رجعت؛ معجزه پیامبر یا امام زمان(عج)
یكی از اعتقادات ویژهای كه شیعه دوازده امامی آن را باور دارد، عقیده به رجعت است. رجعت در لغت به معنای بازگشت است. معنای اصطلاحی رجعت از دیدگاه شیعه این است كه خداوند (هم زمان با ظهور حضرت مهدی «عج)» شماری از امت محمد(صلی الله علیه و آله) را پس از مرگشان و پیش از قیامت برمیانگیزاند و این باور از ویژگیهای مذهب آل محمد(صلی الله علیه و آله) میباشد كه قرآن نیز بر درستی آن گواهی میدهد.(1)
دانشمند بزرگ شیعه، مرحوم سید مرتضی علم الهدی نیز عقیده بر رجعت از دیدگاه امامیه را چنین توضیح میدهد: باور شیعه امامیه این است كه خداوند متعال به هنگام ظهور امام زمان «عج» گروهی از شیعیان را كه پیش از ظهور آن حضرت از دنیا رفتهاند به این جهان بازمیگرداند تا آنان به پاداش یاوری و همراهی و درك حكومت آن وجود مقدس نایل گردند. همچنین خداوند برخی از دشمنان آن حضرت را زنده میكند تا از آنان انتقام گیرد، بدین صورت كه آشكار شدن حق و بلندی مرتبت پیروان حق را بنگرند و اندوهگین شوند.(2)
از دیدگاه دانشمندان شیعه، هیچ گونه تردیدی در اصل «رجعت» وجود ندارد و همه عالمان بزرگ شیعی اعتقاد به رجعت را از ویژگیهای پیروان اهل بیت برشمردهاند با توجه ادله قطعیای كه رجعت را به مثابه یك عقیده درست ثابت میكند، بایستی دید هدف از رجعت چیست؟ آیا رجعت از جمله معجزات پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) است؟ آیا رجعت از نشانههای ظهور مهدی«عج» و یا معجزات آن حضرت است؟ و یا اصلاً رجعت مسألهای دیگر و یا هدفی دیگر در نظام آفرینش طرحریزی شده است؟
از سوی دیگر همانطور كه در معارف دینی بیان شده رجعت از نشانهها و دلایل صحت نبوت است لذا ضرورت دارد رجعت همانند دیگر معجزات، در زمان حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله) رخ دهد، اما بر اساس اسناد معتبر رجعت در زمان حضرت مهدی «عج» و در آخرالزمان روی میدهد؟
و اگر منظور روایات آن است که در رجعت، پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) هم حضور داشته باشد؛ پس رهبری امت باید به دست حضرت مهدی(عج) باشد در حالی که چنین نخواهد بود .
«رجعت» از عقاید معروف شیعه است، و مقصود از آن در فرهنگ شیعه، بازگشت گروهی از امت اسلامی به دنیا پس از ظهور حضرت مهدی(عج) و قبل از برپایی قیامت است. در رجعت، بازگشت کنندگان به امر پروردگار عالم زنده می‌شوند، همچنان‌که در قیامت همگان به امر و قدرت خدای متعال زنده خواهند شد.
سوالی که در اینجا قابل طرح است آنکه چرا خداوند به دست پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و به رهبری آن بزرگوار مسلمانان را نجات نمی‌‌دهد؟
در پاسخ باید گفت:
«رجعت» از عقاید معروف شیعه است،[1] و مقصود از آن در فرهنگ شیعه، بازگشت گروهی از امت اسلامی به دنیا پس از ظهور حضرت مهدی(عج) و قبل از برپایی قیامت است. در رجعت، بازگشت کنندگان به امر پروردگار عالم زنده می‌شوند، همچنان‌که در قیامت همگان به امر و قدرت خدای متعال زنده خواهند شد.
اگرچه از تفاصیل و جزئیات رجعت نمی‌توان آگاهی کاملی داشت و لازم هم نیست، اما این هیچ‌گونه اشکال و سستی در عقیده به رجعت ایجاد نمی‌کند؛ مانند این‌که به وجود ملائکه ایمان داریم، چون قرآن و روایات از آن خبر داده است ولی تعدادشان چقدر است، نحوه وجودیشان چگونه است و کارهایشان به طور تفصیل چگونه است، اطلاع دقیق نتوان پیدا کرد.
به هر حال؛ این سوال در اصل رجعت و کیفیت آن خدشه ای وارد نمی کند؛ زیرا گاه حکمت پروردگار اقتضا می‌کند که با وجود یعقوب پیامبر، فرزندش یوسف(علیه السلام) حکمران شود. پس در حضور پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله)، هیچ اشکالی در حکمرانی و امامت حضرت مهدی(عج) وجود ندارد.
فراوری: مریم جعفری
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منابع:
المسائل السرویه، شیخ مفید، ص 32، المطبعه مهر، ناشر: المۆتمر العالمی ،شیخ مفید
سائل الشریف المرتضی، ج 1، ص 125، تحقیق سیدمهدی رجایی، ناشر: دارالقرآن، 1405 ه’ق،
ر.ک: «رجعت و خصوصیات آن»، سۆال 247؛ «رجعت پیامبران، امامان»، 5896؛ «رجعت حضرت فاطمه زهرا (س)»، سۆال 24185.
