تبیان، دستیار زندگی
چگونه شبکه های ماهواره ای چون بی بی سی، یورو نیوز، سی ان ان دو چهره کاملا متفاوت به خود می گیرند و در عرض 24 ساعت عوض می شوند!
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رسانه‌ها هم غافلگیر می شوند!


چگونه شبکه های ماهواره ای چون بی بی سی، یورو نیوز، سی ان ان دو چهره کاملا متفاوت به خود می گیرند و در عرض 24 ساعت عوض می شوند!

سوگیری رسانه ای یک نظریه است که برخی از کارشناسان علوم رسانه و مردم، آنرا نظریه ای انتزاعی و صرفا غیرواقعی می دانند و عده زیادی هم معتقدند که این موضوع، تنها یک نظریه نیست، بلکه واقعیتی است که با موجودیت رسانه گره خورده است.

رسانه ها و انتخابات

اغلب رسانه های حرفه ای در دنیای کنونی، تلاش می کنند تا اینطور وانمود سازند که رسانه ای بی طرف و واقع نگر هستند و تمامی جنبه های یک رسانه دموکراتیک را رعایت می کنند. به این ترتیب در چینش و نحوه تهیه و تولید برنامه های خود، همواره سعی دارند تا روشی محافظه کارانه در پیش گیرند و از این طریق بتوانند تاثیرگذاری بیشتری بر مخاطبان خود داشته باشند و در جذب مخاطبان بیشتر، موفق تر عمل کنند. اما به نظر می رسد که رسانه ها با تمام زیرکی ها و برنامه ریزیهایی که انجام می دهند در برخی از مواقع، به طور ناگهانی به بروز سوگیریهای خاصی می پردازند که می تواند پرده از اهداف و افکار واقعی آنها بردارد.

برای روشن شدن این موضوع بهتر است نگاهی به عمکرد رسانه های مطرح خارجی در جریان انتخابات ریاست جمهوری در چند روز اخیر، بپردازیم.

شبکه های ماهواره ای همچون یورو نیوز، سی ان ان و بی بی سی، از چندی قبل به بیان اشاراتی در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری در ایران پرداختند. در این میان فعالیت بی بی سی فارسی بیش از سایر شبکه ها بود.

به نظر می رسد که رسانه ها با تمام زیرکی ها و برنامه ریزیهایی که انجام می دهند در برخی از مواقع، به طور ناگهانی به بروز سوگیریهای خاصی می پردازند که می تواند پرده از اهداف و افکار واقعی آنها بردارد

از زمان اعلام نامزدی افراد برای انتخابات، جو سازی های رسانه ای آغاز شد. بی بی سی فارسی و سایر خبرگزاریها از همان زمان به دید تردید به این انتخابات نظر داشتند و اینطور پیش بینی می کردند که مردم ایران به خاطر وقایع گذشته و فشارهای اقتصادی فعلی، مشارکت گسترده ای در انتخابات نخواهند داشت و در این رابطه به انجام مصاحبه و تهیه گزارش می پرداخت. چند روز مانده به انتخابات، یورو نیوز با نگاهی به انجام انتخابات از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون، پرداخت و با تصویرنمایی ضعیفی از جمهوری اسلامی و موقعیت متزلزل ایران در جامعه جهانی فعلی، به نوعی انتخابات را به چالش کشید. اما با توجه به وجود پارازیتهای فراوان، در برخی از اوقات شبانه روز، امکان دسترسی به این این شبکه ها، وجود داشت.

وقتی روز انتخابات فرا رسید، بی بی سی فارسی به پخش ویژه برنامه انتخابات ایران پرداخت. به این صورت که به پوشش لحظه به لحظه این رویداد پرداخت و در این حین، از حضور کارشناسان مختلف استفاده می کرد.

یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری

آنچه مشخص بود اینکه حضور گسترده مردم در انتخابات، برای این افراد غافلگیر کننده بود و همین امر موجب شد تا در این زمینه تغییر موضع دهند که به دلیل عدم دموکراسی در انتخابات، مردم تمایلی به شرکت در این واقعه سیاسی را ندارند. به این ترتیب تکیه زیادی نسبت به این موضوع صورت گرفت که انتخابات در ایران، آزادانه نیست تا به این ترتیب بتوان افراد را از شرکت در انتخابات، منصرف کرد. اما شرکت گسترده مردم موجب شد تا مواضع تازه تری از سوی این رسانه ها اتخاذ شود.

به این ترتیب برنامه بی بی سی فارسی که تا نیمه های شب، بعد از انتخابات ادامه داشت، نسبت به نحوه شمارش آراء، اعلام تردید کرد و فضای برنامه اش به این سمت تغییر کرد که نظام جمهوری اسلامی قصد دارد تا آراء فلان فرد را بالا بیاورد و آراء فرد دیگر را پائین بکشد. همه این پیش بینی ها وقتی با شکست روبرو شد که اولین نتایج شمارش آراء اعلام شد و در این زمان بود که محتوای این برنامه به گونه ای عجیب و جالب توجه، تغییر کرد و به این سمت حرکت کرد که جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است که اکنون باید اوضاع به این شکل در بیاید تا به نفع کشور باشد.

به غیر از بی بی سی فارسی، سایر خبرگزاریها از انتخابات ایران شوکه شدند و این حادثه سیاسی تاثیرات گسترده ای را بر همه دنیا بر جای گذاشت و این اثرگذاری را می توان از طریق شبکه ارتباطات و رسانه ها مشاهده کرد.

همه این پیش بینی ها وقتی با شکست روبرو شد که اولین نتایج شمارش آراء اعلام شد و در این زمان بود که محتوای این برنامه به گونه ای عجیب و جالب توجه، تغییر کرد و به این سمت حرکت کرد که جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است که اکنون باید اوضاع به این شکل در بیاید تا به نفع کشور باشد

بنابر نکات مذکور این نتیجه به دست می آید که رسانه های قدرتمند و بانفوذ، بدون تردید رسانه هایی بی طرف نیستند و برایشان مهم است که بتوانند به اهداف و خواسته های مورد نظرشان بپردازند. فلذا برای همه ما لازم است که سطح آگاهی خود را نسبت به رسانه ها بالا ببریم و با نگرشی عالمانه و مسلط به عملکرد رسانه ها بنگریم تا بتوانیم بهترین را انتخاب کنیم.

فاطمه ناظم زاده

بخش ارتباطات تبیان