بی پولی
گزارشی درباره مهم‌ترین مجموعه‌های تلویزیون كه مشكل بودجه، تولیدشان را متوقف كرده است
حال در هر شرایطی حتی اگر تلویزیون بهترین مستندها، جنگ‌ها یا مسابقات را نیز با هر میزان بیننده روی آنتن ببرد، باز این سریال‌ها و در رده بعدی فیلم‌ها هستند كه درصد جذابیت و جلب مخاطبشان، در بررسی توفیق شبكه‌ها حرف اول را می‌زند. سریال‌سازی در تلویزیون ما نیز همیشه قلب تپنده‌ای بوده كه بیشترین سهم بودجه را به خود اختصاص می‌دهد و این اهمیت را می‌توان در مناسبت‌هایی چون نوروز یا ماه رمضان نیز ملاحظه كرد. نكته‌ای كه مدیران رسانه ملی نیز روی آن دقت و توجه دارند. با این وصف، افزایش نرخ تورم طی سال‌های اخیر و در كنار آن كمبود بودجه تلویزیون سبب شده تا تعدادی از همین تك‌خال‌ها یعنی سریال‌ها، در روند تولید خود با مشكلات جدی مواجه شوند. مشكلاتی كه یا روال تولید آنها را به كل متوقف كرده و یا در همان مرحله نگارش فیلمنامه یا پیش تولید ناتمام گذاشته است. در گزارش حاضر ضمن گفت‌وگوهایی كوتاه با چند تن از برنامه‌سازان كه آثارشان گرفتار چنین معضلی شده، مروری داشته‌ایم بر برخی از این مجموعه‌ها كه سرانجام مشخصی برایشان، دست‌كم در مقطع فعلی متصور نیست.
«چاه پنجاه» و توقفی دو ساله
«چاه پنجاه» عنوان سریالی مشاركتی است كه قرار بود تنها در 13 قسمت به كارگردانی اصغر هاشمی ساخته شود، اما حتی به نیمه تولید خود نیز نرسید. وزارت نفت حامی اصلی تولید این مجموعه و قصه آن، درباره مهار آتش‌سوزی یك چاه نفت در میدان‌های نفتی بود. از میانه‌های تصویربرداری و با تغییراتی كه در سطح مدیریتی این وزارتخانه روی داد، اما حمایت مسۆولان مربوطه از پشت سریال برداشته شد تا تولید آن از زمستان سال 90 متوقف باقی بماند. جدا از بحث بودجه، روند ساخت این سریال نیز به هماهنگی‌هایی از حیث ارائه امكانات نیاز داشت كه بدون آنها، ادامه تولید میسر نبود.
«نون خامه‌ای»، دیگر بلاتكلیف شبكه یك
اما شبكه یك، سریال دیگری را نیز در وضع نامشخصی دارد كه تولید آن از اوایل كار ناتمام مانده است. «نون خامه‌ای» به كارگردانی كاظم راست‌گفتار، پاییز سال گذشته كلید خورد، اما تا 30 آذر بیشتر دوام نیاورد و به دلیل مشكل بودجه، كار تصویربرداری متوقف ماند. هر چند، سازندگان چند باری از ادامه تولید آن سخن به میان آوردند، اما بزودی این توقف شش ماهه می شود. محمدرضا هدایتی، ملیکا شریفی نیا، فریده دریامج، علی اوسیوند، بهنوش بختیاری، مریم سعادت، ساقی زینتی، محمد فیلی و... در این سریال بازی دارند و جالب آنکه روند توقف تولید آن موجب شد تا ملیکا شریفی نیا در این فرصت، نقشی اصلی را در سریال دیگری به نام «خروس» سعید آقاخانی ایفا کند!
مدیر شبکه یک درباره این سریال نیز گفته است: «نون خامه ای سریالی طنز در دو فاز است که بازیگران آن کاملاً تغییر می کنند و اگر هم تا به حال تولید آن متوقف شده، به این دلیل است که تا به حال چهار قسمت از آن ساخته شده است، اما احساس کردیم اشکالی در فیلمنامه آن وجود دارد و در حال حاضر بدون هیچ نگرانی در حال رفع مشکل فیلمنامه هستیم».
راست گفتار با گلایه از مشکل به وجود آمده، آنچه اشکالات موجود در فیلمنامه خوانده شده را به طور کامل رد می کند: «فیلمنامه این سریال از پنج سال پیش آماده شده و مورد تأیید مسوولان تلویزیون نیز قرار گرفت. حتی در مراحل مختلف پیش تولید نیز درباره قصه و اجزای سناریو تعامل و تبادل نظر داشتیم و زمانی که سرپرستی نویسندگان سریال را نیز به عهده گرفتم، براساس نظرات تلویزیون کار پیش رفت». او ادامه می دهد: «به نظرم اینکه گفته می شود «نون خامه ای» مشکل سناریو دارد، صحیح نیست. واقعیت آن است در کشور ما زمانی که مدیران تغییر می کنند، گویا خیلی از شاخصه های برنامه ریزی نیز مشمول تغییر و تحول بنیادی قرار می گیرد و سیاست های مقبول، به فاصله کوتاهی مردود شناخته می شوند .
