تبیان، دستیار زندگی
ابوالقاسم منصوربن حسن بزرگترین شاعر حماسه‌  سرای ایران در قریه باژ از قراء طابران طوس در خانواده‌ای از دهقانان ولادت یافت. در جوانی شروع به نظم برخی از داستان‌های قهرمانی كرد و در سال 370 هجری بعد از دقیقی به نظم شاهنام...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فردوسی طوسی

(329- 411هـ)

ابوالقاسم منصوربن حسن بزرگترین شاعر حماسه‌  سرای ایران در قریه باژ از قراء طابران طوس در خانواده‌ای از دهقانان ولادت یافت. در جوانی شروع به نظم برخی از داستان‌های قهرمانی كرد و در سال 370 هجری بعد از دقیقی به نظم شاهنامه ابومنصوری پرداخت و در سال 384هـ آن را به پایان برد و سپس از مآخذ دیگر مانند اخبار رستم و اخبار اسكندر مطالب دیگری بر شاهنامه خود افزود و آن را در سل 401 هـ به سلطان محمود غزنوی تقدیم كرد ولی به علت سعایت حاسدان و اختلاف مذهب، مورد پسند سلطان قرار نگرفت. ناچار فردوسی به هرات و از آن جا به طبرستان رفت و در سال 411هـ به زادگاه خود برگشت  و در همان جا چشم از جهان فرو بست. اثر بی‌نظیرش "شاهنامه" دارای50 هزار بیت در داستان‌های اساطیری و ملی و تاریخی است كه به بیشتر زبان‌های زنده جهان ترجمه شده است.


ستایش پیغمبر

صلی الله علیه و آله

تو را دانش و دین رهاند درست

درِ رستگاری ببایدَت جست

و گر دل نخواهی كه باشد نژند­1

نخواهی كه دائم به وی مستمند

به گفتار پیغمبرت راه جوی

دل از تیرگی‌ها بدین آب شوی

منم بنده اهل بیت نبی

ستاینده خاك پای وصی 2

حكیم این جهان را چو دریا نهاد

برانگیخته موج ازو تند باد

چو هفتاد كشتی بر او ساخته3

همه بادبادن‌ها بر افراخته

یكی پهن كشتی بسان عروس

بیاراسته همچو چشم عروس

محمد(ص) بدو اندرون با علی(ع)

همان اهل بیت نبیّ و ولی

خردمند كز دور دریا بدید

كرانه نه پیدا و بن ناپدید

بدانست كو موج خواهد زدن

كس از غرق بیرون نخواهد شدن

به دل گفت: اگر با نبی و وصی

شوم غرقه دارم دو یار وفی4

همانا كه باشد مرا دستگیر

خداوند تاج و لوا و سریر

خداوندِ جویِ می‌ و انگبین

همان چشمه شیر و ماء معین

اگر چشم داری به دیگر سرای

به نزد نبی و وصی گیر جای

گرت زین بد آید گناه من است

چنین است و این دین و راه من است

برین زادم و هم برین بگذرم

چنان دان كه خاك پی حیدرم

دلت گر به راه خطا مایل است

ترا دشمن اندر جهان خود دل است

هرآن كس كه در جانش بغض علی است

از او زارتر در جهان زار كیست؟

نگر تا نداری به بازی جهان

نه برگردی از نیك پی همرهان


پی‌نوشت‌ها

1- نژند: غمناك و افسرده

2- وصیّ: كسی كه به وی وصیّت شده، لقب حضرت علی‌علیه‌السلام كه وصیّ بلا فصل حضرت محمد صلی الله علیه وآله می‌باشد.

3- اشاره به حدیث نبوی صلی الله علیه وآله دارد كه فرمود: انّ امّتی سَتُفرّق بَعدِی علَی ثلاثةِ و سبعین فرقة، فرقةٌ منها ناجیةٌ و اِثنتان و سَبعون فِی النَّار (سفینة البحار، ج2، ص360) این حدیث با اختلاف و حتی سبعین هم نقل شده است. و نیز حدیث نبوی صلی الله علیه وآله "مَثَلُ اَهلِ بَیتِی كَمَثَلِ سَفَینةِ نُوح مَن رَكَبَها نَجَی وَ مَن تَخَلّفَ عَنها زخّ (ای: دفع) فی النّار" (همان، ج1، ص630)

4- وفیّ: وفاكننده به عهده و پیمان.

* شاهنامه فردوسی، كتاب‌فروشی و كتابخانه بروخیم، تهران، ص7.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.