بهداشت شخصی نوجوانان
نوجوانی سنی است که طی آن تغییرات عمده ای چه از لحاظ روحی و چه از لحاظ جسمی در افراد ایجاد میشود و به نوعی مرحله تغییر و گذر از کودکی به دوران بلوغ است.
به عبارت دیگر بلوغ یکی از حیاتی ترین مراحل زندگی انسان است. این مرحله زمان تغییرات سریع رشد و خصوصیات اجتماعی است.
گذشته از تمام بحران ها و مشکلاتی که در این سن برای نوجوانان ایجاد میشود، آموزش بهداشت شخصی به نوجوانان، مسئولیت بزرگی است که در مرحله اول به عهده والدین میباشد. علاوه بر آن، مدرسه هم نقش مهمی را در این زمینه بر عهده دارد.
به همین منظور رعایت موارد زیر به نوجوانان و والدین و معلمین مدرسه توصیه میشود:
1- بلوغی که در سن نوجوانی ایجاد میشود و شاخصه اصلی و مهم دوران نوجوانی است، تغییرات عمده ای را در زمینه رعایت و ضرورت بهداشت شخصی در فرد ایجاد میکند.
به والدین و معلمان که با نوجوانان سر و کار دارند، توصیه میشود که درباره این تغییرات با نوجوانان خود صحبت کنند و به وضوح تغییرات انجام گرفته در دوران نوجوانی را برای آنها بازگو کنند. لحن گفتگو باید صمیمانه و دوستانه باشد تا نوجوان به راحتی آن را بپذیرد.
اگر پدر و مادری متوجه شوند که نوجوان خود بوی عرق میدهد و این نکته را به او گوشزد نکنند، ممکن است در بیرون از منزل مورد تمسخر دوستان خود قرار گیرد و دچار سرخوردگی شود
2- والدین باید علاوه بر بازگو کردن تغییرات طبیعی بدن در دوران نوجوانی، لیستی از وسایل بهداشتی که نوجوان در این دوران به آنها احتیاج دارد را تهیه کنند و در اختیار او قرار دهند، وسایلی مانند تیغ، مواد ضدتعریق و خوشبوکننده زیر بغل، ریش تراش برای آقا پسرها و نوار بهداشتی و سینهبند برای دختر خانمها و... ، زیرا ممکن است که در اوایل بازگو کردن احتیاجشان به این وسایل برای نوجوانان کمی سخت باشد، بنابراین والدین باید قبل از بازگو کردن احتیاج آنها، این وسایل را در اختیارشان قرار دهند.
3- به والدین توصیه میشود که کار با وسایل بهداشتی را به نوجوانان خود آموزش دهند تا مشکلی حین استفاده برای آنها پیش نیاید؛ مثلا چگونگی استفاده از تیغ را که برای از بین بردن موهای زائد استفاده میشود به آنها آموزش دهند تا مشکلاتی مانند جوش و زخم در اثر عدم آگاهی کافی برایشان ایجاد نشود.
4- همچنین والدین باید نوجوانان خود را به استفاده از محصولات بهداشتی در این دوران تشویق کنند تا آنها هم نظافت شخصی را در زندگی خود رعایت کنند.
5- متخصصان توصیه میکنند که والدین باید با نوجوان خود صادق باشند و در عین حال ظرافتهای گفتاری و رفتاری لازم را نیز به کار برند؛ برای مثال اگر پدر و مادری متوجه شوند که نوجوان خود بوی عرق میدهد و این نکته را به او گوشزد نکنند، ممکن است در بیرون از منزل مورد تمسخر دوستان خود قرار گیرد و دچار سرخوردگی شود.
رعایت مسائل بهداشتی در زمینه های زیر در دوران نوجوانی بسیار لازم و ضروری میباشد :
1- دوش گرفتن: در دوران کودکی عرق کردن منجر به بدبو شدن کودک نمی شود، اما با تغییرات جسمی که طی دوران بلوغ در نوجوانان رخ میدهد، بوی عرق بدبو میشود و فرد نیاز دارد که هر روز دوش بگیرد و از مواد خوشبوکننده و ضدتعریق استفاده کند.
2- بهداشت دهان و دندان: در دوران نوجوانی نظر دیگران برای نوجوان بسیار حائز اهمیت است، یعنی برای نوجوان مهم است که در جامعه و در میان دوستان و آشنایان، چگونه به او می نگرند.
حفظ بهداشت دهان و دندان، گام مهمی در افزایش کیفیت این نگاه به نوجوان میباشد. اگر او دهان و دندانی کثیف و نامرتب داشته باشد، بسیاری از موقعیت های دوست یابی خود را از دست میدهد و با مشکل روبرو میشود. مسواک زدن و کشیدن نخ دندان سبب خوشبو شدن دهان شده و توجه دیگران به او جلب خواهد کرد.
3- زدودن موهای زائد: اصلاح موی صورت در نوجوانان سبب تمیز به نظر رسیدن آنها میشود. همچنین آموزش چگونگی زدودن موها زائدی که در زیر بغل و کشاله رانها میروید، از موارد ضروری محسوب میشود.
برس و شانه کردن موها هم سبب افزایش جریان خون در پوست سر میشود و مشکلاتی مانند شوره سر را تا حدی کاهش میدهد
4- پوشیدن لباسهای تمیز و مرتب: تعویض لباسهای بدبو و کثیف و پوشیدن لباسهای تمیز از موارد ضروری است که نوجوانان باید آن را در نظر بگیرند. والدین باید به نوجوانان خود آموزش دهند که پس از سن بلوغ، لباسهای زیر خود را با آب و مواد شوینده بشویند و در حفظ نظافت لباسهاس زیر خود کوشا باشند. در غیر این صورت بیماریهای قارچی به سراغ آنها خواهد امد و اندام های تناسلی آنها را دچار مشکل میکند.
5- رعایت نظافت پوست و مو: در طی دوران نوجوانی، غده های چربی که در سراسر بدن قرار گرفته اند، شروع به ترشح چربی از منافذ پوست میکنند. همزمان با قرارگیری چربی بر روی پوست، برخی باکتریهایی که در اطراف ما قرار دارند، بر روی پوست قرار می گیرند تا از این چربیها برای تغذیه خود استفاده کنند. بنابراین علاوه بر چرب شدن پوست، بوی نامطبوعی (که حاصل تغذیه باکتریها از عرق میباشد) هم از آن متصاعد میشود. بنابراین نظافت پوست و استحمام، از فعالیتهای مهم و ضروری در دوران بلوغ و پس از آن محسوب میشود.
برای شستن موهای سر خود، در ابتدا باید جنس موهای خود را تشخیص داده و سپس در انتخاب شامپوی متناسب با آن اقدام کنید.
برس و شانه کردن موها هم سبب افزایش جریان خون در پوست سر میشود و مشکلاتی مانند شوره سر را تا حدی کاهش میدهد.
مطالب مرتبط:
بهداشت قاعدگی در دختران نوجوان