تأمین انرژی به چه قیمت؟

در این مطلب قصد داریم به اثرات مخربی که جریان بازیابی و تبدیل سوخت های فسیلی به انرژی، بر محیط زیست می گذارد بپردازیم.

سوخت فسیلی را از نگاه علمی می توان اینگونه تعریف کرد: «مواد حیوانی و گیاهی –به خصوص ذغال سنگ، کود گیاهی، ذغال سنگ های چوب نما، مواد نفتی و گاز طبیعی- که به صورت ناقص با اکسیژن ترکیب و یا فاسد شده اند».

سوخت را نیز از نظر علمی اینگونه می توان تعریف کرد: «ماده ای که می تواند سوزانده شود یا به شیوه ی دیگری به کار گرفته شود تا حرارت تولید کند».

در دنیای مدرن ما، سوخت های فسیلی اهمیت ویژه ای دارند. ما این سوخت های فسیلی را از زمین و یا زیر آب ها تهیه و به نیروی برق تبدیل می کنیم. تقریباً 90% نیاز برق جهان، از طریق سوخت های فسیلی تامین می شود.

با این حال، مسائل زیادی در زمینه ی رابطه ی میان سوخت های فسیلی و آلودگی های محیطی مطرح است که این مسائل امروزه در حوزه ی حفظ سلامت زمین، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

سوخت های فسیلی به عنوان منابع انرژی قابل بازیابی مطرح نیستند و فارق از مسائل زیست محیطی، هزینه های بازیافت و تبدیل آنها، مورد سۆال و ارزیابی قرار گرفته است. به منظور تامین منابع پایدار نسل های آینده، جنبه های مختلف این مسئله باید مورد ارزیابی قرار بگیرد.

نوع سوختن این سوخت های فسیلی باعث آزاد شدن میزان قابل توجهی گاز گلخانه ای می شود. در واقع در حال حاضر منابع اصلی انرژی به عنوان آلاینده های اصلی اتمسفر شناخته می شوند! مواد بسیاری در این پروسه آزاد می شود که باعث آلودگی هوا، آلودگی آب، هدر رفتن منابع، فرسایش زمین و شیوع بیماری های مختلف می شود. بسیاری از این بیماری ها به راحتی توسط بشر قابل دیدن نیست؛ با این وجود اثرات مضر آن از جمله نابودی آبزیان قابل مشاهده است.

دی اکسید کربن به عنوان اصلی ترین عامل گرمایش زمین شناخته می شود. اثرات گرمایش زمین بر محیط زیست بسیار گسترده است. در قطب جنوب، گرمایش زمین باعث آب شدن سریع تر یخ ها و در نتیجه بالا رفتن سطح آب می شود. بالا رفتن سطح آب مانع فعالیت هایی چون کشاورزی و ماهیگیری تجاری و تفریحی می شود.

آلودگی هوا نیز مشکل دیگری است که در نتیجه ی استفاده از سوخت های فسیلی حاصل می شود. در این پروسه، انواع گازهای شیمیایی آزاد می شود. علاوه بر گسترش انواع بیماری ها، این گازهای شیمیایی هم چنین بر میزان پایداری محصولات اثر می گذارد. به طور مثال گازهای شیمیایی در لایه های محافظ برگ ها نفوذ کرده و سلول های اصلی را نابود می کند. در نتیجه گیاه مجبور به تمرکز بر روی بازسازی سلول های مرده می شود، و رشد نخواهد کرد.

بسیاری مواد سمی مانند جیوه در پروسه ی تبدیل و بازیابی آزاد می شوند. هنگاهی که ذغال سنگ می سوزد، اکسید نیتروژن با ظرفیت پایین آزاد می کند. متاسفانه این ماده تا مدت زیادی در جو باقی می ماند. شناخت تمام اثرات مخرب این ماده شیمیایی، ممکن است تا صدها سال طول بکشد. وقتی نتوانیم اثرات مخرب را ببینیم و بشناسیم، طبیعتا بسیار سخت خواهد بود که این اثرات را کم کرده و یا از بین ببریم! تنها راه حل این مشکل، پیشگیری از تولید این ماده شیمیایی است! نزدیک به 50% اکسید نیتروژن موجود در جو، و 70% دی اکسید گوگرد، نتیجه ی مستقیم سوختن ذغال سنگ است.

تبدیل سوخت های فسیلی هم چنین ممکن است باعث انباشتگی مواد زائد جامد شهری شود. این نوع انباشتگی اثرات گسترده ای بر محیط زیست دارد. این ضایعات خطر انتشار مواد سمی را بالا می برد که باعث مسموم شدن آب های سطحی و زیرزمینی می شود و زندگی حیوانات را نیز در معرض خطر قرار می دهد.

آزاد شدن سوخت های فسیلی می تواند باعث نشت مواد نفتی شود که اثرات مخرب آن برای بسیاری شناخته شده است. نشت نفت از سکوهای نفتی می تواند اثرات مشابه آنچه گفت بر محیط زیست و حیوانات بگذارد. استخراج ذغال سنگ به طور مثال می تواند منشأ اصلی آلودگی های آب باشد.

متاسفانه ما نسلی بسیار حریص نسبت به انرژی هستیم! پیش از کاستن از این اثرات مخرب، لازم است از نیازهای خودمان بکاهیم! علم ممکن است بتواند منابع مختلفی برای انرژی پیدا کند، اما هیچ کدام جوابگوی نیاز گسترده ی ما نخواهد بود. این اثرات مخرب، در تمام جهان شناخته شده است و مختص یک کشور خاص نیست.

تنها به یک چیز می توان مطمئن بود؛ آن هم این که با محافظه کاری بیشتر در مصرف سوخت های فسیلی، کمک شایانی به کاستن صدمات وارده بر محیط زیست و سلامت بشر خواهیم کرد.

منبع: Essortment