بافت های گیاهی (3)

آموختیم که که بافت های پایا، بافت هایی هستند که رشدشان به طور کامل یا برای مدت زمانی متوقف شده است.

هم چنین بافت های پایا، ساده یا مرکب هستند. و بافت ساده از یک نوع سلول تشکیل شده است. در واقع سلول ها همگن و یکنواخت بوده، به طور متداول شامل بافت های پارانشیم، کلانشیم و اسکلرانشیم هستند.  در مورد پارانشیم و کلانشیم به اختصار به بررسی پرداختیم در ادامه می خوانیم...

اسکلرانشیم

این بافت از سلول هایی با دیواره ی ضخیم ساخته شده است، دیواره های سلولی اغلب چوبی شده هستند و عملکرد اصلی آن ها مکانیکی است.

سلول های واحد این بافت سلول های اسکرانشیمی نامیده می شوند این سلول ها در زمان بلوغ فاقد پروتوپلاست هستند. دیواره ها به طور یکنواخت و به شدت ضخیم شده است. اساسا سلول های اسکرانشیمی به دو گروه فیبر ها و اسکلروئید ها تقسیم بندی می شوند.

فیبرها

سلول های اسکلرانشیمی طویل، با نواحی انتهایی باریک هستند. دیواره ها معمولا چوبی شده است.

لان ها بر روی دیواره ها به تعداد زیاد و یا کم وجود دارند. مجرای میانی در فیبر ها مشخص و باریک است.

در اکثر فیبر ها در بلوغ پروتوپلاست تحلیل رفته و سلول ها می میرند. تعداد بسیار معدودی از فیبرها پروتوپلاست خود را حفظ می کنند.

فیبر ها به فراوانی در بسیاری از گیاهان یافت می شوند، به صورت توده ای یا نوارهای پیوسته و گاهی به طور منفرد در میان دیگر سلول ها دیده می شوند. طول متوسط فیبر ها در نهاندانگان معمولا 1 تا 3 میلی متر است. اما گاهی به 20 تا 55 میلی متر در کتان، شاهدانه و ... می رسند. این فیبر ها از نظر تجاری مهم هستند.

فیبر ها معمولا به فیبر های چوبی و فیبر های برون چوبی تقسیم می شوند.

فیبرهای چوبی از همان بافت مریستمی تشکیل دهنده ی سلول های چوبی منشاء می گیرند و بخش یکپارچه ای از چوب را می سازند. از طرف دیگر، برخی از فیبر های برون چوبی به آبکش ارتباط دارند. فیبرهایی که در ساقه تکه لپه ای ها در زیر اپیدرم در فواصل مختلف قرار دارند به عنوان فیبرهای پوستی شناخته شده اند.

فیبر ها غلاف هایی را در اطراف دسته های آوندی تک لپه ای تشکیل می دهند که تا حدی از همان پروکامبیوم تشکیل دهنده ی دسته آوندی و تا حدی از بافت زمینه منشا گرفته اند.

فیبر های موجود در پیرامون استوانه ی آوندی، اغلب نزدیک به آبکش، به عنوان فیبرهای پیرامون آوندی شناخته شده اند.

اسکلرئید ها

اسکلرئید ها به طور گسترده ای در پیکر گیاه پراکنده شده اند. این سلول ها معمولا جور قطر هستند اما برخی نیز طویل شده اند. این سلول ها به طور متداول در ناحیه مغز و پوست بازدانگان و دو لپه ای ها به شکل منفرد و یا گروهی تشکیل می شوند. اسکلرئیدها همچنین در میوه ها، دانه ها و نیز در میانبرگ  ها متداول هستند.

برش عرضی اسکلرئید از درون نارگیل	برش طولی اسکلرئید از درون نارگیل

در گوشتینه ی میوه ها به شکل گروهی یا منفرد یافت می شوند. در گلابی و... سختی و مقاومت پوست دانه ها به دلیل وجود اسکلرئید های فراوان در آن هاست. دیواره های ثانویه اسکلرئید ها چوبی شده و به شدت ضخیم است. در بسیاری اسکلرئید ها مجرای درونی تقریبا با رسوب دیواره پر شده است. لان ها ساده و به ندرت حاشیه دار هستند.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی