تبیان، دستیار زندگی
هریک از بافت های بدن دارای سلول های مختلفی هستند که اعمال تک تک این سلول ها به یک بافت هویت می دهد. اما خود این سلول ها نیز دارای بخش های کوچکتری هستند که هماهنگی همه ان اجزا باعث پیدایش یک سلول بالقوه می شود....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مشخصات سلول عصبی

اهداف:

آشنایی با مشخصات سلول عصبی و اصطلاحات مربوط به آن

هریک از بافت های  بدن دارای سلول های مختلفی هستند که اعمال تک تک این سلول ها به یک بافت هویت می دهد. اما خود این سلول ها نیز دارای بخش های  کوچک تری هستند که هماهنگی همه آن اجزا باعث پیدایش یک سلول بالقوه می شود. در این بخش در مورد سلول های  عصبی با هم صحبت خواهیم کرد.

مشخصات سلول عصبی

مشخصات و اعمال یک سلول عصبی:

یک سلول عصبی که به آن نورون نیز گفته می شود کار دریافت و پاسخ به محرک های  مختلف را دارد. اما این سلول خود از چندین قسمت تشکیل شده است که در ذیل مشاهده می کنید:

الف: soma یا جسم سلولی مرکز متابولیک سلول می باشد و شامل هسته است.
ب: هسته: هر سلول عصبی دارای یک هسته است که در جسم سلولی قرار دارد.
ج: دندریت: قسمتی از سلول عصبی که کار ورود اطلاعات به داخل سلول را دارد بر عهده آن است.
د: اکسون. به عنوان خارج کننده اطلاعات از جسم سلولی(soma ) محسوب می شوند. به این صورت که اطلاعات به طور سیگنال های  عصبی از جسم سلولی در طول اکسون حرکت می کنند و اطلاعات خود را به axon terminal می رسانند. طول اکسون می تواند تا یک متر نیز باشد.
هـ: ترمینال اکسون(axon terminal): به قسمت انتهایی اکسون گفته می شود که دارای ویزیکول هایی است که در آن ها نوروترانسمیترهای مختلف وجود دارد. نوروترانسمیترها موادی هستند که در موقعی که پتانسیل عمل به سلول عصبی می رسد آزاد می شوند که در ادامه بیشتر به آن ها می پردازیم.

سیناپس:

محل تبادل اطلاعات از اکسون یک نورون به دندریت نورون دیگر سیناپس نامیده می شود. به خاطر داشته باشید که تبادل اطلاعات سلول های  عصبی به هم از طریق این قسمت هاست. در سیناپس سیگنال الکتریکی تبدیل به سیگنال شیمیایی (نوروترانسمیترها) می شود. این نوروترانسمیترها به شکاف سیناپسی (فاصله کوچک بین دندریت و اکسون) ریخته می شوند و به دندریت سلول مجاور می رسد و این انتقال ادامه پیدا می کند.

مشخصات سلول عصبی

طرز عمل یک سلول عصبی:

وقتی نورون توسط یک محرک تحریک می شود این پیام توسط دندریت ها که به صورت شاخه شاخه هستند دریافت می شود. این پیام توسط دندریت به جسم سلولی یا soma مخابره می شود. هسته پاسخ مناسب را به اکسونها می دهد. این پاسخ به صورت یک پالس الکتریکی بوده که توسط کانال های  سدیم و پتاسیم ایجاد می شود( پمپ سدیم).این پالس به انتهای اکسون می رسد.

  • فیلم طرز عمل یک سلول عصبی synaps
  • برای مشاهده فیلم کلیک کنید.

    همان طور که گفته شد در انتهای اکسون ویزکول های ی قرار دارد که درون انها نوروترانسمیترها قرار دارد. به طور خلاصه پالس الکتریکی سبب باز شدن این ویزکول ها و رها شدن این نوروتراسمیترها در فضای سیناپسی می شود و نورانرسمیترهای آزاد شده با توجه به ماهیتشان مهاری یا تحریکی می باشند.

    میلین:

    به پوشش دور سلول های  عصبی که به عنوان تسریع کننده عمل می کنند گفته می شود. سلول های  میلینی جز سلول های  گلیال دسته بندی می شوند . سلول های  سازنده میلین در سیستم عصبی مرکزی توسط الیگودندروسیت ها و در سیستم عصبی محیطی توسط سلول های  شوان ساخته می شوند. در بی مهرگان این پوشش میلینی وجود ندارد. در بیماری MS سیستم ایمنی این پوشش را عامل تهاجم تصور کرده و به ان حمله می کند.

    گره رانویه:

    فضاهای به پهنای یک میکرومتر که بین سلول های  میلین در طول اکسون وجود دارد که پالس های  الکتریکی از این گره ها می جهند که میزان سرعت را 120 متر بر ثانیه افزایش می دهد.


    مرکز یادگیری سایت تبیان

    تهیه: فاضل سامانی