امر به معروف، نشانه‌ی غیرت دینى
امر به معروف، مقام و حقى است كه خداوند به اهل ایمان داده تا بر اعمال یكدیگر نظارت داشته باشند.
امر به معروف نشانه‌ی چیست؟
* امر به معروف، نشانهى عشق انسان به مكتب است.
* امر به معروف، نشانهى عشق انسان به مردم است.
* امر به معروف، نشانهى تعهد و سوز و علاقهى انسان به سلامتى جامعه است.
* امر به معروف، نشانه‌ی تولّى و تبرّى است.
* امر به معروف، نشانه‌ی آزادى در جامعه است.
* امر به معروف، نشانهى ارتباط میان آحاد مردم است.
* امر به معروف، نشانهى فطرت بیدار است.
* امر به معروف، حضور و غیاب واجبات است: چرا نماز نخواندى؟ چرا روزه نگرفتى؟
* امر به معروف، ضامن اجراى تمام واجبات و نهى از منكر، ضامن ترك همه محرمات است.
* امر به معروف، تشویق نیكوكاران در جامعه است.
* امر به معروف، تذكر و آگاه كردن افراد جاهل است.
* نهى از منكر، تلخ كردن كام خلافكاران است.
* امر به معروف و نهى از منكر، گاز و ترمزى است كه ماشین جامعه را هدایت مىكند.
* امر به معروف و نهى از منكر والدین است كه اساس تربیت كودك را تشكیل مىدهد.
* امر به معروف، سبب دلگرمى و تقویت افراد كم‌اراده مىشود.
* امر به معروف، نشانهى حضور در صحنه است.
* امر به معروف، مقام و حقى است كه خداوند به اهل ایمان داده تا بر اعمال یكدیگر نظارت داشته باشند.
* امر به معروف و نهى از منكر، جبران كنندهى كمبود تقواى بعضى از افراد جامعه است.
* امر به معروف، جامعه را رشد مىدهد و نهى از منكر، جامعه را از سقوط نجات مىدهد.
* امر به معروف، حافظ مرزها و حقوق افراد است.
* امر به معروف، نشانه پویایى است؛ و جامعهى بىفریاد، جامعهاى مرده است و افراد ساكت، جماداتى متنفّس بیش نیستند.
* امر به معروف و نهى از منكر، نشانهى غیرت دینى، احساس مسئولیت و مشكلات مردم را مشكلات خود دانستن است.
* امر به معروف و نهى از منكر، نوعى بازداشتگاه و قرنطینهى روحى در برابر عیبها و گناهانِ مُسرى است.
* امر به معروف و نهى از منكر، نوعى انضباط اجتماعى است؛ یعنى محدود كردن تمایلات اشخاص در برابر مصالح جامعه؛ در واقع، نوعى كنترل افراد لاابالى است.
* امر به معروف و نهى از منكر، نشانهى رشد است. حضرت لوط در برابر گروه گناهكار پرسید: آیا در میان شما یك نفر رشید هست تا مانع این كار شما شود؟ (1)
* با امر به معروف و نهى از منكر، مسائل داخلى جامعه حل مىشود و مىتواند با دشمنان خارجى مقابله كند. در اهمیت امر به معروف، همین بس كه علما به دلیل ارتباط قلبى انسان با آن (یعنى تنفر قلبى از منكر)، آن را در اصول دین؛ و به دلیل برخوردهاى عملى و اینكه یكى از واجبات است، آن را در ردیف فروع دین مطرح كردهاند. شهید ثانى مىفرماید: آیات و روایات امر به معروف و نهى از منكر، آنقدر زیاد است كه كمر را مىشكند. (2)
همین امروز اگر یك ابر قدرت یا قلدرى كه منطقهاى را بمباران مىكند و بزرگترین منكرات را انجام مىدهد، خود را در برابر فریاد همهى كشورها ببیند، هرگز دست به این جنایات نمىزند. سكوت جوامع بین المللى و ترس سردمداران و بى‌تفاوتى و بى‌خبرى تودههاى مردم، سبب شده است كه مستكبران جهانى در برابر بزرگترین منكرات خود، هیچ احساس خطرى نكنند.
اگر كارخانهاى نیاز به بازرسى و نظارت مهندسان متخصص دارد، جامعهى بشرى هم نیاز به نظارت و بازرسى دانشمندان اسلام‌شناس دارد. در حدیث مىخوانیم: بهترین دوست آن است كه هنگام خلاف، مانع تو شود و بدترین دوست، آن است كه به تو تذكر ندهد. امام صادق (علیه‌السلام) مىفرمایند: بهترین دوست من كسى است كه عیب‌هاى مرا به من هدیه كند. (3)
در روایات مىخوانیم: «مۆمن همیشه مراقب كارهاى خود است» یعنى از خودش حساب پس مىگیرد. آرى؛ اگر ما از درون مراقب خود باشیم و مردم از برون مراقب ما باشند و در رأس، نظامى سیاسى و حكومتى مشوق خوبىها و مانع بدىها باشد، بهترین امت خواهیم بود. قرآن مىفرماید: «كُنْتُم خَیرَ امَّةٍ اخرِجَت لِلنّاسِ تَأمُرُونَ بِالْمَعروفِ و تَنْهَوْن عن الْمُنكَرِ تُۆمِنُونَ بِاللّه» (4)
حجةالاسلام والمسلمین محسن قرائتى - تفسیر سوره یس، ص: 41
پی نوشت‌ها:
(1) «ألیس منكم رَجُلٌ رَشید». سوره هود، آیه 78
(2) گفتار ماه، ص 80
(3) كافى، ج 2، ص 639
(4) سوره آل عمران، آیه 110
