خودت را دست کم نگیر!
همه ما می‌توانیم با رفتارهای مناسبی که از خود بروز می‌دهیم، زندگی‌مان را تغییر دهیم.
هیچگاه تأثیر و قدرتی را که ذهن ما روی زندگی‌مان می‌گذارد نباید دست‌کم گرفت بلکه قدرتی که ذهن همه ما انسان‌ها از آن برخوردار است، می‌تواند در بسیاری از مسائل تأثیرات چشمگیر و قدرتمندی روی زندگی‌مان داشته باشد و همچنین راه‌های درست و مثبت را به ما نشان دهد.
خوشبختانه اثرات و نشانه‌هایی که مبنی بر کمبود اعتماد به نفس در افراد است، قابل شناسایی بوده و از این طریق می‌توان مشکلات و کمبودها را تشخیص داد و آنها را برطرف کرد.
چگونه بفهمیم که از اعتماد به نفس کمی برخورداریم؟
در زیر بعضی از اثرات و نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس در افراد وجود دارد. در حقیقت علائم و نشانه‌های بسیار زیادی وجود دارد اما این مواردی که در زیر بیان شده است، فقط تعداد کمی از این آثار و علائم است:
علائم و آثار کمبود اعتماد به نفس در افراد
مقصر دانستن دیگران و سرزنش کردن آنها: آن دسته از افرادی که از اعتماد‌به‌نفس پایینی برخوردارند، در مواردی که مشکلاتی برایشان به‌وجود می‌آید یا دچار شکست و ناکامی می‌شوند، بیشتر رغبت دارند که دیگران را مقصر بدانند و اغلب دیگران را متهم به بروز مشکلات‌شان می‌کنند، اما در اصل این یک شکست یا ناکامی در قبول مسئولیت‌های زندگی است که ناشی از فقدان اعتماد به نفس در توانایی‌ها برای انجام دادن درست و صحیح کارهاست.
در جستجوی پذیرفته‌شدن و مورد تصدیق قرار گرفتن از سوی دیگران: همیشه طلب‌کردن تصدیق و پذیرش دیگران، چیزی است که همه ما زمانی خواستار آن هستیم که به درستی خودمان را تصدیق و باور نکرده‌ایم. در واقع ما خواستار این هستیم که مردم ما را تأیید کنند و دوباره به ما قوت قلب دهند تا بتوانیم ارزش و منزلت خود را بازیابیم.
تردید و دودلی: دودلی و تردید از مواردی هستند که باعث از بین رفتن توانایی برای تصمیم‌گیری می‌شوند. پایه و اساس دودلی از ترس یا فقدان اعتماد به نفس در افراد ناشی می‌شود که در این صورت ما توانایی لازم برای اتخاذ تصمیمات درست و بجا را نداریم. ما همیشه با عقب‌نشینی‌کردن و همچنین اجازه دادن به دیگران جهت اتخاذ تصمیم برای ما، از این ترس و دودلی فرار می‌کنیم و خودمان را پشت تصمیمات دیگران پنهان و مخفی می‌کنیم.
عدم‌توانایی برای پذیرش انتقاد و نکوهش از سوی دیگران: این مورد نیز یکی دیگر از آثار و نتایج ناشی از کمبود اعتماد به نفس در افراد است. وقتی ما به درستی ارزش و منزلت خودمان را نمی‌دانیم، نیاز داریم که دیگران قدر ما را بدانند و توقع داریم که دیگران فقط از ما تعریف و تمجید کنند. بنابراین هنگامی که دیگران از ما انتقاد می‌کنند یا ما را مورد نکوهش قرار می‌دهند، تمامی رویاها و خیالاتی که از دیگران در ذهن مان پرورانده بودیم، خرد می‌شود و انتقادهای آنها برای ما قابل پذیرش نیست.
بدبینی و بهانه‌گیری: بدبینی یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها در افرادی است که از اعتماد به نفس کمی برخوردارند. هنگامی که فردی همیشه یک چشم‌انداز یا دورنمای منفی از زندگی در ذهنش وجود دارد و منتظر به وقوع پیوستن بدترین اتفاقات است، بدیهی و آشکار است که این دسته از افراد با این طرز فکر، به توانایی‌های وجودی‌شان اعتقاد ندارند و نمی‌دانند که با به‌کارگیری توانایی‌ها و استعداد‌شان می‌توانند خیلی چیزها را تغییر دهند و بهتر کنند یا یک آینده روشن و مثبت را برای خود بسازند.
