اتروسک و هنر مردگان
درباره خاستگاه اتروسک ها اطلاعات زیادی موجود نیست. می دانیم آنان در حوالی سال 1300 پیش از میلاد در ایتالیا سکنا گزیدند و در سال 700 پیش از میلاد ائتلافی ضعیف از دولت شهرها ایجاد کردند که تقریبا از رودخانه "تیبر" تا رودخانه "پو" ادامه داشت. این ائتلاف به "اتروریا" مرسوم بود.
نکته جالب توجه این جاست که هرودوت مورخ یونانی در عصر کلاسیک معتقد بود که اتروسک ها ( "تورهنوها" در نزد یونانیان) سرزمین مادری خویش یعنی "لیدیه" را در آسیای صغیر ترک گفته بودند و در منطقه ی واقع بین فلورانس و رم اقامت گزیده بودند. اتروسک ها و رمی ها این منطقه را به ترتیب "رازنا" و "اتروریا" می نامیدند، اما امروزه "توسکان" 1 نامیده می شود. اما ادعای هرودوت در روزگار رومیان با مخالفت "دیونوسیوس هالیکارناسی" روبه رو شد.
به هر حال اتروسک ها پیوندهای فرهنگی محکمی با آسیای صغیر و خاور نزدیک باستانی داشتند. هرچند که بسیاری خصوصیات دیگر نیز دارند که در هیچ جای دیگری یافت نمی شود.
اتروسک ها عامل اصلی انتقال الفبا و فرهنگ یونان به روم بودند. در واقع به نظر می رسد بسیاری از دستاوردهایی که معمولا به رومی ها نسبت داده می شود، منشا اتروسکی داشته است. از جمله ی این دستاوردها احداث جاده های سنگفرش، مجاری فاضلاب و برخی تجارب نظامی و حقوقی است.
هنر اتروسک ها می توان دریافت که آنان قومی پرنشاط، ، هنرمند و بسیار متمدن بوده اند که به شدت از هنر یونان تاثیر پذیرفته اند. در واقع اتروسک ها چنان گلدان های یونانی را می ستودند که اغلب مردگان خود را به همراه این گلدان ها به خاک می سپردند. بدین خاطر، بیشتر گلدان های یونانی در ایتالیا و نه در یونان یافت شده اند
هنرهای زیبا
از هنر اتروسک ها می توان دریافت که آنان قومی پرنشاط، ، هنرمند و بسیار متمدن بوده اند که به شدت از هنر یونان تاثیر پذیرفته اند. در واقع اتروسک ها چنان گلدان های یونانی را می ستودند که اغلب مردگان خود را به همراه این گلدان ها به خاک می سپردند. بدین خاطر، بیشتر گلدان های یونانی در ایتالیا و نه در یونان یافت شده اند.
اتروسک ها مقابر خود را با دیوارنگاره های رنگی ای تزیین کرده اند که صحنه هایی از ضیافت ها، مراسم آیینی و شکار آن روزگار را به تصویر می کشند.
یکی دیگر از شکل های منحصر به فرد هنر اتروسک، مجسمه سازی از چهره ی واقعی افراد در زمان حیات شان برای نصب بر خاکستردان ها و گورهای سنگی آنان بود که بر مجسمه های اوایل روم تاثیر گذاشت.
هنر گرافیک
زبان اتروسکی تا حد زیادی در پرده ای از ابهام باقی مانده است. گر چه معنی بسیاری از کوتاه نوشته های اتروسکی کشف شده است اما معنی متون مهمی مانند سنگ روزتا تا کنون کشف نشده باقی مانده است و به همین خاطر ساختار دستوری این زبان همچنان ناشناخته است .
این نکته روشن است که اتروسک ها در داد و ستد شکل اولیه ای از الفبای یونانی را به کار می بردند. این موضوع از نوشته های روی اسباب بازی کودکانه مشهود است.
اتروسک ها نیز مانند یونانی ها جهت های متفاوت نگارش را قبل از تثبیت نگارش از چپ به راست تجربه کردند.
پی نوشت:
1- به معنی سرزمین توسک ها یا اتروسک ها یا اتروریایی ها
سمیه رمضان ماهی
بخش هنری تبیان
منابع:
سی قرن طراحی گرافیک جیمز کرایگ و بروس برتون
تاریخ هنر جهان هورست ووادمار جنسن و آنتونی ف. جنسن
هنر در گذر زمان هلن گاردنر
