مقدار مسافت شرعی چقدر است؟

در این مقاله در مورد مقدار مسافت شرعی و حکم نماز و روزه کسی که شغلش در سفر است مطالبی را تقدیم شما عزیزان می کنیم:

شرح بیشتر سوال: موطن بنده کرج می باشد و با اینکه در تهران متولد شده ام اما چون اعراض نموده ام در ایام ماه مبارک رمضان در سفر به تهران روزه هایم را شکسته می گیرم . با این فرض می خواستم بدانم در محل کارم که کیلومتر 18 جاده قدیم می باشد آیا اگر از تهران به محل کار بروم روزه ام کامل باید باشد یا شکسته؟ بعبارتی چون در سفر از کرج که وطنم می باشد به محل کار بدلیل پیوستگی سفر روزانه روزه ام را کامل می گیرم، آیا از تهران هم همین حکم را دارد یا نه؟

اگر فاصله وطن فعلی شما (کرج) تا محل کارتان کمتر از مسافت شرعی (5/22 کیلو متر) باشد، با این که هر روز به آنجا می روید، ولی مسافر نیستید ؛ زیرا سفر شما در کمتر از مسافت شرعی است؛ و بنابراین روزه شما صحیح و نمازتان کامل است. ولی زمانی که به تهران می روید شرعاً مسافر بوده، نمازتان شکسته و نمی توانید روزه بگیرید و تازمانی که به کرج برنگشته اید حتی در محل کار، نمازتان شکسته و نمی توانید روزه بگیرید. مگر اینکه به وطن بر گشته و از آنجا به محل کارخود بروید.

اما اگر فاصله وطن فعلی شما (کرج) تا محل کارتان 5/22 کیلو متر یا بیشتر باشد و شما حداقل هفته ای یک بار یا هر ده روز یک بار به آنجا می روید به عنوان دائم السفر (کسی که شغل او در سفر است) طبق فتوای مقام معظم رهبری نمازتان کامل و روزه گرفتن شما صحیح است. در این صورت اگر سفر شما به تهران سفر کاری باشد در تهران هم نمازتان کامل و روزه شما صحیح است! اما اگر سفرتان به تهران به خاطر کار و شغلتان نباشد بلکه به خاطر امور شخصی باشد، نمازتان شکسته و روزه هایتان را باید افطار کنید. و در این صورت تا زمانی که به وطن برنگشته اید (حتی در محل کار) نمازتان شکسته و باید روزه خود را افطار کنید.

با این حال این سۆال را از دفاتر مراجع استفتاء نمودیم که پاسخ دریافتی به این شرح است:

پاسخ دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

اگر به تهران جهت انجام کار (خرید و فروش) و از آنجا به محل کار بروید نماز کامل و روزه صحیح می باشد و اگر به قصد میهمانی رفته اید اگر از اول قصد دارید بعد از مهمانی تهران به محل کار بروید نماز کامل و روزه صحیح است.

پاسخ آیة الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی) در خصوص سۆال مذکور به این شرح است:

در فرض مزبور نماز کامل و روزه واجب است.

شرح بیشتر سوال:

برای آن که نماز خود را شکسته بخوانیم چه مقدار مسافت نیاز است که طی نماییم؟ ما که در کشور آمریکا زندگی می کنیم ملاک شکسته شدن نماز خود را از کدام یک از این دو مورد انتخاب نماییم: آخر شهر و یا دیوارهای شهر؟

الف. درباره مقدار مسافت شرعی فقها چند نظریه دارند:

برخی مقدار مسافت را تقریباً 5/22 کیلومتر می دانند. (آیات عظام: امام خمینی، بهجت، خامنه ای، فاضل لنکرانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی. توضیح المسائل مراجع، ج1، م 1272) بعضی می گویند مسافت شرعی تقریباً 5/21 کیلومتر است. (مکارم شیرازی، توضیح المسائل مراجع، ج1، ص 684) عده ای هم برآنند که مسافت شرعی تقریباً 22 کیلومتر است. (تبریزی، سیستانی و وحید خراسانی، منهاج الصالحین، م 884)

ب. در جواب بخش دوم سۆال، مراجع معظم تقلید چنین فرموده اند:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

1ـ چنانچه بخواهید از راهى که هشت فرسخ* است به آنجا بروید، باید نماز را شکسته بخوانید و اگر از راهى که هشت فرسخ نیست بروید باید تمام بخوانید.

2ـ ابتداى هشت فرسخ را باید از خانه‌هاى آخر شهر حساب نمایید.

توضیح: هشت فرسخ یعنى 45 کیلومتر هر چند به صورت رفت و برگشت باشد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

1ـ معیار مسیری است که از آن مسیر می رود.

2ـ آخرین خانه های شهر ملاک است.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

1ـ اگر از راهی رود که از شهر خارج می شود و فاصله اش تا مقصد حدوداً 45 کیلومتر اگر نخواهد برگردد و یا 5/22 کیلومتر اگر بنای بازگشت دارد مسافر است و نمازش شکسته می شود و خانه های آخر شهر ابتدای سفر او محسوب می گردد، اما اگر از راهی که تماماً شهر است تا مقصد می رود و اتصال خانه ها تا مقصد ادامه دارد مسافر نیست و نمازش تمام است. والله العالم

2ـ خانه های مسکونی آخر شهر در حکم دیوار شهر است و انتهای شهر و ابتدای سفر حساب می شود. والله العالم

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اسلام کوئیست

توضیح المسائل مراجع، ج1

منهاج الصالحین