، احساس سنگینی، درد یا ناراحتی در پا و باسن در طول فعالیت می باشند. وقتی فعالیت متوقف می شود این علایم کاهش می یابند. به این علایم «لنگش متناوب» اطلاق می شود.
علایم کاهش خونرسانی به کلیه شامل افزایش ناگهانی فشار خون یا کنترل دشوار یا غیرممکن فشار خون با دارو می باشند.
ممکن است انسداد شدید سرخرگ کلیه منجر به از دست رفتن عملکرد کلیه یا نارسایی آن شود.
تشخیص
تشخیص بیماری عروق محیطی با شرح حال پزشکی و معاینه بالینی آغاز می شود. در معاینه، پزشکتان یک تست ساده که ABI نامیده می شود (مخفف شاخص مچ پایی بازویی) را انجام می دهد.
پس از آن سایر بررسی ها ممکن است انجام شوند که عبارتند از :
- سونوگرافی داپلر
- سی تی اسکن آنژیوگرام
- آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA)
- آنژیوگرام معمولی (با استفاده از کاتتر)
درمان
اکثر افراد دچار بیماری سرخرگ محیطی را با اصلاح شیوه زندگی، داروها یا هر دو می توان درمان نمود. تغییرات شیوه زندگی جهت کاهش میزان خطر عبارتند از :
- قطع استعمال سیگار
- کنترل فشار خون
- کنترل دیابت (بیماری قند خون)
- فعالیت جسمانی (شامل برنامه ورزشی تحت کنترل)
- استفاده از یک رژیم غذایی حاوی مقادیر پایین چربی اشباع و کلسترول
PAD ممکن است نیازمند درمان دارویی باشد. این داروها عبارتند از :
- داروهای مرتبط با افزایش مسافت قابل قدم زدن (سیلوستازول و پنتوکسی فیلین)
- داروهای ضد انعقاد خون جهت جلوگیری از چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر و ایجاد لخته خونی
- داروهای کاهش دهنده کلسترول (استاتین ها)
اصلاحات شیوه زندگی (شامل برنامه ورزشی) اغلب سبب بهبود علایم یا جلوگیری از بدتر شدن علایم می شوند.
در تعداد اندکی از بیماران تغییرات شیوه زندگی به تنهایی کافی نمی باشند، بنابراین جراحی یا آنژیوپلاستی ضروری می شود.
آنژیوپلاستی یک عمل غیر جراحی است که در آن سرخرگ های دچار انسداد یا تنگی، متسع می شوند. یک لوله نازک که کاتتر نامیده می شود با یک بادکنک کوچک بدون باد در سر آن(بالون)، به داخل بخش تنگ شده سرخرگ رانده می شود.
سپس بادکنک باد می شود. این کار به دیواره ها فشار آورده و سبب بازشدن بخش تنگ شده، می گردد. سپس بادکنک خالی شده و کاتتر خارج می شود.
اغلب از طریق کاتتر، یک استنت (یک لوله سیمی توری) در داخل سرخرگ دچار تنگی، تعبیه می شود.
سپس استنت باز شده و باز باقی می ماند. استنت در محل گذاشته شده و سرخرگ بیمار را باز نگه می دارد.
ممکن است در صورتی که طول زیادی از یک سرخرگ دچار تنگی شده باشد، انجام عمل جراحی ضروری باشد.
در طی عمل جراحی، یک سیاهرگ از محل دیگری از بدن و یا یک رگ خونی مصنوعی، در بالا و پایین محل دچار انسداد قرار داده می شود تا جریان کافی خون را از ناحیه قبل از انسداد به مناطق پایینی بعد از انسداد، فراهم نماید.
بخش سلامت تبیان
منبع : سایت مرکز قلب تهران - دکتر اکبر نیک پژوه
مطالب مرتبط:
