آشنایی با عناصر نافلزی و شبه فلزی

4- گوگرد

جامدی غیر سمی به رنگ زرد است و به آسانی و با تولید گازی بی رنگ، سمی و خفه كننده (گوگردی‌اكسید) در هوا می سوزد. این نافلز به فراوانی، به صورت عنصر در طبیعت وجود دارد. مقادیر زیادی از آن در اطراف چشمه های  آب گرم و مناطق آتش فشانی و به مقدار بسیار زیاد در معادن زیرزمینی، گاز طبیعی ترش و گاز كوره های كک پزی یافت می‌شود.

از گوگرد برای تولید سولفوریک اسید، مواد آرایشی بهداشتی، مواد منفجره، حشره كش ها، رنگ های نساجی، مواد شوینده و لاستیک خودروها استفاده می كنند.

       5-  کربن

نافلزی است كه به چند شكل در طبیعت یافت می‌شود. الماس و گرافیت دو شكل بلوری آن هستند و زغال و دوده كربن سیاه، حالت های بی‌شكل یا غیر بلوری آن به شمار می آیند. كاربردهای كربن به شكل آن بستگی دارد؛ برای نمونه از دوده در تولید لاستیک خودروها، جوهر مشكی، كاغذهای كربن مشكی و واكس سازی استفاده می شود.

6- فسفر سرخ

فسفر به صورت عنصر، در طبیعت یافت نمی‌شود و تركیب های آن به صورت سنگ های فسفاتی فراوان است. فسفر به سه شكل فسفر سفید، فسفر سیاه و فسفر سرخ وجود دارد. فسفر سرخ، گرد بی شكلی به رنگ سرخ بنفش و با سمیت كم است. مقدار زیاد آن در برابر هوا خود به خود آتش می گیرد. از این نوع فسفر در تولید فسفریک اسید، كبریت های بی خطر و كودهای شیمیایی استفاده می شود.

      عناصر شبه فلزی

شبه فلز: عناصری كه خواص آن ها بین فلز و نافلز قرار می گیرد، شبه فلز نامیده می شوند. عناصری مانند: سیلیسیم و آرسنیک جزء شبه فلز ها محسوب می شوند.

 1-  آرسنیک

آرسنیک، شبه فلز سمی معروفی است  و از نظر شیمیایی شبیه فسفر است، که به سه شکل زرد، سیاه و خاکستری یافت می‌شود. آرسنیک و ترکیبات آن، به عنوان آفت‌کش(علف کش ، حشره کش) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آرسنیک و بسیاری از ترکیبات آن سمی هستند. آرسنیک با مختل کردن وسیع سیستم گوارشی و ایجاد شوک ، منجر به مرگ می‌شود.

 2- سیلیسیم

سیلیسیم عنصری‌ غیرفلزی‌ است‌ كه‌ در طبیعت‌ به‌ صورت‌ خالص‌ یافت‌ نمی‌شود. سیلیسیم خالص‌، ماده ای‌ سخت‌ به‌ رنگ‌ خاكستری‌ تیره‌ است‌. این‌ ماده‌ مانند فلزات‌ می‌درخشد. سیلیسیم در حرارت‌ بالا با سایر عناصر تركیب‌ می‌شود.

28 درصد از پوسته‌ زمین‌ را سیلسیم‌ تشكیل‌ می‌دهد. سیلیسیم و ترکیبات آن در صنایع مختلف از جمله صنایع الکترونیک و شیشه سازی کاربرد های فراوان دارند.

مرکز یادگیری تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی