بافت های مرکب
در این مطلب بافت آوندی به عنوان بافت مرکب مورد بررسی قرار می گیرد. مهم ترین بافت های مرکب چوب و آّبکش هستند.
چوب
چوب بافت هدایت کننده ای است که آب و مواد کانی را از ریشه به برگ ها هدایت می کند. بافت چوب از عناصر متنوعی ساخته شده است:
تراکئید ها
سلول های لوله ای شکل طویل با انتهای نوک تیز و دیواره به شدت چوبی شده هستند. تراکئیدها بدون پروتوپلاست و غیر زنده می باشند. حفره سلولی یا روزن تراکئید بزرگ و بدون محتویات سلولی است.
تراکئید ها دارای انواع مختلفی ضخیم شدگی های چوبی در دیواره ی خود هستند و به اشکال حلقوی، مارپیچی، نردبانی، مشبک یا منقوظ دیده می شوند.
تراکئید ها تنها عناصر تشکیل دهنده ی چوب سرخس ها و بازدانگان هستند. تراکئیدها به ویژه با عملکرد هدایت سازش یافته اند. دیواره ی ضخیم و سخت تراکئید ها به حمایت مکانیکی کمک می کند.
فیبرها:
در نمو فیلوژنتیک فیبر، ضخیم شدگی دیواره افرایش یافته و در نتیجه قطر مجرا کم می شود. انواع فیبر ها در بافت اسکلرانشیمی توضیح داده شده است.
آوند ها:
آوندها طویل، استوانه ای و لوله مانند با دیواره های چوبی شده و یک روزن پهن مرکزی هستند. سلول های چوبی شده فاقد پروتوپلاست و غیر زنده می باشند.
دیواره های عرضی بین سلول های آوندی، تحلیل رفته و در نتیجه لوله ممتدی حرکت سریع و کارای آب را ممکن می سازد. رد تراکئیدها به دلیل وجود دیواره ی عرضی حرکت آب و مواد کندتر می باشد.
منافذ در دیواره ی عناصر آوندی به عنوان سوراخ ها شناخته شده اند. منطقه ای که در آن سوراخ تشکیل می شوند صفحه ی سوراخ دار (مشبک) نامیده می شود.
دیواره ی ثانوی عناصر آوندی با الگو های بسیار متنوعی ضخیم می شود. این ضخیم شدگی های ثانویه به صورت حلقه ها، نوارهای عرضی و نزدیک به هم (نردبانی) و یا منقوط (لان دار) دیده می شوند.
وسل ها ویژه ها نهاندانگان هستند، اما در برخی گونه های علف خوک، در دو گونه سرخس عقابی، از پتریدوفیت ها، و در میان بازدانگان در گنتال ها شامل افدرا (ریش بز) ولویتشیا و گنتوم یافت می شوند. آوند ها از سلول های پروکامبیومی یا از کامبیوم مشتق شده اند.
پارانشیم چوبی:
سلول های پارانشیمی به فراوانی در چوب اکثر گیاهان یافت می شوند. سلول های پارانشیمی بیشتر در ذخیره ی غذا به شکل نشاسته یا چربی نقش دارند. تانن ها، بلور ها و دیگر مواد نیز در این سلول ها یافت می شوند. این سلول ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم در هدایت آب به طرف بالا از میان آوند ها و تراکئید ها نقش دارند.