بررسی سناریو های افزایش قیمت حامل های انرژی

گرانی در فاز دوم هدفمندی+جدول

هر چند در ابتدای اجرای قانون هدفمندی دولت توانست به بخشی از این اهداف دست پیدا کند اما در ادامه سیاست های غلط ارزی و پولی، تحریم، عدم مدیریت صحیح و در نتیجه کاهش ارزش ریال در مقابل دلار و افزایش قیمت ارز عاملی بود که باعث شد نه تنها قیمت حامل های انرژی مانند بنزین به قیمت آن در کشورهای همسایه نزدیک نشود بلکه اختلاف قیمت آن در داخل کشور با کشورهای همسایه افزایش نیز یافت.

کاهش ارزش قیمتی سوخت در کشور باعث شد تا دولت نتواند به درآمدهای پیش بینی شده از محل افزایش قیمت حامل های انرژی دست یابد و این موضوع یکی از عواملی بود که منافع حاصل از اجرای طرح هدفمندی را تحت الشعاع قرار داد از سویی دیگر اختلاف قیمت ایجاد شده بین سوخت در داخل و خارج کشور تمایل قاچاقچیان برای قاچاق سوخت به کشور های همسایه را نیز افزایش داد.

در بخش اصلاح الگوی مصرف نیز گرچه افزایش قیمت ها موجب کاهش مصرف در برخی بخش ها شد اما با افزایش تورم و عدم فرهنگ سازی صحیح و پیوسته برای صرفه جویی در مصرف، عادت مردم باز هم به سمت مصرف گرایی بازگشت و روند رو به رشد نمودارهای کاهش مصرف در برخی بخش ها صعودی شد.

یکی دیگر از عوامل که باعث موفقیت کمتر در این بخش شد عدم اهتمام دولت و سازمان های مربوطه به ایجاد زیر ساخت های لازم بود که برای مثال می توان به کشمکش میان دولت، خودرو سازان برای افزایش کیفیت خودرو ها و همچنین استفاده از بنزین یورو 4 نام برد.

عدم تحقق این اهداف دولت را بر آن داشته است که فاز دوم هدفمندی یارانه ها را اغاز کرده و با افزایش مجدد قیمت حامل های انرژی سعی در اجرای این اهداف داشته باشد. در همین زمینه مسئولان دولتی سناریو های مختلفی را برای کاهش قیمت حامل های انرزی مطرح کرده و به مجلس پیشنهاد دادند که افزایش قیمت هایی تا چند برابر نیز در بعضی از این سناریوها دیده شده بود.

اما یکشنبه گذشته مجلس طی مصوبه ای افزایش 38 درصدی حامل های انرژی را تصویب کرد تا 38 هزار و 800 میلیارد تومان از درآمد 50 هزار میلیارد تومانی هدفمندی از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی جبران شود.

مجلس همچنین در حکم جداگانه‌ای افزایش قیمت 5 درصدی هر لیتر فرآورده‌های نفتی برای توسعه خطوط انتقال نفت و گاز را به تصویب رساند. اما آنچه که در این میان برای مردم اهمیت دارد این است که بالاخره با تصویب بودجه جدید برای سال 92، قیمت حامل‌های انرژی و بنزین چقدر افزایش خواهد داشت؟

در حال حاضر قیمت هر متر مکعب آب به طور متوسط 250 تا 270 تومان است که در صورت افزایش 38 درصدی به هر متر مکعب 345 تا 370 تومان می رسد. این در حالی است که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور قیمت تمام شده آب را رقمی بین 900 تا هزار تومان ذکر کرده و از افزایش قیمت آب به 600 تومان خبر داده است. همچنبن قیمت هر کیلو وات ساعت برق خانگی در صورت افزایش قیمت 38 درصدی از48.5 بومان به 67 تومان خواهد رسید.

بنزین نیز طبق این مصوبه با احتساب افزایش 5 درصدی فرآورده های نفتی میتواند به طور میانگین 43 درصد افزایش قیمت داشته باشد. در حال حاضر هر لیتر بنزین یارانه ای 400 تومان و هر لیتر بنزین آزاد 700 تومان فروخته می شود که با احتساب افزایش 43 درصدی، قیمت بنزین یارانه ای به رقمی حدود 570 تومان و بنزین آزاد به یک هزار تومان خواهد رسید.

گاز خانگی نیز در حال حاضر 70 تومان است که با احتساب افزایش 38 درصدی به حدود 100 تومان خواهد رسید. همچنین هر لیتر گازوییل با توجه به نرخ های 150 و 350 تومانی ان به حدود 215 و 500 تومان خواهد رسید.

آنچه که مهم است این است که این افزایش قیمت ها به چه شکلی اعمال می شود چرا که مجلس افزایش میانگین 28 درصدی را تصویب کرده و شکل و اجرای این افزایش قیمت ها بر عهده دولت خواهد بود. در واقع دولت مختار است قیمت حامل‌های انرژی را به یک نسبت ثابت ( 38 درصد) افزایش ندهد، بلکه می‌تواند قیمت برخی فرآورده‌های نفتی را با توجه به شرایط کشور بیش از این رقم افزایش دهد که در مقابل سوخت‌های دیگر افزایش کمتری می‌یابند.

در همین رابطه رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت که این افزایش قیمت باید بیشتر در مورد حامل‌هایی اعمال شود که کمترین اثر را بر تولید و اقشار ضعیف دارد.

سید مسعود میرکاظمی با تاکید بر اینکه افزایش قیمت حامل‌های انرژی باید در مورد حامل‌هایی اعمال شود که کمترین اثر را بر تولید و اقشار ضعیف دارند، گفت: در واقع اگر بنزین آزاد افزایش قیمت پیدا کند خیلی تاثیری بر روی تولید ندارد و مثل نفت و گاز 150 تومانی نیست که اثر زیادی داشته باشد، همچنین گاز خانگی در حال حاضر 70 تومان است اگر 30 درصد به قیمت آن اضافه شود، به 90 تومان می‌رسد که فکر نمی‌کنم اثر جدی داشته باشد.