آشنایی با انواع گلیم ایرانی

این روزها بسیاری از خانم‌های خانه‌دار، برای تزئین خانه‌های خود از گلیم استفاده می‌کنند، چرا که این نوع از دست بافته‌ها، به دلیل داشتن پشم طبیعی گوسفند و رد هنر دست‌های بانوان روستایی، حس زندگی در خود دارند.

شما هم اگر می‌خواهید برای خانه خود گلیم انتخاب کنید، باید طرح‌ها و انواع آن‌ها را بشناسید تا بتوانید تصمیم درست‌تری بگیرید.

گلیم ایل شاهسون

مهم‌ترین بافت آن‌ها، گلیم‌های سسوماک است که در زبان محلی به آن ورنی می‌گویند. به طور کلی از طرح‌های هندسی شکسته با رنگ‌های ملایم استفاده می‌کنند و کمتر می‌توان دو گلیم ایل سون را از نظر طرح و رنگ، مشابه یافت. بهترین رواسبی در ایران، جل اسب‌های سون است که به صورت شش تکه با رنگ‌های متنوع است.

گلیم لری

لرها گلیم‌های مرغوبی می‌بافند که بیشتر با رنگ‌های سیاه، سبز، آبی، سفید با نقوش خاص منطقه مشخص می‌شود. بهترین بافت لرها، خورجین بزرگ برای نگهداری اثاث خانه است. حاشیه آن‌ها را برای آن که محکم باشد قالی بافی می‌کنند.

گلیم هرسین

گلیم هرسین، بنا بر ذوق و سلیقه بافنده و شرایط اطراف او بافته می‌شود. در حاشیه و زمینه، نقش‌های ریز و پر بافته می‌شوند، به طوری که جای خالی در این گلیم وجود ندارد. از پشم بز به علت ضد بید بودن در حاشیه گلیم استفاده می‌کنند. رنگ‌های گلیم هرسین عمدتاً به سفید، سورمه‌ای، سبز و قرمز و اخیراً سرخابی محدود می‌شود.

گلیم بلوچ

بلوچ‌ها به دلیل شرایط اقلیمی، همیشه با طبیعت در پیکارند و همواره آرزوی برخورداری از منابع فراوان آب و مرغزار را در بافت‌های خود بیان کرده‌اند. معمولاً سرتاسر گلیم بلوچ از بافت راه راه شکل گرفته که در هر ردیف آن، نقوش متفاوت از طرح و رنگ به چشم می‌خورد. رنگ‌های تیره مانند قهوه‌ای، قرمز تیره، شتری و آبی سیر و رنگ‌های روشن مثل سبز، زرد و قرمز، مشخصه طرح‌های بلوچ اند.

گلیم خمسه

خمسه از یگانگی پنج ایل شیراز تشکیل می‌شوند. بافت‌های سوماک خمسه ده بید نام دارد. متداول‌ترین طرح گلیم‌ها، زمینه‌ای طبیعی به رنگ تیره است که ستارگانی مورب به صورت لوزی‌های متداخل روی آن بافت شده است. گلیم‌های ستاره‌ای را بیشتر به صورت کم عرض می‌بافند و بعد به هم می‌دوزند. گلیم‌های جدیدتر، گاه زمینه‌ای سفید با عرض بیشتر دارند.

گلیم سنه

سنه، امروزه سنندج نامیده می‌شود. در هیچ جای ایران گلیم‌هایی به ظرافت گلیم‌های سنه بافته نمی‌شود. طرح آن بیشتر طرح هراتی آمیخته با طرح بوته‌ای و خطوط مورب در رنگ‌های متعدد است. زیباترین طرح گلیم سنه، ترنجی در وسط و زمینه‌ای رنگی دارد و بته‌ای نیز با ظرافت در آن بافته شده است.

گلیم قشقایی

رنگ‌های تند و شاد از ویژگی‌های گلیم قشقایی است، اما رنگ‌های متضادی نیز در کنار رنگ‌های قرمز و زرد به کار می‌رود. نقوش هندسی بخش اساسی طرح‌های قشقایی است. مانند: هشت ضلعی، ستاره هشت پره تصاویر طاووس، بز، آهو.

گلیم افشار

طرح مخصوص افشار، معمولاً ستاره‌های متعدد روی زمینه‌ای به رنگ طبیعی یا رنگ سیر است. نقش‌ها، گل‌های ستاره‌ای هستند که به صورت مورب، کنار هم چیده می‌شوند و به صورت لوزی در هم نمایان می‌شوند.

گلیم زرند

دارای بافت چاک دار کوچک است. بیشتر کار، عناصر ترک زبان شاهسون است که تعداد زیادی از آن‌ها در این منطقه مقیم شده‌اند. گلیم‌های زرند، دراز، باریک و بادوامند. طرح‌های قراردادی با گل و گیاهی با مو خزنده و گاهی به صورت طرح لوزی مشبک یا دو تا سه ترنج در هم هستند.

گلیم ترکمنی

گلیم ترکمنی سبک و محکم است. در این گلیم‌ها، رنگ مهم‌ترین عامل است و رنگ قرمز با سایه روشن‌های مختلف، نقش ویژه‌ای دارد، رنگ‌های دیگر، نارنجی، آبی، سبز و گاهی زرد است. این رنگ‌های متضاد هماهنگی زیبایی به وجود می‌آورند.

استان مازندران

در بیشتر روستاهای مازندران، نوعی دار افقی استفاده می‌شود که به کرچال معروف است و علاوه بر آن، از دارهای عمودی نیز در تولید قالی، قالیچه، تابلو فرش و گلیم بهره می‌برند. آلاشت از مراکز مهم تولید جاجیمچه است.

منبع: روزنامه هفت صبح

باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: f_atyabi

برگرفته از گروه: تزیینات و دکوراسیون