بسیاری از افراد، حتی آنهایی که به نظر خوش برخورد و صمیمی می رسند، با مسئله کمبود اعتماد به نفس مواجه هستند. اما خوشبختانه گام های اولیه ای وجود دارد که می توان برداشت تا احساس بهتری نسبت به خود داشته و در مسائل اجتماعی آسوده تر باشیم.
ده روش برای تغییر فكر
- خطاهای شناختی را بررسی كنید : افكار منفی خود را بنویسید تا نوع خطای شناختی خود را بیابید . با این كار به راحتی می توانید مثبت تر و واقع بینانه تر با موضوع برخورد كنید .
- نشانه ها را بررسی كنید . به جای آنكه فرض را بر درست بودن افكار خود بگذارید، نشانه های واقعی را بررسی كنید . مثلا اگر احساس می كنید كه هرگز كاری را درست انجام نمی دهید می توانید بسیاری از كار هایی را كه با موفقیت انجام داده اید فهرست كنید .
- روش معیار دوگانه :
به جای آنكه خود را بی رحمانه تحقیر و سرزنش كنید با همان مهر و محبتی كه با دوست خود – اگر این حادثه برایش اتفاق میافتاد – گفتگو می كردید ، برخورد كنید .- روش تجربی : اعتبار اندیشه منفی خود را آزمون كنید . مثلا اگر در حالت اضطراب ، نگران حمله قلبی هستید ، می توانید كمی نرمش كنید . و از سالم بودن قلب خود مطمئن شوید .
- اندیشیدن در سایه های خاكستری : به جای آنكه در جو تفكر همه یا هیچ به مشكل خود بیاندیشید، برای مشكل پیش آمده امتیازی از صفر تا صد در نظر بگیرید . وقتی اوضاع آنطور كه مایل نیستید بر وفق مراد شما نیست ، به جای آنكه خود را شكست خورده تمام عیار بدانید ، موضوع را به طور نسبی بررسی كنید . ببینید از این موقعیت چه درسی می آموزید .
- روش بررسی : از دیگران سوال كنید تا از واقع بینانه بودن افكار و تلقی های خود مطلع گردید . مثلا اگر معتقدید كه اضطراب سخنرانی در حضور دیگران غیر طبیعی و مایه خجالت است ، از دوستانتان بپرسید آیا آنها هم در مواقع مشابه احساس اضطراب دارند ؟
- تعریف واژه ها : وقتی به خود برچسب حقیر ، نادان ، بازنده یا احمق می زنید از خود بپرسید "احمق " ، "كودن " ، " نادان " چه معنایی دارند . وقتیس به به این نتیجه رسیدید كه چیزی به عنوان " نادان " وجود خارجی ندارد یا "بازنده " بی مفهوم است احساس بهتری پیدا می كنید .
- روش علم معانی : خیلی ساده از زبانی استفاده كنید كه بار عاطفی كمتری داشته باشد . این روش برای برخورد با عبارت های باید دار مفید است . به جای گفتن " نباید اینكار را می كردم " بگویید " اگر این اشتباه را نمی كردم بهتر بود " .
- نسبت دادن مجدد : به جای آنكه بی دلیل فرض را بر بدی خود بگذارید و خویشتن را به خاطر مشكل پیش آمده سرزنش كنید به عوامل بسیار متعدد ی كه این مساله را ایجاد كرده اند بیاندیشید . به جای سرزنش خویش به حل مساله فكر كنید .
- تحلیل سود و زیان : امتیازات و زیانهای یك احساس (مانند عصبانی شدن) ، یك فكر منفی (مانند "هر قدر تلاش میكنم بی فایده است ") یا یك انگاره رفتاری ( مانند پرخوری ) را فهرست كنید . همچنین می توانید از روش های تحلیل سود و زیان برای اصلاح باور های مخربی از نوع " من همیشه باید كامل و بی عیب ونققص باشم " استفاده كنید .
فرآوری: مریم عطاریان
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع: همشهری آنلاین همراه با تغییرات و اضافات
مطالب مرتبط:
