ارمغان مادران معتاد

در پی این تماس، مددکاران اورژانس اجتماعی موضوع را به پلیس گزارش کرده و همراه آنها برای بررسی موضوع به صبا شهر اعزام شدند.

ماموران انتظامی و مددکاران با حضور در محل، پسر هشت ساله را در یک چهار دیواری مخروبه که پاتوق معتادان بود، پیدا کردند و او را برای تحقیقات به مرکز پلیس انتقال دادند.

ماموران سپس به تحقیق از همسایه‌ها پرداختند و متوجه شدند یک زن جوان این کودک را یک هفته پیش به آن مخروبه ـ که پاتوق معتادان بوده ـ آورده و یک ساعت بعد با جا گذاشتن وی در آن محل، متواری شده است.

ماموران انتظامی با اطلاعات به دست آمده از همسایه‌ها، تحقیق از پسر هشت ساله را آغاز کردند.

یک هفته با معتادها زندگی کردم

این کودک گفت: مدت هاست پدرم را ندیده‌ام. مادرم هم شیشه مصرف می‌کند. ما جایی برای ماندن نداشتیم و تاکنون به مدرسه هم نرفته‌ام. یک هفته پیش مادرم که حال خوبی نداشت، مرا به این چهار دیواری مخروبه آورد و خواست اینجا بمانم تا بازگردد اما دیگر از او خبری نشد.

شیوع وابستگی به موادمخدر در خانم ها بسیار کمتر از آقایان است و برآوردهای متعدد، میزان مراجعه خانم ها برای درمان وابستگی به موادمخدر را در کلینیک های درمانی بین 5 تا 10 درصد کل مراجعین تخمین می زنند. از طرف دیگر، به دلایل گوناگون ما نند نقش مهم خانم ها در اجتماع و خانواده و تربیت افراد نسل بعد، بارداری و زایمان و حفظ سلامت مادر و نوزاد. ویژگی های شخصیتی خانم ها و... باید توجه بیشتری به اعتیاد در خانم ها صورت گیرد.

متاسفانه گاهی خانمی که موادمخدر مصرف می کند، متوجه می شود که باردار است و یا خانمی که تحت درمان است از بارداری خود اطلاع پیدا می کند. حال سوال این است که چه باید کرد؟ اگر مادر به مصرف مواد خود ادامه دهد مواد از جفت رد می شود و به جنین می رسد و بنا به ماهی که خانم باردار در آن قرار دارد، جنین هم ممکن است به مواد وابسته شود.

وقتی در برخی از بیمارستان‌های دولتی، مانند بیمارستان امام خمینی(ره) تهران، بخش‌هایی برای ترک اعتیاد نوزادان در نظر گرفته می‌شود، باید کمی نگران آمار زنان معتاد شد؛ آماری که یا اعلام نمی‌شود یا برای جلوگیری از سیاه‌نمایی، کمتر از واقعیت به گوش مردم می‌رسد.

حالا بر اساس همین آمار و به گفته فریده سده بیاتی، مدیرکل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی، یک میلیون و 350 هزار معتاد در کشور وجود دارد که 5/9درصد آنان یعنی در حدود 130 هزار نفر را زنان تشکیل می‌دهند؛ زنانی که درصد زیادی از آنان مادر می‌شوند و کودکانی را به دنیا می‌آورند که از روز اول تولد، با درد خماری و عذاب ترک، مواجه هستند.

