تشابه سریال مناسبتی

همراه با مجموعه‌های تلویزیونی ماه رمضان امسال سیما

تلویزیون به رسم عادت هر ساله و با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان دست به تولید مجموعه های تلویزیونی مناسبتی می زند تا بتواند برای ساعاتی هم که شده لحظات شیرین و جذابی را برای مخاطبان این ماه پر خیرو برکت فراهم آورد. مخاطبانی که با زبان روزه و خسته از کار روزانه با شتاب خود را به منزل می رسانند تا علاوه بر برطرف کردن گرسنگی و تشنگی خود برای ساعاتی هم که شده از برنامه های مختلف تلویزیون بهره مند شوند.

در طول این سال ها و در ساخت مجموعه های تلویزیونی که هر ساله برای مناسبت هایی چون: ماه مبارک رمضان، ماه محرم، عید نوروز دهه فجر ساخته است. نوعی شتاب زدگی و عجله حکم فرا ما بوده و برروی کیفیت آثار این شتاب زدگی تاثرات منفی داشته است. تا جایی که باها پیش آمده که یک مجموعه تلویزیونی همزمان با پخش در مرحله تصویربرداری نیز بوده است. در برخی از موارد هم در این سال ها دیده شده که مثلا برخی از نویسندگان و کارگردانان همزمان با فیلمبرداری به کار نگارش ادامه سریال هم مشغول هستند و در نگارش فیلمنامه سعی می کنند برای خلق موقعیت‌های تازه و نو فکر و و ایده جایگزین یا تازه ای را به قسمت های باقی مانده سریال اضافه کنند یا اینکه برخی از موقعیت‌های کلیشه ای و تکراری را حذف و بر اساس بازی بازیگران گل کرده به تقویت دیالوگ ها بپردازند.

ضمن اینکه در این زمان فیلمنامه نویس و کارگردان به دلیل محدویت زمانی که دارند می توانند دیالوگ ها را کم یا زیاد کنند. از معایب این کار می توان به شتاب زدگی و پایین آمدن کیفیت این گونه سریال های مناسبتی و سرهم بندی اثر برای رسیدن به پخش اشاره کرد. هر چند از محاسن این گونه تولیدات همزمان هم می توان به اینکه نکته مهم اشاره کرد که نوشتن همزمان متن با تصویربرداری این امکان را به فیلمنامه نویس و کارگردان یا تهیه کننده می‌دهد که از قابلیت‌های بازیگران برای بهتر شدن کیفیت سریال استفاده کنند.

هر چند بسیاری از منتقدان و کارشناسان رسانه معتقدند که وقتی فرصتی کوتاه برای ساخت مجموعه ای تلویزیونی که چند ماه زمان برای تولید آن نیاز است وجود نداشته باشد نمی‌توان انتظار داشت که حاصل کار به نتیجه مطلوبی برسد و در واقع نمی توان در زمان محدود مجموعه ای تلویزیونی تولید کرد که فاخر بوده و بتواند نظرات همه مخاطبان سیما را به خود اش جلب کند. بنابراین می توان گفت که تلویزیون چاره ای جز این ندارد که برای پخش آثار مناسبتی خود حداقل زمانی یک ساله را طی کند. به عنوان مثال برای ماه مبارک رمضان سال آینده، تلویزیون می تواند از هم اکنون با سفارش سریال سال آینده به یک فیلمنامه نویس حرفه ای و همچنین آغاز تصویربرداری چند ماه قبل از پخش به دور از شتاب زدگی در مراحل تولید در جهت بالا رفتن کیفیت آثار واقعا کمک کننده است.

یکی دیگر از مشکلات مجموعه های مناسبتی در سال های اخیر ضعف فیلمنامه هایی بوده که بدون لحاظ کردن مناسبتی که قرار است اثر در آن پخش شود نوشته می شدند. تا جایی که برخی از سریال های مناسبتی به دلیل این مشکل تا حدودی هم بی ربط به مثلا ماه مبارک رمضان ساخته و روانه آنتن می شدند و مخاطب نمی توانست احساس یکی بودن با این گونه آثار داشته باشد. تاجایی مشخص بود که این گونه آثار برای پر کردن آنتن روی نمایش داده می شدند.

