آشنایی با توپ‌های خودکششی

(قسمت اول)

نیاز به چنین توپی در جنگ جهانی اول احساس شد و نخستین تانک‌ها در واقع توپ خودکششی تهاجمی برای آتش مستقیم بودند. در همین جنگ مشخص شد که توپخانه‌ها برای آتش غیرمستقیم هم به قابلیت خودکششی نیاز دارند تا قدرت خود را در جنگ‌های غافلگیرانه و دشت‌های ناهموار حفظ کنند.

تاریخچه

نخستین توپ خودکششی انگلیسی یک تانک آزمایشی در ژانویه 1917 بود که از شاسی تانک و یک توپ 6 اینچی (کالیبر 203) استفاده می‌کرد. فرانسوی‌ها هم یک توپ 220 میلی‌متری را بر روی بدنه تانک سبک رنو اف‌تی نصب کردند. پس از جنگ تردیدهایی در مورد سودمندی از توپ‌های خودکششی مطرح شده و جلوی تولید آن‌ها را گرفت. گرچه ژنرال ناظر توپخانه فرانسه پیشنهاد داده بود که تمام توپ‌های متوسط و سنگین این ارتش خودکششی باشند اما بیشتر نظامیان با وی مخالف بودند و این طرح انجام نشد.

در آمریکا هم طرح تولید توپ خودکششی در سال 1922 متوقف شد و بریتانیایی‌ها هم اگرچه یک توپ 18 پوندی را در سال 1925 آزمایش کردند اما نظریه غالب در میان آن‌ها مخالفت با چنین توپ‌هایی بود. مهمترین دلیل مخالفت‌ها به مسئله چگونگی حمل و نقل مهمات این توپ‌ها آن هم در یک نبرد پرسرعت تانک‌ها مربوط می‌شد. این نظریه هم مطرح بود که با افزایش قدرت آتش تانک‌ها آن‌ها دیگر نیازی به حمایت توپخانه ندارند.

به این ترتیب اکثر کشورها از جمله انگلستان و فرانسه جنگ جهانی دوم را بدون توپ خودکششی آغاز کردند اما تجربه جنگ بلافاصله تصورات را تغییر داد. بلافاصله نیاز به چنین توپ‌هایی احساس شده و آن‌ها وارد میدان نبرد شدند. این توپ‌های خودکششی شامل توپ‌های تهاجمی، ضد زره، صحرایی، هویتزر و ضد هوایی می‌شدند که کشورهای مختلف از جمله انگلیس، آمریکا، آلمان و شوروی به آن‌ها روی آوردند. در شوروی توپخانه خودکششی یکی از بخش‌های اصلی استراتژی جنگی آن‌ها بود که بر مبنای تهاجم واحدهای زرهی استوار شده بود و این توپ‌ها به جای اینکه بخشی از توپخانه باشند معمولا زیر فرماندهی نیروهای تانک قرار داشتند.

از دهه 1960 وظیفهء شکار تانک‌ها در بیشتر ارتش‌ها به تانک‌ها واگذار شد با این حال توپ‌های خودکششی همچنان در توپخانه‌های صحرایی استفاده می‌شوند چراکه قابلیت بالای حفاظتی و حرکت در خارج از جاده آن‌ها مناسب جنگ‌های زرهی مدرن است. شوروی‌ها یک خانوادهء جامع از توپ‌های خودکششی را در دههء 1970 تولید کردند که شامل توپ‌های 122 م‌م 2اس‌1 و 152 م‌م 2اس5 می‌شد. توپ خودکششی آمریکایی 155 م‌م ام109 نیز از اواسط دهه 1960 به مدت حدود 30 سال توپ اصلی کشورهای عضو ناتو بود. امروزه این توپ‌ها در حال جایگزینی با توپ‌های مدرن‌تری هستند که از قابلیت‌های ناوبری خودکار، گلوله‌گذاری اتوماتیک، شلیک رگبار و قدرت حفاظتی بیشتر برخوردارند.

انواع:

توپ خودکششی پیشرفته CAESAR :

لوله توپ این هاویتزر 155 میلیمتری بوده و مدل L-52 Gun Howitzer بوده و دارای سیستم بار کردن گلوله نیمه خودکار می باشد. بدین معنی که گلوله توسط خدمه این هاویتزر در مکان پشت لوله توپ قرار داده می شود و گلوله به صورت اتوماتیک به داخل لوله کشیده می شود و پوکه گلوله قبلی هم به طور اتوماتیک از یکی از طرفین خودرو به بیرون رانده می شود. انتخاب اینکه پوکه از کدام طرف به بیرون پرتاب شود توسط اهرمی که در پشت هاویتزر وجود دارد، انجام می پذیرد.

مهمات این هاویتزر از نوع استاندارد ناتو 155 میلیمتری می باشد. مهماتی که این هاویتزر میتواند شلیک کند عبارتند از: گلوله های ضد تانک / راکتهای HE-Frag / Rocket assisted / گلوله های انفجاری شدید / گلوله های خوشه ای با حالت گسستگی.

یکی دیگر از گلوله هایی که این هاویتزر میتواند شلیک کند َAnti Tank Bounce می باشد که بردی برابر 34 کیلومتر دارد. نواخت آتش این هاویتزر حداکثر 6 گلوله در دقیقه است و بیشترین مقداری که می تواند با خود حمل کند 18 گلوله است. از امکانات دیگر این هاویتزر مسلسل 12.7 میلیمتری اتوماتیک است که در صورت نیاز میتوان آنرا روی بام خودرو سوار کرد.

Caeser یک توپخانه خودکششی است که توسط کارخانجات جیات فرانسه ساخته شده است. وظیفه اصلی این هاویتزر قدرتمند و پر تحرک، پشتیبانی از نیروهای پیاده نظام ارتش فرانسه است. این هاویتزر در واقع توسعه یافته هاویتزر F3 میباشد.

سیستم های کنترل آتش این هاویتزر نیز توسعه یافته تانک متوسط AMX-13 می باشد. کار طراحی و تولید این هاویتزر از سال 1994 آغاز شد. در سال 2003 پنج مجموعه از این هاویتزر پیشرفته به عنوان نمونه های آزمایشی تحویل نیروی زمینی ارتش فرانسه شد. ارتش فرانسه هم پس از اطمینان لازم از عملکرد بی نظیر این هاویتزر پیشرفته سفارشی معادل 160 دستگاه را به کارخانجات جیات فرانسه داد. اولین سری از این هاویتزر در سال 2007 و به تعداد 35 دستگاه تحویل نیروی زمینی ارتش فرانسه گردید.

  ادامه دارد...

منابع: ویکیپدیا، مشرق، میلیتاری،  mod.ir