سندروم محرومیت نوزادان

نوزادان مادران معتاد با محرومیت زاده می‌شوند، نامش را «سندروم محرومیت از مواد» گذاشته‌اند. دکتر ابراهیم حسنی، استاد دانشگاه علوم پزشکی زنجان در این باره به «حمایت» می‌گوید: مواد مخدررا وقتی مادربارداری مصرف می کند، از جفت رد و وارد بدن نوزاد می‌شود. این نوزاد وقتی به دنیا بیاید بی‌قرار است، مدام گریه می‌کند، می‌لرزد و تشنج دارد، یعنی با تمام علایم خماری زاده می‌شود. به گفته وی هرچه دوز مصرف مادر بیشتر باشد این علایم در نوازد نیز شدت بیشتری خواهد داشت، البته در این میان خبر خوشی هم وجود دارد؛ یعنی بیش از نیمی از نوزادان معتاد، بدون دارو ترک می‌کنند و دارو فقط برای آنانی تجویز می‌شود که علایم شدیدتری دارند.ضمن این که تحقیقات نشان می دهد که نوزادان به دنیا آمده از مادران معتاد در معرض خطر ابتلا به نشانگان مرگ ناگهانی نوزاد قرار دارند. توجه داشته باشید که مصرف مواد را در دوران بارداری توصیه نمی کنیم و از طرف دیگر با قطع مصرف خودسرانه موادمخدر در این دوران نیز به شدت مخالفیم زیرا حالت ترک و استرس های ناشی از آن در بسیاری از موارد از مادر به جنین منتقل می شود و می تواند در رشد و تکامل وی اختلال ایجاد کند و حتی سقط جنین را در پی داشته باشد اما یک درمان کاملا نگهدارنده می تواند تا میزان زیادی از احتمال بروز بیماری ها یا حتی مرگ در مادر یا جنین بکاهد.

هدیه مادران معتاد به نوزادان

مصرف مخدر باعث می‌شود زنان باردار با زایمان زودرس روبه‌رو شوند. دکتر میترا چگینی، کارشناس بهداشت، مشکلات ذهنی، گریز از جمع و تأخیر در تکامل را بیماری‌های نوزادان متولد شده از مادران معتاد می‌داند و در این باره به «حمایت» می‌گوید: نوزادان معتاد افراد پرخطر جامعه را تشکیل می‌دهند. گذشته از این، نوزادان معتاد بعد از ترک نیاز به مراقبت‌های خاص دارند و چون مادران آنان نیز توان مراقبت از نوزادان معتاد خود را ندارند و برای بررسی‌های بعدی و چکاپ‌های مداوم، به بیمارستان نمی‌آورند، نمی‌توان مطمئن بود که این نوزادان مدتی دیگر و با مصرف دوباره مواد مخدر از سوی مادر و شیردهی همزمان، گرفتار اعتیاد نشوند.

اعتیاد بعد از تولد

اگر برابر آمار، هر خانواده را 4 نفر در نظر بگیریم و آن را در جمعیت معتاد کشور ضرب کنیم عددی معادل 5 میلیون 400 هزار نفر به دست می‌آید که این افراد به طور مستقیم با پدیده اعتیاد ارتباط دارند.

مصطفی اقلیما، کار‌شناس علوم اجتماعی در این باره به «حمایت» می‌گوید: این عدد باید حداقل در 2 ضرب شود تا آمار واقعی اعتیاد در کشور به دست آید و این نکته را باید در نظر گرفت که نیمی از این جمعیت را کودکان تشکیل می‌دهند و بیش از 30‌‌درصد آنان از طریق خرید‌ و ‌فروش و مصرف، به مواد ‌مخدر اعتیاد پیدا می‌کنند. بدتر این که نوزاد خانواده‌ا‌ی که در آن تریاک مصرف می‌شود، به بوی آن معتاد می‌شود و نمی‌تواند در مکان دیگری غیر از آنجا بخوابد؛ یعنی حتی اگر مادر هم حین بارداری به مخدر اعتیاد نداشته باشد، حضور در خانواده‌ای معتاد نوزاد را معتاد می‌کند. وی تأکید می‌کند: برخی زنان معتاد حتی با خوراندن مواد مخدر مانند تریاک به کودکان خود، آنان را راهی خیابان‌ها می‌کنند تا از طریق جلب ترحم با مستمسک قراردادن آنان، امرار معاش کنند. این اتفاق برای نوزادان هم می‌افتد و به همین دلیل این کودکان به شکل خوابیده در کنار خیابان‌ها در گرما و سرما به عنوان ابزار تکدی‌گری مشاهده می‌شوند.