حکم استفاده از ظرف‏هاى طلا و نقره

آیة الله تبریزى (ره) و آیة الله سیستانى (دام ظله)

در این مقاله دو سوال در مورد ظروف طلا و نقره مطرح کرده و به آن پاسخ می دهیم:

آیات عظام امام خمینى (ره)، بهجت (ره) و خامنه‏اى (دام ظله):

نگه دارى و بكارگیرى آنها در زینت اطاق اشكال ندارد؛ ولى استفاده‏هاى دیگر مانند خوردن و آشامیدن از آنها حرام است. (امام خمینى و آیة الله بهجت، توضیح المسائل مراجع، م 226 و دفتر: آیة الله خامنه‏اى دام ظله)

آیة الله تبریزى (ره) و آیة الله سیستانى (دام ظله):

خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر نیز جایز نیست؛ ولى نگه دارى و یا بكارگیرى آنها در زینت اطاق و مانند آن اشكال ندارد. (آیة الله تبریزى و آیة الله سیستانى، منهاج الصالحین، ج 1، م 493)

آیة الله وحید خراسانی (دام ظله):

خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر، هر چند بكارگیرى آن در زینت اطاق نیز جایز نیست؛ ولى نگه دارى آنها اشكال ندارد. (آیة الله وحید، توضیح المسائل، م 234)

آیة الله فاضل لنکرانی (ره):

نگه دارى آنها اشكال ندارد؛ ولى استفاده‏هاى دیگر مانند خوردن و آشامیدن و حتى بكارگیرى آنها در زینت اطاق حرام است. (آیة الله فاضل لنکرانی ره، توضیح المسائل مراجع، م 226)

آیة الله صافى و آیة الله مكارم شیرازی (دام ظلهم):

خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر، حتى نگه دارى آنها نیز جایز نیست. (آیة الله مكارم شیرازی، توضیح المسائل مراجع، م 226 و آیة الله صافى، هدایة العباد، ج 1، م 623 و 624)

آیة الله نورى همدانی (دام ظله):

خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره و هرگونه استفاده دیگر، حتى نگه دارى آنها نیز حرام است.

(آیة الله نورى همدانی، توضیح المسائل مراجع، م 226)

قوانین الهی دارای فلسفه و حکمت های گوناگونی هستند و به هیج وجه بی پایه و بی حکمت وضع نشده اند. دستورات اسلامی تابع علل واقعی هستند و ریشه در واقعیات جسمی، روحی، اقتصادی، اجتماعی و ... دارند. اصولاً ارزش اعمال انسان به میزان آگاهی و ایمان او وابسته است و این مستلزم بررسی و کاوش از فلسفه احکام و قوانین دینی است که بدانیم این قوانین برای چه نهاده شده و ما را به چه سمت و سویی هدایت می کنند. منتها در شناخت اسرار و فلسفه احکام نباید کشفیات علوم جدید را کافی دانست و بر اساس آخرین دست آوردهای علمی جهان دانش به قضاوت درباره احکام و قوانین الهی نشست؛ چون اولاً: قوانین الهی با توجه به تمام جنبه های روحی و جسمی و ... انسان بنا نهاده شده اند. ثانیاً: باید اعتراف کنیم که شناخت ما از جهان پیرامون و از جمله درک و اطلاعات علمی بشر از واقعیات پیچیده روحی و روانی ...انسان، بسیار اندک است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در سخنی می فرمایند: "ای مردم شما مانند مریضی هستید و خداوند جهانیان همانند طبیب به درمان شما پرداخته است".  (احتجاج، ج 1، ص 45)

روشن است که هر مریضی وقتی به قدرت علمی و تخصصی یک پزشک ایمان داشته باشد هر نسخه ای که او برایش تجویز کند بدون چون و چرا استفاده می کند گرچه مریض نداند داروهای رنگارنگ چه اثری و چه نقشی از نظر علم بیولوژی در او ایجاد می کنند، ولی چون تشخیص طبیب را صحیح می داند به نسخه او دل می دهد. بله اگر درباره داروها و نقش و فلسفه تجویز آنها مطالعه کند خوب است، اما نباید این باور را داشت که اگر به فلسفه وجودی آنها پی نبردم نباید به آنها عمل کنم؛ چون باید باور کنیم که علم و دانش بشری به اندازه ای نیست که بتواند فلسفه تک تک قوانین الهی را کشف و درک کند.

بنابراین، ما در چار چوب قرآن، روایات صحیح، عقل و علوم قطعی هر حکمی را که به دست آوردیم باید به آن ملتزم باشیم، گر چه فلسفه و پیامدهای آن را ندانیم.

البته یک اثر روشن حرمت استفاده از ظروف طلا و نقره، آن است که نوعی تعدیل اقتصادی و کم شدن فاصله طبقاتی را باعث می شود و همین موجب خواهد شد که فقرا احساس حقارت نکنند و از این طریق؛ امنیت روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه تأمین شود. چنان که در روایت به آن اشاره شده است: "ظروف طلا و نقره را کسانى به کار می برند که به خدا یقین ندارند" (کافی، ج 2، ص 268، ح 7)

منابع:

سایت احکام پرسمانی

سایت اسلام کوئیست

توضیح المسائل مراجع