بهترین روزهای زندگی من!
اگرچه برنامهریزی برای داشتن منابع مالی کافی در دوران بازنشستگی، مهم و بهواقع یکی از ارکان یک برنامهریزی مطلوب در این زمینه است، اما بر اساس نظر روانشناسانی که بر روی مقوله بازنشستگی مطالعه میکنند، دربرگیرنده همه ابعاد زندگی یک فرد بازنشسته نیست. پول تنها بخشی از الزامات یک زندگی شاد و سازنده بعد از پایان دوران کار است و علاوه بر آن، باید برای تغییرات روانشناختی و اجتماعی که به دنبال این واقعه انتقالی و مهم زندگی – یعنی بازنشستگی- به وجود میآیند نیز برنامه داشته باشیم. در ادامهی مقاله، اجزای یک برنامهریزی مفید برای بازنشستگی مورد بحث قرار میگیرد.
بعد از برنامهریزی مالی، توجه به موارد زیر در تهیه برنامه مناسب حائز اهمیت است:
قبل از بازنشستگی، برای سلامتی خود برنامهریزی داشته باشید. توجه به تغذیه سالم، تحرک بدنی کافی، مدیریت استرسهای روزمره، توجه به معاینات ضروری سالیانه و در نظر گرفتن خدمات بیمهای مناسب از مواردی هستند که در این مقوله باید مورد توجه قرار گیرند.
اگر در حال حاضر، شغل شما بهگونهای است که اشتغال به صورت پارهوقت یا خوداشتغالی در آن امکانپذیر است، بهتر است قبل از بازنشستگی، مدتی به این صورت خود را مشغول کنید. تحقیقات نشان داده است که افرادی که به صورت تدریجی از دنیای کار فاصله میگیرند، نسبت به کسانی که به صورت یکباره بازنشسته میشوند، در آینده کمتر در معرض بیماریهایی مانند پُرفشاری خون، بیماریهای قلبی، دیابت و آرتریت قرار میگیرند.
در نظر داشتن یک شغل پارهوقت برای دوران بازنشستگی نیز یک گزینه مناسب است البته به شرطی که نوع کار بیتناسب با تخصص و علائق شما نباشد. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که بازنشستگی، مدت زمان در خانه بودن شما را افزایش خواهد داد. این مسئله خود میتواند به تنشهایی در روابط با همسر و فرزندان منجر شود. داشتن یک شغل نیمه وقت، میتواند در کاستن از میزان و شدت تنشهایی از این قبیل نیز مفید فایده باشد.
داشتن یک زندگی فعال و شاد در دوران بازنشستگی بسیار مهم است. به خاطر داشته باشید افرادی بهتر با بازنشستگی کنار خواهند آمد که به دنبال پیدا کردن راههایی برای داشتن زندگی فعال در طی این دوران هستند
خود را برای هویت و نقش جدیدتان آماده کنید. برای بسیاری از افراد، شغل، بخش مهمی از هویت را تشکیل میدهد.از این رو اگر فرد از قبل از بازنشستگی، خود را برای جدا شدن از شغل آماده نکرده باشد، به احتمال زیاد در آینده با مشکلاتی مانند احساس بیارزشی و افسردگی مواجه خواهد شد. این مسئله بهخصوص برای کسانی که مسئولیتهای مدیریتی یا اجرایی دارند و به نوعی با دستور صادر کردن و محول کردن کار به دیگران سروکار دارند، از حساسیت بیشتری برخوردار است. بهتر است قبل از بازنشستگی، به این موضوع فکر کنید و سعی کنید به تعاریفِ هویت بخشِ دیگری که میتوانید از خود داشته باشید بپردازید. به عنوان مثال بهجای اینکه به دنبال جوابی برای این سۆال باشید که " بعد از بازنشستگی من دیگر چه کسی خواهم بود؟" به این موضوع فکر کنید که " من بعد از بازنشستگی چگونه میتوانم به عنوان یک پدر/ مادر/ پدربزرگ/ مادربزرگ/ بزرگ خانواده/ مهندس/کارگر/ .... تجربیات غنی خود را با دیگران به اشتراک بگذارم؟" . اهمیت هویت آینده خود را دستِکم نگیرید.
داشتن یک زندگی فعال و شاد در دوران بازنشستگی بسیار مهم است. به خاطر داشته باشید افرادی بهتر با بازنشستگی کنار خواهند آمد که به دنبال پیدا کردن راههایی برای داشتن زندگی فعال در طی این دوران هستند. برای رسیدن به این هدف از هماکنون برنامهریزی کنید. سعی کنید سرگرمیهای مورد علاقهی همیشگی یا سرگرمیهای لذت بخش جدید خود را شناسایی کنید و برای پرداختن به آنها در برنامه روزانه دوران بازنشستگیتان جایگاه خاصی قائل شوید. فعالیت بدنی و ورزش بهخصوص به شکل گروهی آن را نیز در نظر داشته باشید.
سعی کنید از هماکنون همراهی دوستان خود را در این زمینه جلب کنید. بازنشستگی زمان مناسبی برای پرداختن به کارهای خیریه و داوطلبانه است.
از هماکنون زمینهای را که دوست دارید به دیگران کمک کنید و همچنین گروهی که میخواهید با آنها همکاری کنید را شناسایی کنید. به عنوان مثال در نظر گرفتن هفتهای سه ساعت تدریس رایگان به دانشآموزان کمبضاعت میتواند گزینه مناسبی باشد. با توجه به شرایط زندگی خود به برنامهریزی در این زمینه اقدام کنید.
با افزایش سن، احتمال از دست دادن اعضای خانواده، دوستان و اقوام افزایش مییابد. یا ممکن است آنها به فکر نقل مکان و زندگی کردن در شهری دور از شما بیفتند. این مسئله به هر شکلی که اتفاق بیفتد ممکن است احساس تنهایی را برای شما به وجود بیاورد. بهتر است، از هم اکنون درباره محل زندگی خود در دوران بازنشستگی فکر کنید. بهتر است مزایا و معایب زندگی در محلی را که در نظر دارید، به خوبی بررسی کنید تا در آینده با مشکلاتی در زمینه دسترسی به اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، مراکز بهداشتی- درمانی و مراکز حمایتی مواجه نشوید. همچنین سعی کنید، شبکه اجتماعی مناسبی برای دوران بازنشستگی خود ایجاد نمایید. برای دید و بازدید و تحکیم روابط با خانواده و آشنایان، از هم اکنون برنامه داشته باشید. سفر، هر چند کوتاه، را در برنامه بازنشستگیتان داشته باشید. اگر به هر دلیلی سفر کردن برایتان مقدور نیست، از برنامهریزی برای تفریحات گروهی با همسالان خود در این دوران غافل نمانید.
بازنشستگی برای سلامتی مفید و لازم است و میتواند دورانی دوستداشتنی و هیجانانگیز از زندگی ما باشد البته اگر از هماکنون به فکر برنامهای مناسب برای آن باشیم.
راحله فلاح
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط :
این خانه بهشت است، اما نه برای او