وی می افزاید: «مشکل اصلی از جایی شروع می شود که مدیران وقتی به ما نیاز دارند، از ما تعریف و تمجید می کنند و خود و ما را کلیتی واحد می دانند، اما در چنین شرایطی که تولید ما نیازمند حمایت آنهاست، دویتی ایجاد شده و بدون یاور مانده ایم». اخیراً شنیده ام برای ساخت یک سد در کشور، رقمی بالغ بر 3500 میلیارد تومان هزینه شده، اما وقتی پای کار فرهنگی و هنری، از جمله همین سریال سازی به میان می آید، بودجه ها یکباره ته می کشند! حال آنکه اگر تنها یک دهم این پول در اختیار صدا و سیما قرار گیرد، در مقابل هجوم آثار مبتذل و بعضاً ضداخلاقی خارجی خود در حکم یک سد محکم عمل خواهد کرد و اینگونه آثار تولید داخل، خود مانند آجرهای دیوار بنای فرهنگی ما هستند».
«دولت مخفی»، قربانی مهم شبکه دو
سریال «دولت مخفی» نیز که از سال گذشته با جدیت مراحل تصویربرداری را بی‌وقفه طی می کرد، ناگهان در آغاز سال جدید به بی پولی خورد و علی رغم مضمون ارزشی اش، بلاتکلیف رها شده است. عبدالحسن برزیده کارگردان این سریال نیز در هفته های اخیر بارها با لحن تندی به انتقاد از تلویزیون پرداخت که چرا برای ادامه تولید این مجموعه، اقدامی انجام نمی دهند و حتی تندترین الفاظ را نیز به کار برد. او در این باره به خبرنگار ما می گوید: «بیش از دو سوم سریال تاکنون جلوی دوربین رفته و حتی این روزها تدوین بخش های تصویربرداری شده را انجام می دهم، اما همچنان خبر خوشی نسبت به ضبط بخش های باقیمانده به گوش نمی رسد». او که سریال «مثل هیچکس» را نیز برای شبکه دو ساخته است می گوید: «من حتی در نامه ای به مسوولان تلویزیون خواستم که از این کار کنار بکشم تا شاید با حضور کارگردان دیگری پروژه به سرانجام برسد، اما هنوز هیچ پاسخی نگرفته ام. آن هم در شرایطی که کمتر از سی درصد از کار تصویربرداری باقی مانده است؛ البته همچنان امیدوارم پاسخی بگیرم تا سرنوشت این سریال که زحمات زیادی برای آن کشیده شده، روشن شود». پژمان بازغی بازیگر نقش اصلی این سریال در شرایطی که تولید آن متوقف شده، قرارداد بازی در یک تله فیلم و سریال را امضا کرده و حتی این روزها در سریال «بوی باران» به کارگردانی حسین تبریزی نیز جلوی دوربین رفته است. لاله اسکندری، مهتاج نجومی، کاوه خداشناس، مریم سلطانی و... دیگر بازیگران اصلی «دولت مخفی» هستند. این مجموعه داستانی مربوط به دوران دفاع مقدس را نیز روایت می کند و نظر به اهمیت چنین مضمونی، به نظر می رسد باید تدبیری عاجل برای به نتیجه رسیدن آن اندیشیده شود.
«سرزمین کهن»، تاریخ در پیچ بی پولی!
سریال جدید کمال تبریزی نیز گرفتار بی پولی است و سازندگان آن با فازبندی‌اش سعی در جلوگیری از هدر رفتن سرمایه و بودجه و زمان صرف شده برای تولید تا به اینجا دارند. سریال «سرزمین کهن» نیمه آذر سال 87 کلید خورد و بارها تا مرز تعطیلی کامل پیش رفت، اما در نهایت از سال گذشته تا امروز این توقف طولانی تر از همیشه شده است. این سریال به تهیه کنندگی محمد مسعود، به بررسی تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران از سال 1320 تا پیروزی انقلاب می پردازد و جزو آثار الف ویژه و فاخر سیماست که از شبکه سه پخش خواهد شد. جمعی از چهره های مطرح سینما و تلویزیون نیز چون نیکی کریمی، شهاب حسینی، محمدرضا فروتن، امیر آقایی، بیتا فرهی و... نیز در این سریال بازی داشته اند و تاکنون فازهای اول و دوم آن جلوی دوربین رفته اند. تهیه کننده سریال اخیراً در گفت وگو با خبرنگار ما، مشکل بودجه و ایراد اصلاحاتی در فیلمنامه را دلیل اصلی طولانی شدن توقف تولید آن ذکر کرده بود.
«میلیاردر 2»، نگارش فیلمنامه تا رفع بی پولی
«میلیاردر» عنوان سریالی به کارگردانی علیرضا امینی و تهیه کنندگی رامین‌عباسی زاده بود که اواخر سال گذشته روی آنتن شبکه یک رفت و با استقبال خوبی نیز مواجه شد. به همین دلیل از همان زمان صحبت هایی مبنی بر جدی بودن تولید سری دوم آن مطرح بود که به دلیل عدم تسویه تلویزیون با تهیه کننده، به کندی پیش رفت. به ویژه که قصه در سری اول هم ناتمام مانده و لزوم تولید سری دوم آن کاملاً حس می شود. با این وجود، سازندگان بیکار ننشسته اند و نگارش فیلمنامه سری دوم با خوش بینی در حال انجام است تا بلافاصله با پرداخت بدهی های مربوط به سری اول، فصل دوم آن جلوی دوربین رود.
و این ماجرا ادامه دارد...
به این اسامی می توان تعداد دیگری را نیز اضافه کرد که «تاکسی تهران»، «احضار» و... از جمله آنها هستند.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع: بانی فیلم
