زندگی کاخ نشینی دور از شأن کارگزاران نظام اسلامی

ساده زیستی، پاسخ انسان های دانا به زندگی ناپایدار دنیاست که در پرتو آن، آرامش درون و برون حاصل می شود. بنابراین، ساده زیستی با نوع شناخت انسان و نگرش او به زندگی دنیا مرتبط است.

از نظر اسلام، ساده زیستی، یک ارزش معنوی است. پیشوایان دین، ساده زیستی و قناعت را ارزشی والا می دانستند و افراد ساده زیست را می ستودند.

امیرمۆمنان علی (علیه السلام) در مورد «صعصعه بن صوحان» می فرماید: «انک ما علمت حسن المعونه خفیف المۆونه؛ (تاریخ یعقوبی، ج2،ص204؛ به نقل از: مصطفی دلشاد تهرانی، سیره ی نبوی، دفتر اول، ص338) همانا تو تا آن جا که دانسته ام، یاوری نیکو و کم هزینه ای.»

همچنین آن حضرت در توصیف «زید بن صوحان» که در جنگ جمل به شهادت رسید، فرمود: خداوند تو را رحمت کند ای زید که به راستی کم هزینه و پر کار بودی.( رجال کشی، ص67؛ به نقل از: مصطفی دلشاد تهرانی، سیره ی نبوی، دفتر اول، ص338)

امام علی (علیه السلام) از میان همه ی کمالات «صعصعه» و «زید» به این ویژگی مهم آنان (کم هزینه و پرکار بودن) اشاره می کند تا جایگاه ارزشی ساده زیستی برای همگان مشخص گردد.

در اهمیت این مقوله ی ارزشمند همین بس که همه ی پیامبران الهی از آدم تا خاتم علیهم السلام، به آن متصف بوده اند.

ضرورت ساده زیستی رهبران جامعه

گرچه ساده زیستی برای آحاد جامعه، یک ارزش محسوب می شود، اما برای پیشوایان و مدیران جامعه، یک ضرورت است.

امام علی (علیه السلام) می فرماید: «ان الله تعالی فرض علی ائمه العدل ان یقدرو ا انفسهم بضعفه الناس کیلا یتبیغ بالفقیر فقره؛ (نهج البلاغه ی صبحی صالح، خطبه ی 209)  خدای متعال بر پیشوایان دادگر واجب کرده است که خود را با مردم ناتوان برابر قرار دهند تا رنج فقر، مستمندی را نارحت نکند.»

آن حضرت در جایی دیگر می فرماید: خداوند مرا پیشوای خلقش قرار داده و بر من واجب کرده است که درباره ی خودم و خوراک و پوشاکم مانند مردمان ناتوان عمل کنم تا این که فقیر به سیره ی فقیرانه ی من تأسی کند و ثروتمند به وسیله ی ثروتش سرکشی و طغیان نکند.» (الکافی، ج1،ص410)

ساده زیستی رهبران و زمامداران، دو نتیجه ی مثبت و رعایت نکردن آن، دو خطر بزرگ در پی دارد. تحمل فقر و عدم طغیان ثروتمندان، دو پی آمد مثبت ساده زیستی، و عدم صبر و تحمل محرومان و گستاخی ثرو تمندان، دو خطر تجمل گرایی رهبران است.

وقتی به امام علی (علیه السلام) خبر می رسد که کارگزار او «عثمان بن حنیف» در بصره به مهمانی یکی از ثروتمندان آن شهر رفته که در آن مهمانی، غذاهای رنگارنگ تدارک دیده شده و جای فقرا خالی بوده است، او را سخت سرزنش کرده و به وی گوشزد می کند که گمان نمی کردم تو مهمانی مردمی را بپذیری که نیازمندانشان به جفا رانده شده اند. (نهج البلاغه، نامه 45)

امام خمینی (ره) همواره بر ساده زیستی مسئولان و کارگزاران و روحانیان تأکید می نمودند و آنان را از تجمل گرایی برحذر می داشتند. ایشان در این باره می فرماید: «من متواضعانه و به عنوان یک پدر پیر از همه ی فرزندان و عزیزان روحانی خود می خواهم که در زمانی که خداوند بر علما و روحانیون منت نهاده است و اداره ی کشور بزرگ و تبلیغ رسالت انبیا را به آنان محول فرموده است، از زندگی روحانی خود خارج نشوند و از گرایش به تجملات و زرق و برق دنیا که دون شأن روحانیت و اعتبار نظام جمهوری اسلامی ایران است، پرهیز کنند و بر حذر باشند که هیچ آفت و خطری برای روحانیت و برای دنیا و آخرت آنان، بالاتر از توجه به رفاه و حرکت در مسیر دنیا نیست.» (صحیفه ی امام، ج 20،ص342)

و در جای دیگر فرمودند: امام خمینی(سلام الله علیه): اگر بخواهید بى‏خوف و هراس در مقابل باطل بایستید و از حق دفاع كنید و ابرقدرتان و سلاح هاى پیشرفته آنان و شیاطین و توطئه‏هاى آنان در روح شما اثر نگذارد و شما را از میدان به در نكند، خود را به ساده زیستن عادت دهید! مردان بزرگ كه خدمت هاى بزرگ براى ملت هاى خود كرده‏اند، اكثر ساده زیست و بى‏علاقه به زخارف دنیا بوده‏اند. (صحیفه نور، ج ‏18، ص 459)

شاهد مثال قرآنی ساده زیستی کارگزاران نظام اسلامی

یكی از ویژگی های مهم كارگزاران نظام اسلامی ساده زیستی است. ساده زیستی و دوری از تجمل گرایی یكی از ارزش های پذیرفته مكتب انبیاء است. از این رو رهبران الهی ساده زندگی می كردند و دیگران را به این امر دعوت می كردند.

در این باره قرآن در آیات 8 تا 10 سوره فرقان ساده زیستی و دوری از زندگی مرفه و كاخ نشینی را زندگانی شایسته و بایسته برای رهبران جامعه اسلامی معرفی می كند.

همچنین در آیه 131 سوره طه بر لزوم پرهیز رهبران الهی، از دنیاطلبی و توجه به دنیاگرایان تأكید می كند و می فرماید: «و هرگز چشمان خود را به نعمت های مادی، كه به گروه هایی از آنان داده ایم، میفكن! این ها شكوفه های زندگی دنیاست تا آنان را در آن بیازماییم و روزی پروردگارت بهتر و پایدارتر است!»

امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) در حالی دنیا را ترك كرد كه هیچ درهم و دیناری باقی نگذاشتند.» و در جای دیگر می فرمایند: پیامبر (صلی الله علیه و آله) مانند بردگان می خوردند و مانند بردگان می نشستند روی زمین می نشستند و روی زمین می خوابیدند.»

منابع:

سایت راسخون

وبلاگ کربلا

سایت تبیان اردبیل