شبیه سازی تأثیر  مخرب باران اسیدی در رشد گیاهان

کارخانه‌ها، اتومبیل‌ها و سایر وسایلی که دارای دودکش هستند، از سوخت فسیلی نظیر زغال و مواد نفتی استفاده می‌کنند. سوخت این دو نوع ماده موادی نظیر اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن را وارد هوا می‌سازد. در فضا این اکسیدها تغییر می‌کنند. به گرد و غبار و باران اسیدی تبدیل می‌شوند. سپس به صورت بارش‌های خشک یا تر به سطح زمین بر می‌گردند.

شکل 1: نحوه تأثیرگذاری دود کارخانجات و کارخانه‌ها در تشکیل باران اسیدی

باران‌های اسیدی تأثیرات منفی بسیاری در زندگی انسان‌ها می‌گذارند. از جمله تأثیرات مخرب آن بر درختان و جنگل‌ها و محیط زیست است. در این جا با طرح یک آزمایش و با استفاده از لیمو ترش که حاوی اسید است و همچنین آب و چند دانه مانند دانه لوبیا  تأثیرات منفی باران‌های اسیدی را در اطرافمان به خصوص بر رشد گیاهان شبیه سازی می‌کنیم.

شکل 2: تأثیر باران اسیدی بر گیاهان

مواد لازم:

• سه پیمانه در دار،

• سه عدد دانه لوبیا،

• سه عدد گلدان کوچک یا یک ظرف پلاستیکی برای کاشت دانه‌ها،

• یک عدد خودکار،

• آب لیمو ترش، آب،

• یک عدد قاشق سوپ خوری و

• 6 عدد برچسب.

روش انجام آزمایش

روی چسب‌ها دو حرف A، دو حرف B و دو حرف C بنویسید. سه دانه لوبیا را روی سه گلدان کاشته و روی گلدان‌ها برچسب‌های A، B و C بزنید تا از یکدیگر متمایز شوند.

سعی کنید میزان خاک هر سه گلدان برابر باشد. همین عمل را برای سه پیمانه نیز انجام دهید تا پیمانه‌ها هم دارای نشان A، B و C شوند. سپس در پیمانه A به مقدار یک دوم ، در پیمانه B به مقدار یک چهارم پیمانه آب لیمو ترش بریزید اما در پیمانه C لازم نیست آب لیمو ترش ریخته شود. حال در هر کدام از پیمانه‌های A، B و C به میزان یک دوم پیمانه آب اضاف کنید. پیمانه‌های A و B را خوب هم بزنید و 4 قاشق سوپ خوری از محلول پیمانه A به گلدان A و از محلول پیمانه B به گلدان B اضافه کنید.

حال گلدان ‌ها را در شرایط کاملا یکسان نوری قرار دهید. همچنین دقت داشته باشید شرایط آبیاری هر سه گلدان یکسان باشد. پس از مدت 2 هفته رشد سه گلدان را مقایسه کنید. برگ‌ها در گلدان A که در مقایسه با دو گلدان دیگر بیشتر در معرض باران اسیدی قرار داشته به صورت خشکیده و چروک در آمده، تأثیر برگ‌ها در گلدان B بعد از گلدان A نشان می‌دهد. برگ‌ها در گلدان C شاداب تر، سالم تر رشد می‌کنند.

شکل 3: تصویر سه دانه لوبیا رشد کرده

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: سارا قیصری

تنظیم: نسرین صادقی