درعین حال نمی توان منکر این نکته مهم و کلیدی شد که به هرحال ساختن سریالی مناسبتی برای ماه عزیزی مانند ماه مبارک رمضان به دلایل مختلف یک سری محدودیت های خاص خود را دارد. اینکه فیلمنامه نویس و تهیه کننده کار به آسانی نمی توانند به سراغ هر قصه و موضوعی برای تولید بروند. به همین دلیل است که عمده شخصیت ها و کارکترهای مجموعه های مناسبتی سیما در این سال ها در اغلب موارد به لحاظ ساختار و داستان مشابه همدیگر هستند و این نشان دهنده این است که سازندگان این گونه آثارنتوانسته اند به برخی مضامین و موضوعات مثلا اجتماعی یا سیاسی برای خلق فیلمنامه ای با شخصیت های جدید و نو و بکر نزدیک شوند. ضمن اینکه تجربه در تلویزیون ما نشان داده که احیانا اگر فیلمنامه نویس و کارگردانی هم دست به تولید اثری انتقادی در خصوص مشکلات اجتماعی یا مصائب یک ارگان یا نهاد دولتی داشته باشند، سریال شان در زمان پخش با اعتراضاتی همراه خواهد بود و به ناچار هم تلویزیون در بربار این گونه انتقادها تاب و تحمل خود را از دست خواهد داد و سریال هم دچار جرح و تعدیل های فراوانی خواهد شد.

به همین دلیل است که شاید یکی از بزرگترین مشکلاتی که در حال حاضر تلویزیون در ریزش مخاطبان خودبا آنها دست به گریبان است. این بوده که تلویزیون برای فرار از این گونه اعتراضات احتمالی از سوی نهادها و ارگانهای گوناگون همیشه به یک سری از تهیه کنندگان و کارگردان خاص خود اعتماد داشته و تولید سریال ها و تله فیلم های مناسبتی خود را به آنها سپرده است. تهیه کنندگانی که با دید کاسب کارانه و با قدرتی که درطی این سال ها در تولید آثار مناسبتی و غیره پیدا کرده اند، راه ورود را برای نیروهای جوان بسته اند. به هرحال امسال هم چون روال سال های گذشته تلویزیون قرار است چهار مجموعه تلویزیونی؛ «مادرانه»، «خروس» ، «دودکش» و «شاید برای شما هم اتفاق بیافتد» را روی آنتن شبکه های خود بفرستد. که در ذیل به معرفی آنها می پردازیم.

شبکه سوم سیما

مجموعه تلویزیونی سریال «مادرانه» به کارگردانی جواد افشار هر شب ساعت 21 از شبکه سه پخش خواهد شد.  در خلاصه داستان این مجموعه تلویزیونی آمده است: اردلان تمجید 20 سال پیش، پس از‌‌ رها کردن نامزد سابقش مریم، با زنی متمول به نام رعنا ازدواج می‌کند. حالا این ازدواج به جدایی رسیده و زن، بچه‌هایش را می‌خواهد، ولی مرد امتناع می‌کند.

مهدی سلطانی، لعیا زنگنه، شقایق فراهانی، مهرداد ضیایی، عباس غزالی، هستی مهدوی‌فر از جمله بازیگران مطرح این سریال هستند.

شبکه دوم سیما

مجموعه تلویزیونی «خروس» به کارگردانی «سعید آقاخانی» هر شب ساعت 21:40 پخش می‌شود. حمید لولایی، جواد رضویان، یوسف تیموری، اکبر اکبری مبارکه، مرضیه صدرایی، سپند امیر سلیمانی، مهسا کریم‌زاده، ملیکا شریفی نیا، دانیال معصومی، سیروس میمنت، بهشاد شریفی، حمید لیقوانی، کریم قربانی، عاطفه قربانی و عزت الله مهر آوران دراین سریال نقش‌آفرینی می‌کنند.

سریال «خروس» روایتی است از زندگی پدری که دچار مشکل غیرمنتظره‌ای می‌شود. این مشکل خانواده را به تکاپو می‌اندازد و پسر خانواده با همفکری دوستانش تلاش می‌کند تا چاره‌ای برای رفع این مشکل بیاندیشند. در نقشه بچه‌ها، مغز متفکر یک خروس است.

شبکه یک سیما

مجموعه تلویزیونی «دودکش»به کارگردانی «محمدحسین لطیفی» در ایام ماه مبارک رمضان ساعت 22:30 از شبکه یک پخش می‌شود.

سریال «دودکش» درباره دو خانواده است که زندگی ساده‌ای دارند و یک قالیشویی را اداره می‌کنند، اما هر بار ماجرا‌ها و مسایلی برای آن‌ها اتفاق می‌افتد.

بهنام تشکر، هومن برق نورد، سیما تیرانداز، الناز حبیبی، نگار عابدی از جمله بازیگران این مجموعه تلویزیونی هستند.

شبکه تهران

سری جدید مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» هر روز ساعت 19 از شبکه تهران پخش می‌شود. این سریال اپیزودی در هر قسمت راوی یک ماجرا است و کارگردان‌های مختلفی کار ساخت آن را بر عهده داشته‌اند.

بخش سینما و تلویزیون تبیان

منبع:‌هنرنیوز