جلبک ها
اگر در خانه ی خود آکواریومی داشته باشید، حتما در آن کپک های سبز رنگی را می بینید که نمی دانید از کجا پدید آمده اند. این ها جلبک هستند.
هنگام شنا در برخی از استخرها و یا دریاچه ها می بینید که خس و خاشاک لغزنده ای به پاهایتان گیر می کنند . آن ها نیز جلبک هستند.
در دنیا هزاران نوع جلبک وجود دارد که در همه جا، در باتلاق ها، استخر ها، دریاچه ها، رودخانه ها و حتی در اقیانوس ها می رویند.
برخی ظریف و به صورت کف اسفنجی هستند. ولی برخی دیگر به خس و خاشاک کف آلودی می مانند که نامنظم و ناهماهنگ بوده و به درازای بیش از 30 متر هم ممکن است برسند.
زندگی جلبک ها در شمار ابتدایی ترین زندگی گیاهان است.
برخی از آن ها همیشه تنها و به صورت سلولی مستقل باقی می مانند. ولی انواع دیگر جوانه می زنند. یعنی سلولی از سلول دیگر جوانه زده، پشت سر هم به شکل دانه های تسبیح قرار می گیرند.
گروهی دیگر از جلبک ها همین گونه با جوانه زدن دور یک دیگر جمع شده به صورت بسیار خوش منظره ای، طرح های بسیار زیبایی را پدید می آورند.
برخی دیگر از جلبک ها کم کم میان دسته ها پراکنده می شوند و گروه بندی جدید را آغاز می کنند.
سه تفاوت عمده بین جلبک ها و گیاهان عالی وجود دارد:
- جلبک ها فاقد ریشه، ساقه و برگ هستند
- در اطراف اندامها یا ساختارهای زایشی جلبک ها یاختههای محافظ وجود ندارد
- ثالثا جنین در جلبک ها دیده نمیشود
تمام جلبک ها دارای ماده ی سبزی به نام « کلروفیل » هستند . کلروفیل آن ها را قادر می سازد که اشعه ی خورشید را جذب کنند و با آن غذای مورد نیاز خود را بسازند.
جلبک ها با قارچ ها، که هر دو در طبقه بندی گیاهان در یک گروهند ،از این نظر نیز مانند هم می شوند.
کف های رنگینی که داخل تالاب های ساکن و آرام می بینید، از جلبک های سبز معمولی درست شده اند.
برخی از جلبک های دریایی، چه کوچک و چه بزرگ، علاوه بر کلروفیل دارای ماده ی دیگری نیز هستند که به رنگ قهوه ای مایل به زرد است. بعضی از این «جلبک های قهوه ای » چنان ساقه ی ضخیم و سختی دارند که می توان از آن ها به عنوان ریسمان استفاده کرد.
برخی از جلبک ها برای ما « ید » فراهم می آورند.
« جلبک های قرمز » گیاهان سحر آمیز دریا به شمار می روند. شکل آن ها بسیار ظریف بوده و دارای سایه های مختلفی با رنگ قرمز می باشد . آن ها گاهی چنان بسیارند که آبی را که در آن ها قرار گرفته اند، رنگین می نمایند.
جالب است که بدانید، علت قرمزی رنگ « دریای سرخ » وجود همین جلبک های قرمز رنگ است.
دیاتومه جلبکی است که پوسته ی ظریفی دارد. زمانی که از بین می رود، پوسته اش ته نشین می شود و لایه های رسوبی را می سازند. گاهی اوقات ضخامت این لایه ها به چند متر می رسد.
چگونه می توان از شر جلبک ها خلاص شد؟
استفاده از ماهی هایی که جلبک ها را می خورند، استفاده از مواد شیمیایی ضد جلبک، کم کردن شدت نور یا کم کردن مقدار غذای در دسترس جلبک ها.
مرکز یادگیری تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی