آیا می‌توان قرآن را به زبانی غیرعربی خواند؟
همواره برخی افراد نسبت به لزوم عربی خواندن قرآن و یا حتی نماز سۆالاتی داشته‌اند اما واقعیت چیست؟
آیا می‌توان قرآن را به زبانی غیر از عربی خواند؟
منظور ما از لحن عربی همان لهجه است، یعنی هر مسلمانی که زبان مادریش عربی نیست بهتر است تلاش کند تا قرآن را با لهجه عربی بخواند. آیا می‌دانید فصیح خواندن قرآن به معنای خواندن قرآن است آنگونه که نازل شده است و اینگونه خواندن، خوشایند رسول گرامی است؟
در خبری آمده است که: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) خوش داشت که قرآن کریم را از زبان «ابن مسعود» بشنود؛ می‌دانید چرا؟ به این روایت دقت کنید:
اگر کسی خوش دارد قرآن کریم را چنان که نازل شده (به عربی فصیح)، تازه و دلنشین بخواند، باید آن را مانند قرائت ابن عم‌عبد (ابن مسعود) قرائت کند.
امام صادق(علیه السلام) در این زمینه فرمود: قرآن را (فصیح و با لحن) عربی بخوانید، زیرا قرآن به زبان عربی است.
واقعا چقدر وقت صرف آموختن قرآن می‌کنیم؟
پس تکلیف دسته‌ای از مسلمانان غیرعرب چیست که نمی‌توانند قرآن را به عربی فصیح بخوانند؟ آنان قرآن نخوانند؟!
فرق است میان نتوانستن و نخواستن و تلاش نکردن؛ امیرمۆمنان علی(علیه السلام) در یکی از جملات گهربار خود فرمود: ارزش انسان به اندازه همت او است.
همت بلند دار که نزد خدا و خلق
باشد به قدر همت تو اعتبار تو
عده‌ای از ما مسلمانان برای بسیاری از امور دنیایی (حتی کارهای غیرضروری) وقت و امکانات زیادی هزینه می‌کنیم ولی حاضر نیستیم برای امور معنوی و روحانی که لذت و سعادت دنیا و آخرت در آن است مقداری به زحمت بیفتیم.
اگر به قرآن علاقمندیم و کلام خدا را دوست داریم و در سایه قرائت آن می‌خواهیم به اجر و پاداش بی‌حساب برسیم، آیا بهتر نیست مقداری بیشتر تلاش کنیم و قرآن را با آداب آن و با لهجه عربی بخوانیم؟
به این روایت نگاه کنید :
امام صادق(علیه السلام) از پیامبر بزرگوار(صلی الله علیه وآله) چنین نقل می‌کند: قرآن را به صورت عربی آن بیاموزید.
فصیح خواندن قرآن به معنای خواندن قرآن است آنگونه که نازل شده است و اینگونه خواندن، خوشایند رسول گرامی است
ای خلق، ره رشاد گیرید سر رشته اجتهاد گیرید
قرآن عربی است علم آن را آنگونه که هست یاد گیرید
با این همه سفارش‌ها برخی در قرائت قرآن، کسالت و باری به هر جهت بودن را پیشه خود کرده‌اند (در حالی که در کارهای دنیایی چه بسا چنین نیستند)، فقط در پی بیشتر خواندن آن هستند و اصلاً به کیفیت خواندن قرآن، کاری ندارند و به خیال خود می‌خواهند با بیشتر خواندن آن، بیشتر ثواب ببرند.
از این رو برایشان مهم نیست که قرآن را غلط بخوانند، زیر و زبر کلمات را جابجا کنند، تشدیدها را نخوانند و حتی کلمه‌ای را جا بیندازند.
عزیزان! این بی‌احترامی به کتاب خدا نیست؟ این طور قرآن خواندن ـ به گمان ما ـ نه تنها ثوابی ندارد بلکه مصداق سخن شاعر نکته‌پرداز فارسی (سعدی) است که فرمود:
گر تو قرآن بدین نمط خوانی ببری رونق مسلمانی
آری اگر کسی تلاش کرد و وقت گذاشت تا قواعد ضروری عربی خواندن را بیاموزد ولی نشد که نشد، آنگاه دیگر تکلیف ندارد و خداوند به قرائت قرآن دارای اشکال او پاداش قرائت فصیح و عربی را می‌دهد.
اما ما هستیم و خدای خودمان! آیا می‌توان با گفتن کلمه «نمی‌توانم» به این سفارش پیشوایان اسلام عمل نکرد؟
پاسخ این است: از انصاف به دور است که با گفتن یک «نمی‌توانم» از این مسأله شانه خالی کنیم.
بنابراین باید همت گماشت و با صرف مقداری وقت و به اندازه توان، این ادب از آداب تلاوت قرآن را نیز رعایت کرد و کلام خدا را با لحن عربی و بدون اشتباه خواند.
تساهل به اعراب قرآن مکن که محرم به یک نقطه مجرم شود
بخش قرآن تبیان
منبع: ابوالفضل علّامی؛ کتاب «آداب تلاوت قرآن کریم»
