تبیان، دستیار زندگی
در ساقه های دو لپه ای جوان سه ناحیه مشخص، اپیدرم، پوست و استوانه آوندی (استل) وجود دارد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ساقه دو لپه ای

در مقاله پیش دانستیم برخی از ساقه های تخصص یافته عبارتند از ریزوم ها، غده ها و ....

در ساقه های دو لپه ای جوان سه ناحیه مشخص، اپیدرم، پوست و استوانه آوندی (استل) وجود دارد.

ساقه دو لپه ای
ساقه دو لپه ای

اپیدرم

اپیدرم در اطراف ساقه از یک ردیف از سلول ها بدون فضای بین سلولی ساخت شده است. اپیدرم دارای روزنه و انواع مختلفی از کرک هاست. دیواره های بیرونی سلول های اپیدرمی کوتینی شده اند. در برش عرضی سلول ها تقریباً مستطیلی شکل هستند. اپیدرم اساساً بافت های درونی را از آسیب مکانیکی و از ورود عوامل بیماری زا حفظ می کند.

پوست

ناحیه ای از ساقه که درست در زیر اپیدرم قرار دارد، پوست نامیده می شود. درونی ترین لایه پوست آندودرم است که به عنوان غلاف نشاسته ای نیز شناخته شده است. آندودرم لایه ای از سلول های دارای ذرات نشاسته است که استل را احاطه می کند. حد فاصل بین اپیدرم و آندودرم، به دو ناحیه دارای بافت کلانشیم و بافت پارانشیم قابل تقسیم است. بعد از اپیدرم معمولاً نواری از کلانشیم وجود دارد که سبب استحکام مکانیکی در ساقه در حال رشد می شود.

این سلول ها گاهی دارای کلروپلاست هستند و عمل فتوسنتز را انجام می دهند. سلول های پارانشیمی در زیر کلانشیم با داشتن دیواره های نازک و فضاهای بین سلولی قابل تشخیص هستند. سلول های پارانشیمی پوست دارای کلروپلاست هستند و امکان دارد همانند سلول های فتوسنتزی عمل کنند. سلول های پارانشیمی پوست اساساً نقش ذخیره ای دارند. سلول های اسکرانشیمی نیز در پوست برخی از گیاهان یافت می شوند.

استوانه آوندی

استوانه آوندی از دایره محیطیه و دسته های آوندی ساخته شده است. ناحیه بین آندودرم و دسته های آوندی به عنوان دایره محیطیه شناخته شده است. این لایه از سلول های پارانشیمی یا در برخی نمونه ها از سلول های اسکلرانشیمی ساخته شده است. اسکرانشیم ممکن است به شکل توده های مجزا و یا به صورت حلقه پیوسته ای در بیرون دایره محیطیه دیده می شود.

دسته های آوندی

دسته های آوندی عموماً به شکل یک حلقه گسسته در مرکز آرایش یافته اند. در هر دسته آوندی یک جانبه چوب به سمت مرکز، آبکش به طرف پیرامون و یک نوار پروکامبیوم در بین این دو بخش قرار دارد. در ساختار نخستین ساقه، قبل از فعالیت کامبیوم، چوب اولیه از عناصر آوندی کوچک در موقعیت درونی تر به نام پروتوگزیلم و عناصر آوندی بزرگ تر در بیرون به نام متاگزیلم ساخته شده است.

به عبارت دیگر، برخلاف ریشه، چوب در ساقه اندارش ( درون آغازه ) است. چوب از تراکئیدها، و سل ها، فیبرها و پارنشیم چوبی ساخته شده است. آبکش از لوله های آبکش، سلول های همراه و پارانشیم آبکش ساخته شد است. آبکش در ساقه نیز مانند ریشه اگزارش است. پروتوفلوئم ها در بیرون و متافلوئم ها در درون تمایز پیدا می کنند.

ساقه دو لپه ای

کامبیوم

کامبیوم از تعدادی لایه سلول های مریستمی ساخته شده است که بین آبکش و چوب قرار دارد. سلول های کامبیوم با دیواره نازک مستطیلی یا آجر مانند در برش عرضی دیده می شوند. این نوع کامبیوم، کامبیوم فسیکولار ( درون دسته های آوندی ) یا اینترا فسیکولار نامیده شده است.

اشعه مغزی

دست های آوندی به وسیله ردیف های شعاعی از سلول های پارانشیمی به نام اشعه مغزی از یکدیگر جدا شده اند. این سلول ها اساساً برای انتقال غذا و آب به طور شعاعی در ساقه و همچنین برای ذخیره غذا عمل می کنند.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی